دانستنیهای مهم در مورد ضربه های مغزی

مغزدر حقیقت فرمانده كل بدن و ارگانیسمی بسیار پیچیده است .
تفكر ،درك حس های دقیق ، حركات ، تعادل ، شنوایی ، بینایی ، هماهنگی بین بخشهای مختلف بدن و… همه با سلامت مغز معنی پیدا می كنند .
این ساختمان بسیار مهم توسط پرده های مختلفی پوشیده شده و در داخل محفظه ای محكم به نام جمجمه قرار گرفته است . اطراف مغز را مایعی به نام مایع مغزی – نخاعی ( CSF ) احاطه كرده و علاوه بر اعمال متعدد دیگرش تا حدی اثرات حفاظتی ساختمان های مختلف بر مغز را تقویت می كند . تقسیم بندی های مختلفی برای ضربه های مغزی عنوان شده است كه در اینجا یكی از كاربردی ترین آنها را مطرح می كنیم ;
۱- ضربه های مغزی ناشی از برخورد مستقیم اشیاء با سر و بالعكس
۲- ضربه های مغزی ناشی از نیروهای اینرسیال با – یا- بدون برخورد مستقیم از گروه اول می توان به شكستگی های جمجمه مثلا در اثر برخورد اشیاء با سر و یا برخورد سر به شیشه جلوی اتومبیل در حین سوانح رانندگی اشاره كرد .
در گروه دوم اگر ضربه مستقیم وجود نداشته باشد ، ممكنست هیچگونه علامت ظاهری از ضربه مغزی در پوست یا صورت مشاهده نشود .
آسیب پوست سر :
درجات متفاوتی از آسیب پوست سر را می توان متعاقب ضربه های مستقیم به سر مشاهده كرد . ضخامت پوست سر در كاهش شدت آسیب مغزی مؤثر است.
پوست سر دارای عروق خونی فراوانیست ، به حدی كه خونریزی از آنها می تواند باعث بروز شوك در بیمار شود . به همین خاطر در صورت برخورد با اینگونه بیماران باید به عنوان اولین قدم سعی در كنترل خونریزی داشته باشیم ( پانسمان تمیز زخم ، بستن رگ خونریزی دهنده و … )
شكستگی جمجمه :
شكستگی جمجمه می تواند در اثر ضربه های نافذ یا غیر نافذ پدید آید . وجود این ضایعه همیشه بمعنی آسیب همزمان در مغز نیست ، از طرف دیگر عدم وجود شكستگی نیز نمی تواند آسیب مغزی را رد كند ، اما به هر حال مشاهده شكستگی جمجمه بمعنی شدت زیاد ضربه مغزیست و لزوم بررسی های بیشتر و انجام سی تی اسكن را می رساند.
بعضی از عوارض ضربه های مغزی :
عوارض متنوع و متفاوتی می توانند به دنبال ضربه های مغزی پدید آیند ، درجه و شدت این عوارض در افراد مختلف بسته به شدت ضربه ، نوع ضربه ، خصوصیات فردی و… متفاوت است و می تواند از منگی و گیجی خفیف و اختلال حافظه جزئی تا ناتوانی شدید و وابستگی كامل به اطرافیان متغیر باشد.
۱- تشنج متعاقب ضربه مغزی
۲-آسیب موضعی مغز :
- خونریزی های ناشی از ضربه مغزی:
انواع مختلفی از خونریزی مغزی متعاقب ضربه می توانند پدید آیند ، كه بحث در مورد آنها را به مقالات تخصصی تر موكول میكنیم .
له شدگی بافت مغز :
ممكن است بافت مغزی مجاور محل ضربه مستقیم ، تحت فشار قرار گیرد و دچار له شدگی یا Contusion گردد. موارد خفیف این حالت نیازی به جراحی ندارد ، اما موارد شدیدتر محتاج عمل جراحی هستند . شدت آسیب و محل درگیر، فاكتورهای مهمی در تعیین میزان پاسخ بیمار به درمان هستند.
۳- عفونتها :
نشت مایع مغزی – نخاعی ، زخمهای نفوذی ، وجود اجسام خارجی مثل تركش و… باعث افزایش احتمال وقوع عفونتهای داخل جمجمه ای می شوند.
چه عواملی باعث بدتر شدن وضعیت بیماران ضربه مغزی میشوند؟
كاهش اكسیژن خون به هر دلیل
افت فشار خون
افزایش دی اكسید كربن خون
افزایش درجه حرارت بدن