جمعه, ۱۸ خرداد, ۱۴۰۳ / 7 June, 2024
مجله ویستا
الیگارشی
الیگارشی تركیبی از كلمات لاتینOligos بهمعنای تعداد اندك و Archos و یا فرمانده است. اصولاً الیگارشی امری عرفی بوده و ماقبل دوران مدرن است و با قانون، زندگی نوین و دموكراسی همخوانی ندارد. در تعریف الیگارشی آمده است: «رژیم حكومتی كه به وسیله چند نفر معدود اداره میشود و تمامی قدرت حكومت متمركز در تعداد قلیلی از افراد باشد.» و یا: الیگارشی یا گروهسالاری [ازOligarchia در زبان یونانی به «حكومت گروه اندك»] فرمانروایی گروهی اندك شمار بر دولت بدون نظارت اكثریت. معمولاً این عنوان را برای اقلیت حاكمی به كار میبرند كه قدرت دولت را در راه سود خود به كار میبرد و اكثریت ناراضی را سركوب میكند.
ارسطو و افلاطون از نظریهپردازان این مكتب هستند. از زمان افلاطون الیگارشی در برابر یكهسالاری (اتوكراسی) و مردمسالاری (دموكراسی) قرار گرفته است. افلاطون از چهار نوع حكومت یاد میكند و میگوید گرچه آنها واقعیت دارند اما فاقد حقیقت هستند و هر یك در مراتب انحطاط و دوری از سیاست و حكومت حقیقی شكل میگیرند؛ الف: تیموكراسی ب ـ الیگارشی ج ـ دموكراسی د ـ استبداد. وی معتقد است در تیموكراسی به جای عقل و حكمت «وهم و جاه طلبی» حكم میراند و... اولین مرتبه عدول از آریستوكراسی است. در این حكومت زمینه مالدوستی پدید میآید و با تسلط حرص و ولع نوع دیگر سیاست، یعنی الیگارشی شكل میگیرد كه در آن اقتدار بر پایه صلاحیت مادی، سازمان مییابد وعقل كه مدار آریستوكراسی است و جاهطلبی كه مبنای تیموكراسی است هر دو تحت تسلط آزمندی قرار میگیرد. اختلاف فقیران و ثروتمندان زیاد شده و زمینه شورش و جنگ داخلی ایجاد میشود و با غلبه مخالفان الیگارشی، دموكراسی پدید میآید.
ارسطو نیز آریستوكراسی را شكل طبیعی حكومت و الیگارشی را نوع فاسد آن توصیف میكند. ارسطو الیگارشی را بر مدار منافع توانگران و دموكراسی را بر مدار منافع تهیدستان میداند. در الیگارشی جهتگیری توجه به مال و ثروت است. پس هرگاه فرمانروایان از بركت ثروت خویش به قدرت رسیده باشند خواه شمارشان كم باشد و خواه بسیار، باید حكومت ایشان را الیگارشی نامید. الیگارها عدالت را در «برابری» و برابری را با میزان «دارایی» میسنجند. در نظر آنها برتری در ثروت مایه برتری در هزینههاست و در دموكراسی برابری در آزادی مایه برابری در همه امور میباشد. ارسطو؛ دموكراسی، الیگارشی و استبداد را منحرف و به دور از درستی و حقیقت میداند. ملاك درستی و نزدیكی جامعه سیاسی به حقیقت وحدت و كثرت و زیادی حاكمان نیست، بلكه از نظر ارسطو، توجه به حكومت به صلاح مردم است، زیرا به بیان او هدف جامعه سیاسی زیستن نیست، بلكه بهزیستی است. بهزیستی از توجه به فضیلت و سعادت حاصل میشود. اندیشمندان جدید بویژه در قرن بیستم توجه خاص به گروهسالاری دارند و برخی همه حكومتها را ناگزیر گروهسالارانه میدانند. اینان برآناند كه حكومت را به فردی و جمعی نمیتوان تقسیم كرد، زیرا جمع یا مردم هرگز حكومت نمیكنند و عمل واقعی حكومت همیشه با گروه اندك است و مسئله تنها نوع رابطه این گروه اندك با جامعه و حدود مسئول بودن آن است. الیگارشی ممكن است حكومت یك طبقه، دسته یا حزب باشد و بنیاد اینهاست كه شكلهای گوناگون حكومت را پدید میآورد.
معصومه قشقایی
منابع:
۱ـ مكتبهای سیاسی، دكتر بهاءالدین پازارگاد، انتشارات اقبال.
۲ـ خداوندان اندیشه سیاسی، مایكل ب، فاستر، جلد اول، ترجمه جواد شیخالاسلامی.
۳ـ دانشنامه سیاسی، داریوش آشوری، انتشارات مروارید، چاپ چهارم ۱۳۷۶. ۴ـ حقیقت و دموكراسی، حمید پارسانیا.
منابع:
۱ـ مكتبهای سیاسی، دكتر بهاءالدین پازارگاد، انتشارات اقبال.
۲ـ خداوندان اندیشه سیاسی، مایكل ب، فاستر، جلد اول، ترجمه جواد شیخالاسلامی.
۳ـ دانشنامه سیاسی، داریوش آشوری، انتشارات مروارید، چاپ چهارم ۱۳۷۶. ۴ـ حقیقت و دموكراسی، حمید پارسانیا.
منبع : ماهنامه چشم انداز ایران
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
ویزای تضمینی ایتالیا کانادا
ایران انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 دولت شورای نگهبان دولت سیزدهم شورای حکام فرانسه ریاست جمهوری انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳
هلال احمر سلامت هواشناسی تهران سازمان هواشناسی قوه قضاییه محیط زیست قتل شهرداری تهران سیاست پلیس راهور بیمارستان
قیمت دلار قیمت طلا قیمت خودرو سیستان و بلوچستان خودرو سایپا بانک مرکزی حقوق بازنشستگان دلار ترافیک سهام عدالت بازار خودرو
فضای مجازی موسیقی اینستاگرام مجید قناد سینما تلویزیون سینمای ایران امام خمینی (ره) سریال
اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه آمریکا فلسطین اوکراین جنگ غزه لبنان ترکیه حماس جو بایدن طوفان الاقصی
فوتبال پرسپولیس استقلال تیم ملی ایران تیم ملی فوتبال ایران مهدی طارمی لیگ برتر رئال مادرید باشگاه استقلال باشگاه پرسپولیس تیم ملی والیبال ایران والیبال
هوش مصنوعی شرکت متا ناسا اینترنت همستر کمبات سامسونگ
دیابت زوال عقل صبحانه کبد چرب استرس فشار خون ویتامین D