سیونیک

سیونیک (در ارمنی Սյունիք تلفظ: سی‌یوونیک) استانی از کشور ارمنستان است با مرکزیت شهر کاپان که تنها استان ارمنی هم مرز با ایران است. نام تاریخی و پیشین این منطقه زنگزور بوده است. شهر مرزی این استان با ایران شهر مِغری است. مغری گرمترین جای ارمنستان است و آب و هوایی خشک دارد ولی آب رودخانه مغری باعث سرسبزی شهر و پیرامونش شده است. مغری یک مهمانسرای کهنه و می‌‌فروشی‌های بسیار دارد که راننده کامیونهای تشنه لب ودکای تو راهی شان را از آنها فراهم می‌کنند. راه پیوند مغری به بقیه ارمنستان از کاجاران بسوی شمال میگذرد که راه دشوارگذری است ولی هم اکنون شرکتهای ایرانی با سرمایه ایران سرگرم ساخت یک تونل مهم در ارمنستان بنام تونل کاجاران هستند تا راه گذرش (ترانزیت) ایران به ارمنستان بهبود یابد. جاده کوهستانی مغری بلندترین نقطه در قفقاز است و ۲۵۳۵ متر بلندا دارد. مغری میوه فروشیهای خوبی دارد و انجیر آن معروف است. بر روی تپه‌ای در شمال شرقی شهر دژی قرار دارد بنام دژ مغری بِرد که در سده ۱۰ میلادی ساخته شده و در اوایل سده ۱۸ بدست داوود بیگ بازسازی شد. داوود بیگ فرمانده جنگجویان ارمنی بود که با عثمانیها میجنگیدند. در اینجا در سال ۱۷۲۷، ۴۰۰ تن از افراد داوود بیگ توانستند ۵ روز تمام در برابر نیروی عثمانی که شمارشان چندین برابر بود و از غرب آمده بودند ایستادگی نمایند تا اینکه نیروی کمکی رسید. این دژ تنها دژ در ارمنستان است که ویژه کاربرد تفنگ و اسلحه گرم طراحی شده است. در مغری و پیرامون کلیساهای تاریخی و خانه‌های قدیمی چندی نیز وجود دارد. فعالیت اصلی صنعتی این سامان وجود کارخانه مس و مولیبدن زنگزور و کارخانه مس و مولیبدن آگاراک است.
زنگِزور نام رشته کوهی در این استان و نام کهن آن سامان نیز هست. از ایران که وارد این سامان شوید پس از گذشتن از شهرهای مِغری و لیچک و کاجاران به مرکز این استان یعنی شهر کاپان میرسید. این سامان دورافتاده‌ترین گوشه ارمنستان بشمار می‌آید. کوههایی که در طی این سفر به چشمتان خواهد خورد پاره ایست از رشته کوههای زنگزور. بر پایه داستان‌های محلی یک شاهزاده زنگزوری به مردمش فرمان داد تا گنجهایشان را بر سر کوههای آن سامان خاک کنند تا بدست مهاجمان بیگانه نیفتد. گنج را به زبان ارمنی گندز و سر کوه را سر مینامند که هردو وامواژه‌هایی از فارسی است. بنابراین نام این کوهها گندزسر یا همان گنج سر شد که بعدها به گونه زنگزور درآمد. بسیاری از نامهای دیگر قدیمی آبادیهای این منطقه نامهای ایرانی بوده‌اند که بیشترشان به پسوند -وان ختم می‌شده اند. -وان یک پسوند ایرانی است به معنای جا و محل. این پسوند را در نامهایی مانند شیروان، کندوان (جای کندو ها)، لیقوان، سراوان، شیشوان، نخجوان و غیره هم مشاهده میکنیم. برای مثال نام اصلی شهر کاجاران ارمنستان هم نام ایرانی گجوان (تلفظ: گَه جِه وان) بوده که بعدآ به کاجاران ارمنی بمعنی جایگاه دلیران تغییر یافته است. این کوهها کانسارهای ارزشمندی از مولیبدن، مس و آهن دارد. از کاپان به سوی شمال به شهر تاتِف میرسید که یک صومعه تاریخی، یک چشمه آب گرم و یک تخته سنگ شگرف به نام پل شیطان دارد. رودخانه‌ای که از سوی شمال غربی آمده و از تاتف میگذرد وروتان نام دارد که معنی آن می‌شود رعدآسا. ۲۰ درصد از استان سیونیک پوشیده از جنگل بلوط است که هم اکنون رو به نابودی گذاشته است.

منبع : ویکی پدیا