تعادل‌محور باشید، لطفا!

عنوان «عدالت محور» شعار پرجاذبه‌ای برای یك دولت است، به شرط آن‌كه در عمل نیز محور همه گفتارها و عملكردها «عدالت» باشد. برای رسیدن به «عدالت» قبل از هر چیز «تعادل» لازم است. قضاوت درباره افراد تصمیم‌گیری‌ها و برخوردهایی كه به مدیریت كلان یك كشور ۷۰ میلیونی با حساسیت‌های فوق‌العاده داخلی و خارجی مربوط می‌شود، بدون تردید باید بسیار حساب شده و با بهره‌گیری از اهرم‌های قانونی و مشورت‌ها و تجربیات باشد تا از ویژگی «تعادل» برخوردار گردد. فقط در این صورت است كه «محور» همه چیز «عدالت» خواهد بود و در غیر این صورت ممكن است «عدالت» جای خود را به «شخص» یا «احساس» و یا «افراط» بدهد كه در آن صورت عناوینی از قبیل «شخص محوری» یا «احساسات محوری» و یا «افراط محوری» جای «عدالت محوری» را خواهند گرفت و فاجعه به بار خواهد آمد...
حوادث پیاپی در یك ماه و نیم اخیر كه همگی حكایت از تصمیم گیری‌های غیرمتعادل دارند متاسفانه بوی آزاردهنده «افراط» و فاصله گرفتن از «تعادل» را به مشام‌ها می‌رسانند. این روند خطرناك اگر ادامه یابد كشور را به سوی یك فاجعه به پیش می‌برد؛ فاجعه‌ای كه با هیچ وسیله‌ای قابل كنترل نخواهد بود.
ماجرایی كه فاصله گرفتن از تعادل و تسلیم «افراط» شدن را به اوج رساند تصمیم شتاب‌زده رئیس جمهور درباره مدیر عامل و اعضای هیأت‌ مدیره بیمه ایران بود. قبل از آن نوع برخورد با نظامیان نیروی دریایی انگلیس كه به آب‌های سرزمینی كشورمان تجاوز كرده بودند یك اخطار در همین زمینه بود كه جدی گرفته نشد. ماجرای بخشیدن یك بخش از استان فارس به یك شهر و بلوایی كه بر سر آن در جریان سفر رئیس جمهور به آن استان برپا شد و همه ما آن را به حساب یك غفلت گذاشتیم و از كنارش با سكوت گذشتیم نیز مورد دیگر بود و فقره اخیر نیز نوع اظهارنظر رئیس جمهور درباره برقراری رابطه با مصر است كه در مصاحبه ایشان در ابوظبی بیان شد. این تعداد اشتباه از یك رئیس جمهور در مدتی كمتر از یك ماه و نیم (از ۱۴ فروردین تا ۲۴ اردیبهشت ۸۶ ) آن‌هم در مسائل مهمی كه بعضی از آنها به سیاست خارجی و بعضی دیگر به مدیریت كشور و آبروی اشخاص و اعتبار نهادها و بنیه اقتصادی كشور مربوط می‌شود بسیار زیاد است. به نظر می‌رسد سكوت درباره این امور جایز نیست و به معنای ترجیح دادن منافع جزیی بر مصالح كلی نظام و كشور و ملت است.
می‌توان به سبك روزنامه‌های وابسته به دولت و رسانه ملی برای هر یك از این تصمیمات هورا كشید و كف زد و تفسیر و تحلیل و سرمقاله منتشر كرد و البته بعد از دو سه روزی با كمال شرمندگی یكباره سكوت فرمود و یا آن تعریف و تمجیدها را پس گرفت. اما اینها زیبنده رسانه‌های یك كشور اسلامی و انقلابی نیست. معلوم است كه از باب «حب الشییی یعمی و یصم» یا براساس «منافع و مصالح جناحی» و یا بصورت «دستوری» می‌توان مرتكب چنین روش‌هایی شد ولی اصحاب چنین رسانه‌هایی قطعا نمی‌توانند به این سؤال پاسخ بدهند كه امكانات و اموال بیت المال را آیا می‌توان اینگونه در خدمت تمایلات قرار داد.
از مقوله برخورد رسانه‌ای با این مسائل كه مثنوی هفتاد من كاغذ شود در میگذریم و درباره این چهار فقره كه اشاره كردیم به اختصار توضیح میدهیم تا مشخص شود فاصله اظهارات و تصمیمات با «تعادل» كه محور تحقق «عدالت» می‌باشد چقدر زیاد است.
۱ ) بازداشت نظامیان نیروی دریایی انگلیس كه در سوم فروردین سال جاری به آب‌های سرزمینی ایران در جنوب تجاوز كرده بودند اقدامی شایسته و در خور تقدیر بود. این حق نیز برای مسئولان نظام وجود دارد كه به هر دلیل كه خود تشخیص می‌دهند افراد بازداشت شده را آزاد كنند. از نوع اعلام آزادی حتی با استفاده از عنوان «عفو» هم كه باید پس از محاكمه و تصمیم گیری‌های قضایی باشد در می‌گذریم و فقط این سؤال را مطرح می‌كنیم كه در كدام كشور و كدام عرف مرسوم است كه دزدان دریایی و متجاوزان به سرزمین این و آن را تكریم كنند و نفر اول اجرایی كشور با آنها دست بدهد و به آنها هدیه بدهند و لباس نو بپوشانند و با سلام و صلوات بدرقه شان كنند راه صحیح این بود كه آنها را با همان لباس خودشان سوار قایق می‌كردید و همراه با چند سرباز به همان نقطه دریایی كه بازداشت شده بودند می‌فرستادید و به نظامیان عراقی تحویلشان میدادید. این‌طوری علاوه بر اینكه به اهداف سیاسی خود می‌رسیدید آنهمه انتقاد و سؤال را هم در افكار عمومی پدید نمی آوردید تا رسانه‌های وابسته به دولت مجبور شوند دستگیری قدرتمندانه و بدرقه ناشیانه را در یك ردیف قرار دهند و هر دو را نشانه قدرت و تدبیر و درایت ! شما قلمداد كنند.
۲ ) شورش‌های چند روزه اقلید علیه تصمیم رئیس جمهور در مورد الحاق بخش «خسرو و شیرین» به آباده را نمی‌توان تایید كرد ولی بدون تردید آن تصمیم را هم نمی‌توان تایید كرد. حتی قبل از انقلاب شاه هم كه خود را مالك و صاحب كشور و ملت می‌دانست به خودش اجازه نمیداد وقتی مردم یك شهر می‌گویند فلان بخش را به شهر ما ملحق كن او همانجا بگوید : مال شما باشد! این قبیل امور مجاری قانونی دارند و باید مراحلی را از جنبه‌های سیاسی و امنیتی و اجتماعی طی كنند تا به نتیجه برسند. آیا تجربیات استان شدن قزوین و تقسیم شدن خراسان به سه استان در این زمینه برای كسی كه خود مدتی فرماندار و استاندار بود كافی نیست‌!
۳ )مبارزه با فساد در دستگاه‌ها یك نقطه قوت برای هر دولتی است كه واقعا درصدد چنین مبارزه‌ای ـ البته بدون اهداف تبلیغاتی و سیاسی و نان آنرا خوردن ـ باشد. این مبارزه اگر از سرعت و قاطعیت برخوردار باشد یك اقدام انقلابی است. اما همین كار اگر بدون حساب و كتاب و خارج از چارچوب‌های قانونی و اخلاقی و رعایت حرمت و كرامت انسانها صورت بگیرد نه تنها یك اقدام انقلابی نیست بلكه متهم ساختن انقلاب است.
تكیه بر گزارش یك فرد اخراجی از بیمه ـ كه وزارت اطلاعات او را از حراست بیمه ایران اخراج كرده و توسط رئیس دیوان محاسبات به سمت بازرسی گمارده شده است ـ نمودن و بدون بررسی‌های قانونی حكم عزل همه اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل بیمه ایران را صادر كردن خسارت‌هایی برای اقتصاد مدیریت اعتماد عمومی و مهمتر از همه آبروی اشخاص و خانواده‌ها در بر دارد. رئیس جمهوری كه «مهرورزی نسبت به همه بندگان خدا» را شعار خود قرار داده چگونه به خود اجازه میدهد با تكیه بر چنین گزارشی آنهم قبل از آنكه مراحل قانونی طی شود و صحت و سقم ادعاها روشن گردد به وارد شدن چنین لطماتی به آبروی اشخاصی كه باید تحت حمایت او باشند راضی می‌شود تردیدی نیست كه این كار رئیس جمهور با قصد لطمه زدن به آبروی این افراد صورت نگرفته ولی این كافی نیست رئیس جمهور باید تحفظ‌هایی داشته باشد كه مانع خدشه وارد شدن به كرامت آحاد مردم شود. فرزندان این افراد بعد از آن‌كه آبروی پدران آنها از طریق تبلیغات رسانه‌ای بویژه صدا و سیما برباد رفته و به حیف و میل بیت المال متهم شدند در مدارس و دانشگاه‌ها و جامعه چگونه از حیثیت خانوادگی خود دفاع كنند همسران آنها در برابر فامیل و همسایگان چه بگویند خود آنها برای جبران حیثیت خود چه كنند اعتماد مردم به بیمه را چگونه میتوان برگرداند و...
رئیس دیوان محاسبات، همان است كه سال گذشته از قول یك فرد سوری گفته بود، اگر قرار باشد خدا پیامبر دیگری بفرستد او آقای احمدی نژاد خواهد بود. همانوقت افراد زیادی از جمله عده‌ای از نمایندگان مجلس به رئیس جمهور توصیه كردند با این فرد برخورد كند. اگر به این توصیه عمل میشد اكنون او نمی‌توانست عامل چنین خطای بزرگی باشد. بعضی از اصولگرایان برای این اقدام تعبیر «پوست خربزه زیر پای رئیس جمهور گذاشتن» را بكار برده اند. این تعبیر برای تبرئه كردن رئیس جمهور خوبست ولی واقعیت اینست كه اینها بازی با الفاظ است زیرا تقصیر را به گردن دوروبری‌ها انداختن هرگز مشكلی را حل نمی كند. از طریق بازی با كلماتی از قبیل «تقصیر» و «قصور» نمیتوان ضعف‌های اساسی را نادیده گرفت. رئیس جمهور نباید به خود اجازه بدهد قانون را دور بزند و درباره چیزی كه نیازمند بررسی و تصمیم گیری‌های قانونی توسط عناصر حقوقی و قضائی‌ است رأسا تصمیم بگیرد و آنرا از طریق رسانه ملی اعلام كند.
۴ ) شاید بتوان گفت شعارهای بازگشت به دوران امام خمینی سردادن با برقراری رابطه با مصر بدون آنكه دولت مصر از كمپ دیوید فاصله بگیرد و آنچه در فرمان حضرت امام در زمینه قطع رابطه با دولت مصر آمده (بسم الله الرحمن الرحیم. جناب آقای دكتر یزدی وزیر امورخارجه با در نظر گرفتن پیمان خائنانه مصر و اسراییل و اطاعت بی چون و چرای دولت مصر از آمریكا و صهیونیست دولت موقت جمهوری اسلامی ایران قطع روابط دیپلماتیك خود را با دولت مصر بنماید. روح الله الموسوی الخمینی ۵۸ ۲ ۱۱ ) در دنیای امروز كه دنیای تضادها و عجایب است چیز غریبی نیست ولی تمایل نیست به برقراری رابطه با دولت حسنی مبارك كه دلال صهیونیسم است و انقلابیون مصر و فلسطین و جهان عرب او را مهره آمریكا و رژیم صهیونیستی می‌دانند را با ملتمسانه ترین عبارت بیان كردن در شان نظام جمهوری اسلامی ایران نیست. اینكه رئیس جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه مطبوعاتی خود در ابوظبی می‌گوید: «ما به شكل قاطع در پی تجدید رابطه با مصر هستیم و اگر دولت مصر اعلام آمادگی كند تا پایان وقت اداری همین امروز سفارت ایران در قاهره را برپا می‌كنیم» چه مفهومی غیر از التماس برای برقراری رابطه با دولت حسنی مبارك با ویژگی‌هایی كه اشاره كردیم میتواند داشته باشد حتی برای برقراری رابطه با یك دولت مستقل و آزاد و مقتدر و محبوب و مردمی این چنین ملتمسانه و سر از پا نشناخته سخن گفتن با مصالح كشور منطبق نیست چه رسد به دولت حسنی مبارك كه منفور و ضد مردمی و دلال صهیونیسم و نوكر آمریكاست آنهم درست در زمانی كه اجلاس شرم الشیخ به میزبانی همین دولت و با هدف خارج ساختن حاكمیت از دست اكثریت شیعه عراق برگزار شد و درست در روزی كه توطئه دولت مبارك با چند كشور عربی برای سرنگونی دولت نوری مالكی افشا شد و درحالیكه هنوز پرچم شاهی بر روی قبر شاه معدوم در مسجد رفاعی قاهره خودنمایی می‌كند و هر ساله با میزبانی حسنی مبارك مجلس یادبود شاه با حضور فرح و درباری‌ها در قاهره برگزار می‌شود.
ما با این التماس و تمنای برقراری رابطه با دولت وابسته حسنی مبارك چه جوابی برای انقلابیون مصر و فلسطین و جهان عرب و جهان اسلام داریم با فرمان امام و مساله كمپ دیوید می‌خواهیم چه كنیم شما اگر میخواهید با حسنی مبارك رابطه برقرار كنید بسم الله ولی لااقل همان شرط‌هایی كه او قبلا پذیرفته بود ولی چون عمل نكرد حتی وزیر خارجه دولت اصلاحات كه شما آنرا دولتی غیر انقلابی و اهل مسامحه می‌دانید حاضر نشد رابطه برقرار شود را رعایت كنید. وانگهی حتی اگر شرط‌ها هم محقق شوند این شتابزدگی غیر منطبق با واقع و قبل از طی شدن مراحل قانونی چیست كه شما را وادار می‌كند بگویید «اگر دولت مصر اعلام آمادگی كند تا پایان وقت اداری همین امروز سفارت ایران را در قاهره برپا می‌كنیم» سفارت برپا كردن كه خم رنگ رزی نیست...
ما دوست نداریم رئیس جمهورمان طوری سخن بگوید و طوری تصمیم بگیرد كه به عدم برخورداری از «تعادل» متهم شود. اگر می‌خواهید شعار «دولت عدالت محور» به عمل نزدیك شود باید طوری سخن بگویید و عمل كنید كه همگان «تعادل» را در اظهارات و عملكردهایتان احساس و لمس كنند زیرا تعادل محور عدالت است. اینگونه بودن را برای شما آرزو می‌كنیم آقای رئیس جمهور.

مسیح مهاجری