دوشنبه, ۲۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 13 May, 2024
مجله ویستا


جغرافیای طبیعی و اقلیم استان ، استان اصفهان


استان اصفهان در مركز فلات ایران است و به علت گستردگی زیاد، شامل بخش‌های متعدد كوهستانی و جلگه‌ای است. این نواحی عبارت‌اند از :
ناحیه كوهستانی اردستان كه شهرستان اردستان را به وسیله دو رشته كوه : یكی در غرب از حوزه زاینده‌رود و دیگری در شرق از كویر لوت جدا می‌سازد. این ناحیه كوهستانی به وسیله یك رشته از كوه‌های كم‌ارتفاع به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم می‌شود. قسمت شمالی شهرستان‌های نائین، اردستان، كاشان و قسمت جنوبی شهرستان یزد را كه در دامنه شیركوه واقع شده است، در بر می‌گیرد.
ناحیه كوهستانی شمال شرقی و شرق كه شهر نطنز نیز در دامنه بلندترین قله آن یعنی كوه كركس‌كوه قرار گرفته است.
ناحیه كوهستانی غرب كه شهرستان‌های فریدن و فریدون‌شهر را در بر می‌گیرد.
قسمت جلگه‌ای كه از آبرفت‌های زاینده‌رود به وجود آمده و با شیب ملایمی به باتلاق گاوخونی در جنوب شرقی اصفهان منتهی می‌گردد.
آب و هوای استان اصفهان به طور كلی معتدل خشك است، اما با توجه به تأثیر بادها و دوری و نزدیكی به منطقه كوهستانی غرب و دشت كویر در شرق و جنوب شرقی، می‌‌توان آب و هوای آن را به 3 بخش متمایز تقسیم كرد :
- آب و هوای بیابانی كه شمال شهرستان نائین، حوزه بیابانك و انارك تا شمال اردستان را در بر می‌گیرد. مشخصه ویژه آن تغییر شدید و سریع درجه حرارت، كمی بارش باران و وزش بادهای تند در طول سال است.
- آب و هوای نیمه بیابانی كه شهرستان اصفهان را در بر می‌گیرد و خشكی هوا و كمیِ بارندگی از مشخصات این نوع آب و هواست. رودخانه زاینده‌رود به طرز چشمگیری بر روی آب و هوای این ناحیه تأثیر مثبت دارد و آن را تعدیل می‌كند.
- آب و هوای نیمه مرطوب سرد كه قلمرو غرب و جنوب غربی اصفهان را در بر می‌گیرد. به نسبت افزایش ارتفاع، میزان بارندگی افزایش می‌یابد و از درجه گرمای هوا كاسته می‌شود.
بر اساس گزارش ایستگاه سینوپتیك شهر اصفهان در سال 1373، حداكثر درجه حرارت 40/6 درجه‌ سانتی‌گراد، حداقل درجه حرارت 10/6- درجه سانتی‌گراد و متوسط درجه‌ حرارت سالانه 16/7 درجه‌ سانتی‌‌گراد ثبت شده است. طبق همین گزارش، تعداد روزهای یخبندان استان 76 روز و متوسط میزان بارندگی سالانه آن 116/9 میلی‌متر است.
بادهایی كه در استان اصفهان می‌وزند، عموماً بادهای غربی و جنوب غربی‌اند. وزش بادهای جنوب غربی زمان خاصی ندارد و این بادها در اغلب ایام سال می‌‌وزند؛ اما بادهای غربی معمولاً در دو موقع از سال، یكی از نیمه اسفند تا نیمه اردیبهشت، و دیگری از اوایل شهریور تا اواسط مهر، می‌وزند.
روی‌هم‌رفته بادهای شدید فقط در نواحی بیابانی استان می‌وزند و سایر بادهای استان معمولاً به صورت نسیم و بادهای خفیف محلی‌‌اند. شهر اصفهان از نظر آب و هوا ممتاز، و فصول چهارگانه آن بسیار منظم است؛ چنان‌كه آغاز و پایان هر فصل به خوبی مشهود است.