خوردن غذاهای دریایی برای همه مفید است

اغلب مردم جهان غذاهای دریایی را بواسطه طعم بسیار عالی و بعنوان یك وعده غذایی كامل میل می كنند. از سوی دیگر، هر روز بر سطح آگاهی مردم از فواید بهداشتی كه مصرف غذاهای دریایی بدنبال دارد، افزوده می شود و گزارشهای پزشكی نشان دهنده این است كه در صورت عدم مصرف مقدار كافی از غذاهای شیلاتی و ماهی، بدن ما با چه مشكلاتی روبرو خواهد شد.غذاهای دریایی نه تنها جایگزین مناسبی برای سایر غذاهایی است كه هر روز مصرف می كنیم و ممكن است برای سلامتی ما مفید هم نباشند بلكه غذاهای دریایی منشا عرضه بسیاری از مواد ارزشمندی هستند كه در برخی موارد منبع منحصر بفرد آن تنها غذاهای دریایی هستند. اینگونه مواد كه در غذاهای دریایی به وفور یافت می شوند، برای سلامت جسمی و روانی بدن انسان حیاتی هستند و مصرف آنها می تواند تضمینی برای سلامت تمام اعضای بدن شما باشد.بر اساس مقالاتی كه اخیرا توسط دكتر ری رایس – Dr Ray Rice – رئیس بنیاد ماهی بریتانیا منتشر شده است، غذاهای دریایی بدلایل مختلف از نظر تغذیه منحصر بفرد هستند كه به برخی از آنها در اینجا اشاره می شود:
• غذاهای دریایی كربوهیدرات، قند و نشاسته كمی دارند و یا اصلاً فاقد این مواد هستند. این موضوع برای كسانی مهم است كه نگران افزایش وزن از طریق مصرف كربوهیدرات ها هستند و بهمین خاطر اینگونه افراد می توانند با خیال راحت هر چقدر مایلند غذاهای دریایی مصرف كنند.
• غذاهای دریایی از منابع بسیار غنی برای ویتامینها و مواد معدنی هستند.
• غذاهای دریایی از جمله منابع منحصر بفرد اسیدهای چرب امگا-۳ هستند كه نه تنها از دیدگاه بهداشتی مهم هستند، بلكه فواید زیادی از نظر تغذیه ای دارند. بسیاری از مطالعاتی كه بتازگی در مراكز علمی و تحقیقاتی انجام شده است نشان میدهد كه امگا-۳ نه تنها برای فعالیت صحیح مغز و جلوگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، درد مفاصل و سرطان مفید هستند بلكه بر اساس این پژوهشها مشخص شده كه ما تا چه حد به این فواید نا آگاه هستیم و غذاهای دریایی را به مقدار كافی مصرف نمی كنیم.
اطلاعات بیشتر در مورد میزان ویتامینها و مواد معدنی موجود در غذاهای دریایی و نیز اسید های چرب اشباع نشده و اهمیت آنها در سلامت انسان را در ادامه این مقاله مطرح می كنیم.
ویتامین ها و مواد معدنی:
غذاهای دریایی مدتهاست كه بعنوان یك منبع عالی برای تامین ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن انسان شناخته می شوند. در حال حاضر در كشورهای پیشرفته ای نظیر انگلیس مصرف آبزیان در وعده های غذایی به تناوب تبلیغ می شود زیرا در غذاهای دریایی مواد مغذی وجود دارد كه در بسیاری از غذاهای دیگر پیدا نمی شود و باید جوامع به سطحی از مصرف آبزیان برسند كه نارسایی های تغذیه ای آنها بدینوسیله جبران شود .بررسی های انجام شده در انگلیس نشان داده است كه در سال ۱۹۹۹ میزان مصرف مواد معدنی خاصی نظیر روی، آهن، منیزیم و پتاسیم در مردم انگلیس بسیار كمتر از سطح استاندارد و معمول مواد غذایی در سایر كشورهای جهان بوده است. بنا بر تخمین های انجام شده مشخص شده كه بیش از یك میلیون نفر از مردم انگلیس دچار سوء تغذیه شده اند و پیشنهاد شده تا از غذاهای دریایی بیشتری نسبت به قبل استفاده كنند زیرا خوردن غذاهای دریایی می تواند كمك شایانی به حل این مسئله كند.در اینجا به بحث در مورد هر یك از مواد معدنی موجود در غذاهای دریایی و تاثیر مستقیم آنها بر فعالیتهای انسان از دیدگاه پزشكی می پردازیم:
• آهن و روی – مصرف كم آهن می تواند منجر به خستگی و كوفتگی شود و موجب نقص در عملكرد سیستم ایمنی بدن گردد. در سالهای اخیر كاهش چشمگیری در مصرف آهن در وعده های غذایی زنانی كه در سنین بارداری هستند، در انگلیس مشاهده شده است كه می تواند خطرناك باشد. كمبود روی در غذا هم می تواند موجب ضعف سیستم ایمنی در بدن انسان گردد و تمایلات جنسی را بنحو چشمگیری كاهش دهد.
• دوكفه ایها – بعقیده پزشكان و متخصصان علوم تغذیه در انگلیس، دوكفه ای ها سرشار از مواد معدنی و از جمله روی هستند و این نكته كه میزان روی موجود در اسپرم تقریباً ۱۰۰ برابر روی موجود در خون است، نشان میدهد مصرف ماده معدنی روی از طریق خوردن آبزیان چگونه می تواند نقش تقویت كننده قوای جنسی را ایفا كند.
• ید – Iodine - یكی از مهمترین كمبودهای مواد معدنی كه در بسیاری از نقاط جهان با آن روبرو هستیم كمبود ماده معدنی ید در وعده های غذایی است در حالیكه غذاهای دریایی سرشار از ید هستند و دانشمندان ید را بعنوان غذای مغز مطرح كرده اند. كمبود ید می تواند منجر به رشد ناقص مغز و حتی بروز حالتی گردد كه در پزشكی به آن Cretinism و یا از دست دادن مشاعر می گویند. از انجا كه ید موجود در غذاهای دریایی مانع از بروز چنین حالتی در انسان میگردد، این نوع غذاهای دریایی بعنوان غذای مغز نیز مشهور و شناخته شده اند.
• سلنیوم و جلوگیری از بروز سرطان - در اروپا سلنیوم بعنوان یكی از فلزاتی شناخته می شود كه بتازگی اثرات ضد سرطانی آن آشكار شده است و تا این زمان كسی به فكر وارد كردن آن در رژیم غذایی مردم نبود. در پی سیاستهای كاهش سلنیوم در گندم مصرفی برای پختن نان در اروپا، سلنیوم موجود در نان كشورهایی نظیر انگلیس كاهش یافته است حال آنكه امریكا بدون توجه به تبلیغات اروپایی ها به مصرف گندم سرشار از سلنیوم خود ادامه می دهد و با مشكلی بعنوان كمبود سلنیوم در جامعه خود روبرو نیست. گفتنی است كه ۱۰۰ گرم از غذاهای دریایی می تواند پاسخگوی ۳۰ تا ۸۰ درصد سلنیوم مورد نیاز بدن باشد كه بسیار مهم و تعیین كننده است. بهمین خاطر ماهی و سایر آبزیان بعنوان مواد غذایی دریایی دارای خواص ضد سرطانی هم هستند.
• سایر ویتامین ها – غذاهای دریایی سرشار از ویتامین های مختلف بویژه ویتامین A و D هستند و تنها غذاهایی هستند كه مقادیر معتنابهی از این دو ویتامین را به مصرف كننده ماهی و سایر آبزیان عرضه می كنند. در برخی غذاهای دریایی نیز ویتامین های B۱ ، B۲ و B۶ یافت می شوند.
اسیدهای چرب اشباع نشده و ” بالانس امگا“
شاید عمده ترین ویژگی غذاهای دریایی را از نقطه نظر تغذیه بتوان در این واقعیت خلاصه كرد كه مهمترین منبع تامین اسید های چرب اشباع نشده هستند. این اسیدها برای حفظ سلامتی انسان حیاتی هستند اما معلوم نیست چرا ما به میزان كافی از غذاهای دریایی مصرف نمی كنیم.اسید های چرب اشباع نشده یكی از سه گروه اسیدهای چربی هستند كه اجزای اصلی رژیم مصرف چربی و روغن ما را تشكیل میدهند. اسیدهای چرب اشباع نشده از این نظر بسیار مهم هستند كه نه تنها برای شكل دادن به برخی اعضای بدن انسان نظیر سلولهای مغز از آنها استفاده می شود بلكه در تولید بسیار از عوامل تعیین كننده در سیستم كنترل بیو لوژیك بدن نیز از انها بهره برداری می گردد.اسیدهای چرب اشباع نشده را می توان به دو زیرگروه یا خانواده كوچكتر از نظر تفاوت در ویژگی های ساختاری تقسیم كرد. این دو گروه عبارتند از خانواده اسیدهای چرب امگا-۳ و امگا-۶ كه مطابق تحقیقات انجام شده در ۳۰ سال اخیر این دو نوع اسید چرب باید در بدن به یك حالت تعادلی برسند. نكته مهم در این رابطه این است كه بدن انسان نمی تواند هیچیك از این دو اسید چرب را به دیگری تبدیل كند و تنها باید از طریق رژیم غذایی و با مصرف انها در مقادیر به چنین حالت تعادلی دست یابد.گذشت زمان باعث شده تا همه چیز تغییر كند، بعنوان مثال در اواسط دهه ۱۹۵۰ میلادی مردم انگلیس تحت تاثیر تبلیغات توانستند مصرف اسیدهای چرب را در رژیم غذایی خود بسیار بالا ببرند. این میزان افزایش مصرف در پی انتشار پیامهای تبلیغاتی بود كه علت اصلی بیماریهای قلبی را در بالا رفتن كلسترول خون اعلام می كرد و به همین خاطر مردم انگلیس با مصرف روغن آفتابگردان به میزان زیادی مصرف اسید چرب اشباع نشده امگا-۶ را بالا بردند. گفتنی است ۷۰ درصد از اسیدهای چرب موجود در روغن آفتابگردان از نوع امگا-۶ است و اصلاً در روغن آفتابگردان امگا-۳ وجود ندارد. در این مدت مردم انگلیس غذاهای دریایی قابل توجهی مصرف نمی كردند و مصرف غذاهای دریایی نظیر ماهی هرینگ و قباد را كه مملو از اسیدهای چرب اشباع نشده از خانواده امگا-۳ هستند به فراموشی سپرده بودند. نتیجه این معادله این شد كه رژیم غذایی مردم انگلیس مقدار زیادی امگا-۶ و مقدار بسیار كمی امگا-۳ را در خود داشت و این روند تا امروز ادامه داشته است.پیامدهای اینگونه اقدامات بسیار تكاندهنده بوده بطوریكه تحقیقات سی ساله اخیر در انگلیس نشان می دهد اینگونه رژیمهای غذایی اثرات سوء بهداشتی بجا گذاشته است. نتایج تحقیقات مراكز پزشكی انگلیس نشان می دهد این رژیم غذایی موجب شده افراد بیشتری در معرض حمله قلبی قرارگیرند، بروز بیماریهای قلبی و عروقی بیشتر شود، دردهای مربوط به مفاصل بیشتر و پوست بدن افراد نسبت به نور خورشید حساس تر و ریه افراد در برابر دود و آلودگی هوا حساس تر، مغز افراد بخوبی عمل نكند و در نتیجه آن بروز افسردگی بیش از پیش گردد. از جمله نتایج این رژیم غلط می توان به بروز روحیه پرخاشگری و جنون جوانی اشاره كرد كه نتیجه عدم مصرف مواد غذایی دریایی است. خوردن ماهی بیشتر و استفاده بیشتر از مواد غذایی دریایی می تواند حالت عدم تعادل بوجود آمده را بر طرف كند و موجب كاهش آلام و ناراحتی های بوجود آمده از زندگی مدرن فعلی گردد.
قدرت امگا-۳
مصرف امگا-۳ موجود در مواد غذایی دریایی می تواند موجب كاهش خطر بروز حملات قلبی گردد. هزاران آزمایش پزشكی و صدها پایان نامه دكتری موید این نكته است كه ارتباط مستقیمی بین كاهش بیماریهای قلبی-عروقی و مصرف اسیدهای چرب اشباع نشده – Omega-۳ – وجود دارد. بدون استثناء بیش از بیست هزار نشریه و مقاله پزشكی گواهی بر این مطلب است كه افزایش میزان امگا-۳ در غذا بین ۳۰ تا ۴۰ درصد خطر ابتلا به حمله قلبی را كاهش می دهد.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی شیلات ایران