پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

سونامی تکنولوژی


سونامی تکنولوژی
بدون هیاهو، نانو تکنولوژی (مجموعه تکنیک هایی که دستکاری مواد را تا سطح اتم دنبال می کند) در زندگی روزمره ما وارد شده است. آن ها از هم اکنون در صنعت های دی.وی.دی، اتومبیل و... حضور دارند. آیا این موج تکنولوژیکی جدیدی است؟ اگرچه میلیاردها دلار در این زمینه سرمایه گذاری شده است اما ما از اثرات جنبی احتمالی آن بر روی سلامتی و اصولا اهداف اخلاقی کلی این تحقیقات چیز زیادی نمی دانیم. مقاله حاضر ابعاد مختلف تکنولوژی نانو را به بررسی نشسته وابعاد مختلف این تکنولوژی را که منجر به آرامش و ترس می شود را به خواننده معرفی می کند.
مثل یک اسم شب سحرآمیز- پیشوند «نانو» Nano پیشوندی جهانی که قبل از هر کلمه بیاید آن را بر میلیارد تقسیم می کند: (نانوثانیه- نانومتر: م) مد روزی است که نمی دانیم واقعا چه چیزی را محدود می کند. آیا آن نشان دهنده همه تحقیقات و دستکاری هایی است که مربوط به اندازه درجه نانومتر می شود؛ یک میلیاردم متر؟ (آیا عملیات بزرگ بازاریابی است که زیر پرچم مرموز «مرزهای بی نهایت کوچک» دوباره خاصیت فیزیک و شیمی مواد را نامگذاری می کند؟ یا آن که یک پروژه منسجم کننده که علم تکنولوژی مواد، زندگی و اطلاعات را به هم آشتی می دهد؟ چه بخواهیم و چه نخواهیم نانومترها در میان ما هستند و به شکل نانو لوله کربنی، نانولیزر برای DVD، نانو پردازنده برای شناسایی بیولوژیکی به بازار روان شده اند...
ما حتی در فکر ساختن «کارخانه های مولکولی» حاوی حاملان محافظ، بازوان مفصلی، فرش برقی به اندازه ۱۰۰هزار دفعه کوچک تر از اندازه یک تار مو هستیم.
مطالعه و زیر نظر گرفتن ماده و کار کردن روی آن، در اندازه اتمی اش ، افق افسونگر و آینده سازی را نوید می دهند. طبق نظر «جان ماری لهن» (Jean-Marie Lehn) برنده جایزه نوبل شیمی ۱۹۸۷، آرزو این است که «انسان، آنچه را که زندگی ساخته است دوباره سازی کند ولی به نحوی که خود او می خواهد». برخی حتی عقیده دیگری را اظهار می کنند: «تکنولوژی باید قانون تکامل داروین را دنبال کند تا بتواند سرنوشت بشریت را به دست گیرد.»
با این حال، این شیفتگی رنگ اضطراب به خود می گیرد وقتی که بعضی از پیش بینی کنندگان علمی مثل «اریک دروکسلر»-(Eric Drexler) وحشت از وقایعی بدتر دارند: ترس از دست دادن کنترل انسان روی این نانو ربات ها که می توانند به طور خودکارتولید مثل کرده و نوع بشر را نابود کنند.
فکر دستکاری کردن اتم ها و اجزای تشکیل دهنده ماده به واقعیت تبدیل شده است. میکروسکوپ تونلی(±)، تکمیل شده در ۱۹۸۲ از یک طرف امکان این «بزرگ نما کردن دنیای اتم» را داده و از طرف دیگر «مهندسی لیلیپوت» امکان جابه جا کردن به دلخواه اتم ها را فراهم کرده است.
«دورنمای کارخانه مولکولی» پیش بینی شده به وسیله اریک دروکسلر در Engines of creation (²) گشوده شده است. ساختن چرخ دستی (فرغون)، جاروبرقی، ماشین ذرهای مولکولی (فرستنده تک اتمی، کامپیوتر کانتیک) که خواص مواجیquanton را دارد: مثل پرتون. م) و... شروع شده است.(³)
در اطراف این «قلب مشاغل» تمام تکنولوژی های دیگر دور می زنند، آن ها یا اقدام به تولید در اندازه بسیار کوچک شده می کنند، یا این بار از «پایین» اقدام به باز ذره سازی -بازسازی مولکولی که منشا خواص فیزیک شیمی نو هستند در حالی که در مقیاسی میکروسکوپی (بزرگ ساز)، اثر جمعی میلیون ها اتم غالب است، با ایزوله یا مجزا کردن فقط چند اتم در نانو اشیا، رفتار دیگری را می شود از اجزا به وجود آورد: افزودن سطح مبادله، مقاومت مکانیک، عملکرد بصری، الکترو مغناطیسی یا حرارتی، رفتار کانتیک... پیش از این که طبیعت مواد تعین کننده باشد، این چگونگی سازمان یافتن اتم ها در فضا است که رفتار آن ها را تعیین می کند.
در مقابل آشکارشدن خواص ناشناخته ممکن دیگر نانوها، بعضی ها پیش بینی یک انقلاب را می کنند و برخی دیگر معتقد هستند که آن ادامه گذشته است. از این پس تمام بخش های بزرگ تولید: الکترونیک، صنعت نساجی، پزشکی و صنایع بزرگ مواد غذایی یا انرژی تحت تاثیر این سونامی تکنولوژی است.
گروه صنایع اتومبیل مرسدس ماشین هایی می فروشد که برخوردار از کمک ترمز یا قطعاتی از موتور است که دارای «نانو لوله های کربنی» است که مقاومتشان ۱۰۰ بار از فولاد بالاتر و وزنشان شش بار کم تر است، IBM ترانزیستورهایی ساخته است که ۱۰۰ هزار بار ظریف تر از یک تار مو است. محققان دانشگاه «کورنل» Cornell در آمریکا یا انستیتو کوری در فرانسه موتورهای بسیار کوچک «ذره ای»- مولکولی ساخته اند. صنعت مواد آرایش (کسمتیک) از چند سال قبل نانو اجزایی از جنس اکسید زینک (فلز روی، م) برای بهتر کردن ترکیب رژلب تولید می کند، یا از اکسید تیتان (جسمی فلزی که در آلیاژ استفاده می شود، از اکسید آن در رنگ سازی به کار می رود.م) برای فیلتر کردن اشعه ماورای بنفش استفاده می کند یا اکسید زیرکون (فلزی بسیارمقاوم به حرارت م.ZRO²) برای ساختن لاک ناخن استفاده می شود.
برای قسمتی از صنایع عظیم، شرط پابرجا ماندن، تولید در مقیاس کوچک تر از یک میلیاردم است. سونی مثل STM(شریک با موتورولا و فیلیپس) ۵/۱ میلیارد یورو، در ساخت اجسام نیم هادی کم تر از ۹۰ نانومتر، سرمایه گذاری کرده است. در بخش نساجی، پروژه های نانو به الیاف فلزی که قادر به حمل انرژی یا قادر به جذب کردن گیرنده های حامل انرژی باشند مربوط می شود. نانو موادها همچنین می توانند بهره برداری از سیستم انرژی را بهتر کنند، آن ها ذخیره هیدروژن را آسان کرده یا کمک به فراهم کردن موانع حرارتی -ایزولاسیون- موثر می کنند. در زمینه بهداشت و تندرستی، «نانو مهره ها» از نو می توانند تشکیل دهنده «حاملان» مواد فعالی باشند که قابل آزاد شدن فوری - بر اثر حرارت ماورا قرمز یا میدان مغناطیسی هستند. استفاده و استعمال از نانو اجزا در زمینه علم بیومتری یا سیستم اطلاعاتی محرک، در طرح بسیار کوچک شده، بیش از پیش افزایش می یابد، با این که در حال حاضر در اندازه یک میلیونم هستند.
گروه صنتعی «اپلاید دیجیتال»Applied Digital سال گذشته موافقت Food and Drug Administration، نهاد آمریکایی در زمینه دارو برای به کارگیری «پردازنده کاشته شده درزیر پوست»Identification Device Frequency Radio ؛ تکنولوژی ای که تاریخچه کامل بیماری فرد را ارسال می دارد، به دست آورده است.
اقتصاددان «استفن باکر» و«ادام استون»(´) براین نکته تکیه می کنند که «نانو صنعت یک پدیده جدید نیست اما یک طیف از روش هایی است برای دستکاری ماده در اندازه بین یک تا ۱۰۰ نانو. به جای یک پدیده جدید مثل انترنت، نانوها امکانات جدیدی را در رابطه با هزاران موادی که بیش از این وجود داشته اند در اختیار ما قرار می دهند» ]به این ترتیب می توانیم[ مواد را با شرایط جدید وفق دهیم، مواد هوشمند و مواد مرکب بسازیم (الکترونیک و نیمه سیلیس و نیمه آلی). در آینده، نانو باید تغییراتی در روش نوآوری ایجاد کند یعنی بازسازی تعداد زیادی از بخش های صنعتی، مثل همان وضعیتی که با
انفورماتیک- الکترونیک و با تکنولوژی بیولوژی پیش آمد. اولین پیشرفت مربوط به بیو مواد، به کاتالیزورها، تکنولوژی تشخیص و به الکترونیک مربوط است. رشته های متعددی باید درهم ادغام شوند، برای این که بشود در سطوح مختلف بین مواد جان دار و و بی جان، در مرز شیمی ، الکترونیک، ژنتیک و حتی علوم مربوط به مغز موثرتر عمل کرد. مدت زمان زیادی لازم نبود که سرمایه گذاری ها در این زمینه انجام شود. در سال ۲۰۰۵ فعالیت های جهانی (علمی و صنعتی) در زمینه نانو تکنولوژی، به وسیله سازمان ملی ابتکار در نانو الکترونیک آمریکا،National Nanotechnology Initiative به ۹ میلیارد دلار تخمین زده شده است. که تقریبا به طور مساوی بین کشورهای آسیایی- اروپایی- آمریکای شمالی وژاپن تقسیم می شود. در سال های ۲۰۰۳-۱۹۹۸ سرمایه گذاری دولتی در اروپا به شش و در آمریکا و ژاپن به هشت برابر رسیده است. طبق نظر (National Science Foundation NSF ) (۵) بازار جهانی این تکنولوژی ها که در سال ۲۰۰۱ به ۴۰ میلیارد دلار رسیده بود، باید در سال ۲۰۱۰ به ۱۰۰۰ میلیارد دلار برسد.
قطار نانوها به حرکت درآمده است. با این وجود، هنوز از اثرات این تکنولوژی ها روی سلامتی بی خبر هستیم. (¶) چه اتفاقی می افتد وقتی که نانولوله های کاربنی پخش شده در هوا استنشاق می شوند؟ یا وقتی ذرات اکسید تیتان مثل کرم ضد آفتاب روی پوست می چسبد؟ نانو مواد یک گروه همگون از مواد را تشکیل نمی دهد. اجزای آن ها می توانند اندازه، شکل، سطح، ترکیب شیمیایی و دوام بیولوژیک متنوعی داشته باشند و با این وجود، آن ها همیشه دارای قوه دوباره فعال شدن زیادی هستند. در یک مقاله به نام «نانو تکنولوژی: «تامل، در کجاشیرجه می زنیم ؟»، که مروری است بر مطالعات سموم شناسی انجام شده روی «نانو اشیا»، و به وسیله سموم شناس آمریکایی، «ارنی هود»Ernie Hood نوشته شده، نتایج نگران کننده ای نشان داده می شود(·) و از جمله به مطالعات بر گرفته شده از تحقیقات «گونتر اوبردورستر»Gںnter Oberdڑrster از دانشگاه روچستر آمریکا ارجاع می شود که عکس العمل های التهابی بافت های ریوی که در معرض نانو اجزای از نوع کربن بوده اند را به وضوح نشان داده است.
● بالا بردن کارآیی انسان
از این به بعد، دوترس وجود دارد: اولا نانوپودر ها - به خاطر کوچک بودنشان می توانند در تمامی فضای بدن پخش شوند؛ در حفره های ریوی، در خون و حتی از مانع هماتو انسفالیک (مایعی که سیستم عصبی مغز را محافظت می کنند. م) عبور کنند. سموم شناس بریتانیایی «ویویان ها وارد»Vyvyan Howard با ثابت کردن این که نانو اجزا از جنس طلا می توانند از مایع جفت جنین عبور کنند و این ترکیبات را از مادر به جنین حمل کنند این مشکل را نشان داده است، دوما ظاهر و فرم نانو محصولات می تواند علت تاثیر سمی آن ها باشد، به این ترتیب، مثل الیاف پشم شیشه، «نانولوله ها» از جنس کربن می توانند درداخل حفره های ریوی وارد شده و باعث ایجاد سرطان شوند.
آن چه که تشخیص احتمالی تاثیرات غیرقابل منتظره روی تندرستی را پیچیده تر می کنند این است که نانو محصولاتی را که تولید می کنیم به خوبی نمی شناسیم. این محصولات غالبا مرکب از آمیزش «نانوالیاف»، «نانو اجزا» و اتالیزورهای مختلف (آالومینیوم یا آهن) است، نانولوله های به بازار روان شده به نظر می رسد که به همان اندازه که کم تر تصفیه شده باشند تاثیر التهاب آورنده دارند.
فیزیکدان انگلیسی «ان دووالینگ»Ann Dowling که ریاست گزارش منتشر شده در ژوییه ۲۰۰۴ مربوط به «نانو تکنولوژی» را درRoyal Society و Royal Academyتof Engineering به عهده داشته است، «از کارخانجات صنعتی می خواهد که انتشار نانو لوله ها محدود شود، نتایج آزمایش سموم شناسی فاش و تحقیقات جامع تری درباره خطر بیولوژیکی انجام شود»(¸) در حال حاضر بیش از ۲۰ شرکت در دنیا در حال توسعه نانو های کربنی با اتخاذ شیوه های مختلف ایمنی هستند... «پاسکال پیرون» Pascal Pierron از مسوولان Nanoledge در مونپلیه تصریح می کند: «ما با لباس های ایمنی که کاملا تمام بدن و صورت را می پوشاند و در فضای بدون فشار جو ودر زیر هواکش مخصوص کار می کنیم». مدیریت تحقیقات «سنت گوبن»Saint-Gobain در فکر توقف فعالیت هایی است که به نظر مخاطره آمیز می رسد. از طرف دیگردر ژانویه ۲۰۰۵ «پاتریس گاییارد»Patrice Gaillard از شرکت «ارکما» Arkema مسوول پروژه «نانو لوله» که یک پروژه راهنما در شهر «پو»Pau را دنبال می کند، اعلام کرد: «از سال ۲۰۰۷ تولید بیش از صدها تن در سال آغازخواهد شد.»(¹)
موسسات تحقیقاتی بریتانیایی با انتشار ۲۱ توصیه به استقبال مشکل رفته اند. نویسندگان گزارش می خواهند از پراکندگی «نانو اجزا» و «نانو لوله» ها جلوگیری شود، با این وجود درخواست به راه انداختن بانک داده هایی از اثرات سمی، تراکم بیولوژیکی و تاثیرات سمی این مواد بر روی افراد در محیط های مختلف را کرده اند. آن ها توصیه می کنند که محققان و کارکنان آزمایشگاه ها از جوانب اخلاقی و اجتماعی آگاه شوند و شهروندان در این مساله به طور فعال دخالت داده شوند. در زمینه قانون گذاری آن ها معتقدند که باید مطمئن شد که «نانو تکنولوژی» کاملا تحت کنترل و پوشش قوانین موجود یا آینده قرار خواهد گرفت. با این حال این مساله به نظر حساس می رسد، اگر فقط قسمت شیمی را در نظر بگیریم، بسیار مشکل است که فهرستی از اثرات سمی مواد تشکیل شود. در واقع متوجه بلند پروازی مقررات اروپایی(Reach Registration ، Evaluation ، Autorisation and Restriction of Chemicals) می شویم که قصد داشت عوارض جانبی ۳۰ هزار ماده شیمیایی بر روی تندرستی یا محیط زیست را بررسی کند (در واقع۳۰ درصد مجموع تولید صنعتی است)، در حالی که تحت تاثیر گروه های فشار این تعداد بسیار کم تر شد.
قواعد اجازه نامه مواد شیمیایی باید عمیقا بازبینی شوند: در حقیقت آن ها فقط یک شرح حال از ترکیب شیمیایی مواد هستند (فهرست اروپایی EINES یا فهرست بین المللیCAS). باری، در مورد نانو مواد ها این اجازه نامه به تنهایی کافی نیست چرا که در مورد این مواد این چگونگی سازمان یافتگی تک تک اتم ها است که باعث ایجاد نتایج مضر روی موجودات زنده است (مخصوصا سرطان).
از طرف دیگر موضع گیری بیمه ها در این مورد به روشنی افشاگر وسعت این شک و تردیدها است. در ۲۰۰۴کارخانه «سویس -رو»Swiss-Re در مورد این هجوم به طرف نانو تکنولوژی هشدار داد: «طبیعت غیرقابل پیش بینی و خطر هایی که آن ها می توانند موجب شوند و زیان های مکرر و مضاعفی را که می توانند تولید کنند» (۱۰). حتی گروه های فشار هشدار می دهند که یک «حادثه در شرکت نانو مواد می تواند باعث ایجاد یک عکس العمل دفاعی نه تنها درخصوص مواد مورد نظر بلکه همچنین در مقابل با مجموعه نانو تکنولوژی باشد.» (±±).
نظر به این که در حال حاضر سرمایه گذاری های عظیمی به کار گرفته شده اند همه می خواهند به خطرات کوچک و به خصوص قابل کنترل باور داشته باشند. در دانشگاه «رایس»Rice (هوستون آمریکا) ،مرجع عالی اندیشه و تفکر در نتایج نانو تکنولوژی، کریستین کولینوسکی محقق، خوش بین است. او اظهار امیدواری می کند که «اگر بتوانیم خواص سطح اتم ها را کنترل کنیم از نتایج سمی آن ها می توانیم بکاهیم». دقیقا مثل «سان موردوک»Sean Murdock ، مدیر سازمان صنعتی آمریکایی «نانو بیزنس الیانس»NanoBusiness Alliance که اقرار می کند که «خطرات وجود دارند، واقعی هستند، ولی قابل کنترل هستند». در سطح اروپا و آمریکا، حتی اگر برنامه های متعددی در مورد جوانب بهداشتی به راه افتاده است اما بودجه آن ها از سه تا شش درصد بودجه «نانوها» تجاوز نمی کند.
برخی مثل جامعه شناس «فرانسیس شاتو رنو»Chateauraynaud از مدرسه عالی مطالعات علوم انسانی EHESS به همسویی ممکن بین بیوتکنولوژی، فیزیک، شیمی، انفورماتیک و علوم شناختی می اندیشند. او در گزارش خود «نانو علوم و تکنولوژی پیشگو » (۱۲) می گوید که «باید دانست که آیا تمام این علمیات تنها براساس یک جادوی کلمه و براساس ضمانتی که سخن رسمی می تواند به آن ها اعطا کند با هم همزیستی نمی کنند؟». برخی دیگر به عکس سخن از بانگ BANG (که علامت اختصاری حرف اول «بایتس»bits در انقورماتیک ، اتم، نرون و ژن) می کنند - که نشان دهنده نزدیکی بین چندین رشته است که مستعدکننده پدیده های خودسازماندهی و خود تولید مثل کردن هستند. برای این ها، درب بر روی ناشناخته غیرمترقبه باز می شود... و این همان سرزمین ناشناخته است.
به این دورنمای جذاب، آمریکاییان افق دیگری را می افزایند: «اصلاح استعدادهای انسان ها». در گزارش خود درباره (Nano-bio-info-cognosciences) NBIC «نانو-انفو-علم شناختی» در ژوئن ²°°² چاپ شد، NSF شرح می دهد که همسویی تکنولوژی وسیله ای است «برای بهتر زندگی کردن مادی و معنوی همگانی، رابطه صلح آمیز متقابل و مفید بین انسان ها و ماشین های هوشمند، از بین رفتن کامل موانع در روابط عمومی، مخصوصا آن هایی که نتیجه تنوع و گوناگونی زبان ها است، دسترسی به منشا انرژی نامحدود، پایان نگرانی های مربوط به آلودگی محیط زیست» (۱۳). از نظر یکی از نویسندگان این گزارش، «ویلیام سیمزبند بریج» William Sims Bainbridge جامعه شناس مذاهب و مدیر اطلاعات سیستم های هوشمند درNSF ، این جهت گیری ایدئولوژیکی در جریان فراانسانی شناخته شده است. این جنبش از آزادی استفاده از موادمخدر برای درمان، از نگهداری و انجماد بدن (سلول های زنده، اسپرم، تخمک، جنین در دمای - ۱۵۳ .م) و دوپاژ ژنتیک و یا مغزی حمایت می کند. این جنبش در عین حال تکنیک را به عنوان راه حل نهایی برای مشکلات اجتماعی و انسانی ای که بیش از پیش حیله گرانه با دارو مداوا می شوند، پیشنهاد می کند.
در مقابل این جهت گیری مبهم رسمی آمریکاییان جامعه اروپایی «جوابی» را در سپتامبر ۲۰۰۴ به چاپ رسانده است، در گزارشی به نام «تکنولوژی های همسو برای یک جامعه اروپایی با شناخت» (۱۴) نویسندگان معتقدند که نانو تکنولوژی ها باید در خدمت جامعه بشری قرار گیرند و نه در خدمت اقتصاد، تا در «ساختن جامعه آگاه، آسان کردن حمل و نقل و خلق «همیاری» برای خدمت به منافع عمومی سهم داشته باشند.»
«بر نادت بنسود ونسان»Bernadette Bensaude-Vincent استاد فلسفه علوم در دانشگاه پاریس X و نویسنده یک اثر تاملی بر روی خیال پردازی در مورد تکنولوژی جدید خاطرنشان می کند که «این ناهمگونی در کنفرانس»nano Ethics که در مارس ۲۰۰۵ در دانشگاه کارولین جنوبی جریان داشت به طور خیلی روشن مطرح شد. این حقیقت دارد که از یک طرف خوش بینی وجود دارند مانند «دورکسلر»Drexler و یارانش مثل «رای کورزوی» Ray Kurzweil بارفتار بسیار بشارت آمیزی که تکیه بر بیان کمی مذهبی دارد و از طرف دیگر آن هایی که «فاجعه گرا» catastrophisme و آخرالزمانی هستند. در مقابل این دو، به نظرمن این رفتارهای رقیب همدیگر را تجدید و تقویت می کنند و در نهایت به هم می پیوندند. (“) فراسوی همه این ها، نانو تکنولوژی ها یک فرصت عالی را ایجاب کرده اند که بالاخره ما در مورد تکنیک و آنچه که به آن ها معنا وجهت می دهند، در مورد تکاملشان و اثراتشان فکر کنیم و اگر ممکن است این مباحث را به یک بحث عمومی تبدیل کنیم». او سپس روی این دوگانگی دانشمندان تاکید می کند که خیال می کنند تولیداتشان تحت کنترل هستند، در حالی که خود آن ها هر روز در حال تحقیق برای تولید مواد جدید کنترل نشده هستند. ضرورت ایجاب می کند که در مورد احتمال و نتایج «نانو محصولات» که در حال حاضر بالقوه هستند به تعقل بپردازیم. از این نظر، داستان هایی تخیلی که به سناریوهایی می پردازند که مستقیما از سخن محققان پیشگو جان گرفته اند می توانند کلید این بحث و گفت وگوها باشند. این داستان ها مدت های زیادی است که پیش بینی تهدیدهای «نانو ربات های» کاشته شده در مغز را می کنند، رمان «ماشین خلاق»Engines of Creation از اریک دروکسلرEric Drexler نشان دهنده ماشین هایی است که به طور خود کار خود را سازمان داده یاتکثیر می کنند، در رمان»L,Agedu «عصرالماس»diamant، «نئال استفن»Neal Stephenson نشان می دهد که چگونه قطعات این ماشین ها به خود تولید مثل کردن می پردازند و فرمان مغز دشمن را برای یک نابودی از طریق دستگاه کنترل از راه دور آماده می کنند، یا در«طعمه» از «میکاییل کریشتون»Michael Crichton. خود را به ژلاتین خاکستری تغییر شکل داده و همه چیز را می بلعند. (۱۶)
در مقابله با این وضعیت متضاد و خطرهای اتیک (اخلاقی) و بهداشتی انجمن کانادایی «erosion techhnologiqueet concentration » گروه ETC که در رابطه با توازن بیوتکنولوژی بین شمال و جنوب کار می کند و فعالیتش را روی نانو تکنولوژی نیز بسط می دهد، درخواست یک قرارداد جهانی برای سنجیدن تکنولوژی نو (ICENT) تحت رهبری سازمان ملل را دارد.
در یک گزارش بر روی «نانو ژئوپلیتیک» که در ۲۸ ژوییه گذشته منتشر شده «پات مونی»Pat Mooney مدیر گروه معتقد است که باید به این «دایره بحران» پایان داده وبا نظرداشتن قرارداد CENT یک سیستم خبری یا شنوایی پیش رس که قادر باشد هر تکنولوژی جدیدی را کنترل کند پیش بینی کرد. او قبلا اعلام خطر در مورد امتیازاتی کرده بود که تشکیل دهنده اجزای نانو تکنولوژی هستند و می توانند به طور غیرقابل اجتناب «به انحصار چند شرکت تجاری خصوصی درآیند.» با رشد و توسعه یافتن بدون مباحثه (به جز چند تبادل نظر با جامعه مدنی به وجود آمده در بریتانیای کبیر، هلند، آمریکا در مادسیون) بیم آن می رود که نانو تکنولوژی، ضدیت برخی از جنبش های معترض را برانگیزد ،مثلا در گرونبل، روزنامه نگار سابق یانیک بلان، پایه گذار گروه «قطعات و کارگر»PMO (Piڈces et Main d,Oeuvre) تصمیم به افشای «حاکمیت تکنیک» گرفته است(۱۷). با همان استراتژی فریبنده مردمی که در «مورد محصولات تغییر یافته به طورژنتیکی» (OGM ) دیده ایم، شاهد توسعه «آواز خوشی» هستیم که در مدح «نانو راه حل» در خدمت کشورهای فقیر خوانده می شود. (۱۸)
این نقاط انتقادی از طرف مجمع دولت هایی که در ژوئن ²°°´ در اسکندریه تشکیل شده، در ویرجینیا به ابتکار NSF و«انستیتو مدار»Meridian Institute به طور جدی دنبال شد، شصت تن از نمایندگان ( ۲۵ کشور) مثل چین، ژاپن، روسیه، استرالیا، اسراییل، هند، آفریقای جنوبی دور هم جمع شدند تا یک « دفتر رایزنی بین المللی برای نانو علوم مسوول» را تشکیل دهند. نمایندگی فرانسه خانم «فرانسوا رور»Franچoise Roure
در فوریه ۲۰۰۵ گزارشی را به وزارت صنایع و تحقیقات ارایه داد که با همکاری فیلسوف «ژان پییر دوپی»Jean-Pierre Dupuy تحت نام «اتیک و دورنمای صنعتی» تهیه شده که ۱۳ توصیه دارد که یکی از آن ها ضرورت یک نظارت اجتماعی اروپایی روی نانو تکنولوژی است. نویسندگان معتقدند که «مدل های اجتماعی با ارزش های مخصوص به خود، با مفهومی که به اهداف خود می دهند و اولویت ها ومحدویت هایی که برای خود انتخاب می کنند، در مقابل تغییر نقاط خطوط صنعتی آسیب پذیر می شوند.»
«پذیرش مصنوعی کردن طبیعت، محدودیت های خود را با عکس العمل های گاه خشن علیه OGM نشان داده است. چه می شود در مورد فرآیند طبیعی ساختن انسان گفت، اگر با استفاده از قوانین طبیعت ما بتوانیم به انسان های مصنوعی تبدیل شویم، به محصولات علمی که قابل تبدیل، اصلاح، صرفه جویی و استثمار هستند، چه خواهیم شد؟»
نگرانی عمده در نفوذ اشخاص «شیفته تکنولوژی» مثل فیزیکدان «ری کورتزوی»RayKurtzweil ، یا «نایک بوستروم »Nick Bostrom فیلسوف «ماورا بشردوستی» در think tanks است که انتخاب شده اند رهبری «مراکزی» مثل نانو تکنولوژی مسوول را به عهده بگیرند. (۱۹)
در زمینه نظامی، قدرت «نانو ابزار» یا سیستم های مستقل کشنده یک قدرت واقعی سلطه طلبی محسوب می شود: نزدیک به بیش از نیمی از سرمایه گذاری دولتی آمریکا (یعنی ۴۴۵میلیون دلار) در ۲۰۰۴ وقف بودجه نظامی شده است. پوشش محافظتی، یا سبک، «نانو سلاح» هوشمند، چین را که دارای یک مرکز نانو تحقیق در شانگ های است، بر آن داشته که دو هزار محقق را گرد هم آورد. طبق نظر فیزیکدان آلمانی «یورگن التمان»Jںrgen Altmann (۲۰)، خطرهای عمده، از گسست روند دفاع متقابل ناشی می شود (غیرممکن بودن کنترل سلاح های غیرقابل ردیابی) و از ظرفیت خود تولیدی «نانوافزار» ها.
دروسی بنیتو بروای
ترجمه: آنا- اسیه سلیمی پاک
منابع در دفتر روزنامه موجود است
منبع : روزنامه سرمایه