نقش سخنرانی نویسان در نطق های انتخاباتی

کاندیداهای ریاست جمهوری لطفاً بخوانند:
۱) مقدمه
بشر از دیر باز که‌ زندگی‌اجتماعی‌ خود را آغازیده بود‌ و جامعه ‌ را تشکیل‌ داد‌ ، برای‌ ابراز اهداف وتمایلات خود و هم‌ رنگ ‌کردن‌ خود با اجتماعی‌ که‌ در آن‌ می‌ زیسته‌ به‌ سخن‌ سرایی‌ می پرداخت.با شکل گرفتن مفهوم دولت درایران باستان به ویژه در دوره مادها ، دیا اکو، (دولتمرد مقتدر آن عصر ) برای بیان اهداف خود ورایزنی با احاد مردم به سخنرانی می پرداخت. اما هیچ حکمرانی ازلحاظ سخنوری وایین مملکت داری در عهدباستان به کوروش و داریوش هخامنشی نمی رسید.. « منم کوروش، پادشاه همه، پادشاه بابل، پادشاه سومر آکده پادشاه چهار قطعه زمین، پسر کمبوجیه، پادشاه بزرگ، پادشاه شهر انزان، پادشاه بزرگ که خداوندان بعل و نبو، خاندان او را گرامی داشتند و سلطنت او را خواهان بودند ...»
ایرانیان در طی تایخ چند هزار ساله این کشور، سهم مهمی در پیدایش و تکامل آیین کشور داری و شهریاری به جهانیان عرضه کرده اند آن که سرمشق دیگر کشورها قرار گرفته است.
آن روزگاران مثل الان نبود که سخنرانی نویسی ، مد شده باشد. آیا حالا درهزاره سوم باید باورکنیم که تمامی متن های روسای جمهوری در جهان ، حاصل اندیشیدن شخص پریزیدنت می باشد؟!! چه کسی توانایی نگارش صدها سخنرانی با دهها موضوع مختلف را دارد؟!!
اهمیت تأثیر و نفوذ سخنرانی ها و اظهارنظرهای مقامات کشورها در دوران معاصر با پیشرفت سریع صنایع ارتباطی و سیستم های چندرسانه ای نمود بیشتری یافته است. مفاد سخنرانی های رسمی در کشورها امروزه چنان اهمیت تخصصی یافته است که از کارشناسان حرفه ای و متخصص با توانائیهای پژوهشی بالا، هوش و اطلاعات سرشار در محدوده وسیعی از موضوعات و همچنین توانایی و تبحر در خلاصه نویسی برای تهیه سخنرانی ها استفاده می شود.
۲) تاریخچه سخنرانی نویسی برای روسای جمهوری در ایالات متحده
استفاده از سخنرانی نویسان متخصص از گذشته های دور در حکومت ها بعضا بصورتی گمنام مرسوم بوده است ولی در زمان ریاست جمهوری کلوین کولیج سیزدهمین رئیس جمهور آمریکا(م۱۹۲۳) با سخنرانی نویسی هادسون ولیر و سپس در زمان ریاست جمهوری جرج واشنگتن با بکارگیری توماس جفرسون, جمز مادیسون و الکساندر همیلتون وجهی آشکار یافت و بعدها بخشی تحت عنوان دفترسخنرانی نویسیدر کاخ سفید تعبیه گردید که در زمینه های وسیعی از جمله تهیه سخنرانی های مهم، سخنان روزمره با میهمانان کاخ سفید، بیانیه ها، فرامین رئیس جمهور و پیام های رئیس جمهور به کنگره.فعالیت می نمایند.
سخنرانی نویسان گاهی نقش برجسته ای در جریان مبارزات انتخاباتی روسای جمهور ایفا می نمایند برای مثال مایکل جان گرسون ستون نویسی بخش روابط خارجی نشریه واشنگتن پست بود و کمی قبل از سال ۲۰۰۰ میلادی طی مبارزات انتخاباتی جرج بوش بعنوان نویسنده سخنرانی های انتخاباتی، همکاری خود را با بوش آغاز و در دوران ریاست جمهوری وی به سمت رئیس تیم سخنرانی نویسان کاخ سفید منصوب شد.
۳) آیین سخنوری در روایات و سنت
اگر شما لباس زیبایی بپوشید دلیل بر اعتبار و شخصیت متعالی شما نیست. اگر سوار بهترین ماشین هستید دلیل بر سطح سواد و اطلاعات شما نمی شود اما همین که در میان جمع توانستید خوب سخن بگویید همه شما را تحسین خواهند کرد، و به شهامت و رشادت رفتار شما غبطه خواهند خورد.
امیر المومنین علی(ع) می فرمایند. المرءُ یُعَرفُ بِفعلٍه وَ یُوصَف بِلسِانٍه انسان باعملش شناخته می شود و با زبانش توصیف می گردد.
هر کس بخواهد درانتخابات رییس جمهوری موفق باشد، باید از ابزار «خوب سخن گفتن» استفاده کند اگر خوشچهره نیستید، مسئله ای نیست. می توانید در خوب حرف زدنزیبا باشید. «چون سخن از دل برآید ، لاجرم بر دل نشیند»قال علی علیه السلام: «ما اَضّمَرَ احدٌ شیئاً اِلاّ ظَهَرَ فیِ فَلَتاتِ لِسانِهِ وَ صَفَحاتِ وَجههٍ».
حضرت علی(ع) فرمودند. هیچ کس چیزی را در دل نهان نکرد جز که در سخنان بی اندیشه اش آشکار گشت و در صفحهرخسارش پدیدار.یا: «اللّسانُ سَبَعٌ اِن خُلّیَ عَنّّهُ عَقَرَ» زبان درنده ای است، اگر واگذارندش بگزد.
۴) کاندیداها رعایت کنند:
۱) درست و سنجیده سخن بگویید. هنگامی که سخنرانی میکنید گفتار و عبارات شما باید مطابق با اصول خاصی باشد. به هر زبانی که حرف می زنید باید دستور زبانِ همان زبان را مراعات کنید. به وضعیت قرار گرفتن فعل و فاعل و قیود و صفات توجه داشته باشید چون واحد اندازه گیری سخن گفتن، دستور زبان است.خودتان را جای مردم قرار ندهید و به جای مردم حرف نزنید
مثال : ما مردم ایران .............یا : ما ملت ایران ...اینطوری ...یا نطوری....هستیم.
۲) آهنگ صدا باید متفاوت باشد. یعنی جایی لازم است در بیان مطلب بلند صحبت کند و گاهی برای تاثیر بیشتر به آرامی مسائل را مطرح کند. بالا بودن تن صدا در مخاطبان تاثیر می گذارد اگر یکنواخت حرف بزنید ،مخاطبان خسته خواهند شد.
۳) صاف و شفاف سخنرانی کنید اگر در توان شما نیست ،قول ندهید منظور خود را با صراحت تمام بیان کنید و در پوشش و لفافه سخن نگوئید.
۴) تکیه کلام نداشته باشد اگر مخاطبان شما احساس کنند درسخنانتان به تعدادی از کلمات و عبارات تکیه می کنید مسخره اتان خواهند کرد. بنابراین به نکات ضعف خود توجه کنید و در صدد برطرف کردن آنها باشید. بعضی از سخنرانان از کلمات «منون یا تنوین دار» بیشتر استفاده می کنند و تصور می کنند . کلماتی چون :گاها، طبیعتا، قطعا، اصولا ، واقعا و... به اهمیت سخن
آنان خواهد افزود. در حالی که استفاده بیشتر از چند کلمه موجب می شود، جذبه سخن از بین برود.
۵) مودبانه سخن بگوئید، به هنگام سخنرانی ادب و نزاکت اخلاقی را رعایت کنید، نگاه، حرف زدن، حرکات و رفتار سخنران همگی باید مودبانه باشد چون درصد بیشتری از تاثیرات سخنرانی در مشاهده است. بنابراین اگر مودب باشید سخنان شما بیشترین تاثیر را در مخاطبان خواهد گذاشت.
۶) به هنگام حرف زدن نباید کلمات مقطع و بریده بریده باشد. مثل کسانی که لکنت زبان دارند، صحبت نکنید. یا تند و سریع حرف نزنید چون هر دوی این حالات زیانبار است. سعی کنید شمرده صحبت کنید تا در اذهان شنوندگان جای گیرد.
۷) لطافت طبع داشته باشید. بعضی از افراد وقتی حرف می زنند ناخودآگاه در دل آدم می نشیند. درست است لطافت طبع یک موهبت الهی است ولی با تفکر و تامل می توان از خطیبان نامور و مشهور مطالبی را آموخت حافظ می فرماید:
حافظ از مشرب قسمت گِله بی انصافی است
طبع چون آب و غزل های روان ما را بس
۵) تقلیداز سخنوران مشهور
از جمله خطیبان مشهور جهان شخصی یونانی به نام سیسرون بود . می گویند : قبل از سخنوری این فرد نمی توانست حتی به همنوعان خود ساده ترین مطالب را برساند واگر از کسی تقاضایی داشت برای بیان آن دچارمشکل می شد. اما در یک تحول روحی به تمرین روی آورد و در بیابان سنگ ها چید و برای آنها سخنرانی کرد تا اینکه در کرامات او گویند "این شخص چنان مهارت در سخنرانی پیدا کرد، که می توانست ساعتها سخنرانی کند اما از یک کلمه دو بار استفاده نکند".
"پرودیکوس" از سخنورانی است که در شیوه بیان و سخن مخالف اطناب و ایجاز بود و معتقد به کلام به اندازه بود.سخنوران مشهور تاریخ آن چنان در کار خود مسلط بودند که بعضا می توانستند حقیقتی را غیر حقیقی جلوه دهند، و کهنه ای را نو قلمداد نمایند، و نوی را کهنه. هر چند برخی برای مجاب کردن حریف خود از شیوه جدل در سخنوری استفاده می نمودند، اما واقع مطلب این است آشنایی به رموز سخنوری و شیوه مجادله با حریفان مستلزم داشتن استعداد کافی و هنر و آئین سخنوری است.
۶) اوباما و فن سخنرانی
در مبارزات انتخاباتی اخیر آمریکا نیز خانم هیلاری کلینتون درقبال فصاحت بیان آقای اوباما در بحبوحه مبارزات انتخاباتی، قولها و سخنرانی های او را فقط تعدادی لغات و کلمات توصیف نمود. رئیس گروه سخنرانی نویسان آقای اوباما که از سال ۲۰۰۷ به این سمت در ستاد انتخاباتی وی منصوب گردیده، جان فاوراو می باشد که قبلا در مبارزات انتخاباتی آقای جان کری با وی همکاری داشته و در سال ۲۰۰۵ همکاری با سناتور اوباما را در دفتر وی بعنوان سخنرانی نویس آغاز نموده است.
تکیه برخی سیاستمداران بر متون سخنرانی از قبل تهیه شده توسط کارشناسان به قدری است که خانم نونان نویسنده کتاب "سیاستمداران و سخنرانی نویسان" که خود سخن نویس ریگان رئیس جمهور اسبق آمریکا بوده اظهار می دارد درحالیکه برخی از مهمترین سخنرانی های ریگان را نوشته ولی درباره مطالب آنها هیچگونه ملاقاتی با رئیس جمهور نداشته و مشاوره ای از وی نگرفته است.
لئونارد استینهورن نیز در اظهارنظری درخصوص کتاب فوق در نیویورک تایمز می گوید که طی پنج سال بیش از ۱۰۰ سخنرانی برای اعضای مختلف کنگره آمریکا تهیه نموده و تنها دو یا سه نفر از آنها بصورت جدی درخصوص محتوای مطالب, او را یاری داده اند. آقای تد سورنسن سخنرانی نویس مشهور زمان ریاست جمهوری کندی نیز در مصاحبه با نیویورک تایمز درخصوص تفاوت سخن نویسی در گذشته و حال با اشاره به نقش سخنرانی معروف کندی درحل بحران موشکی شوروی سابق در کوبا می گوید: امروزه لغات و عبارات برای شکل دهی تصویر ذهنی شنوندگان بکار می روند و نه حل معضلات کشور.
وی با اشاره به آقای جرج بوش نیز به نیویورک تایمز می‌گوید: در واقع او معنی بسیاری از لغات را نمی داند. بهرحال علیرغم وجود انتقاداتی درخصوص تهیه سخنرانی دولتمردان توسط غیر و نگرانی از اعمال نظرو ایجاد فاصله بین آنها ولغاتی که برزبان می رانند توسط کسانیکه به جای آنها فکر می کنند و می نویسند، ولی فلسفه ایجاد چنین دفتری در کاخ سفید و انجام وظایف سخنرانی نویسان همواره مورد تایید بسیاری از صاحب نظران آنها می باشد و چنین استدلال می کنند که در دنیای مدرن و تخصصی امروز نباید انتظار داشت که روسای جمهور به سبک و سیاق روسای جمهور گذشته نظیر آبراهام لینکولن آن هم در ترنی که به سمت گتیسبورگ می رود متن سخنرانی هایشان را خودشان تهیه نمایند ولی موضوع قابل انتظار آن است که روسای جمهور ضمن اشراف کامل بر امور، هنر سخنوری و نفوذ کلام را به شکل استادانه ای به نمایش بگذارند.

صادق کریمی
فوق لیسانس تاریخ

منبع : سایت تابناک