تخم مرغ؛ سرشار از انرژی و پروتئین

هنگامی که از سرکار برمی گردید یا زمانی که فرصت کافی برای پخت و پز ندارید می توانید از یک غذای حاضری بسیار مفید به نام تخم مرغ استفاده کنید یا حتی به عنوان یک غذای کامل در صبحانه و یا عصرانه خود آن را میل کنید.
این فرآورده مهم غذایی به سه صورت پخته می شود؛ نیرو، آب پز، عسلی و یا می توانید برای درست کردن غذاهای دیگر مثل املت، کتلت و یا پختن کیک های خوشمزه از آن استفاده کنید.
هم زرده و هم سفیده تخم مرغ علاوه بر داشتن ویتامین های مفید برای بدن، فایده های دیگر هم دارند. می توانید در سفره هفت سین یا در بعضی اعتقادات سنتی مثل چشم و نظر که تخم مرغ می شکنند به کار ببرید، تخم مرغ منبع ارزان و سرشار از مواد مغذی با ارزشی، چون چربی و پروتئین، ویتامین و املاح ضروری بدن است. میزان این مواد برحسب نیازهای تغذیه ای افراد و جنس و سنشان متفاوت است. یک عدد تخم مرغ متوسط، ۷۶ کیلوکالری انرژی دارد و مصرف روزانه که یک عدد تخم مرغ سه درصد نیاز انرژی یک مرد بالغ و چهار درصد نیاز انرژی یک زن بالغ را تامین می کند.
تخم مرغ، منبع بسیار غنی پروتئین است و ارزش بیولوژیکی آن بسیار بالاست و نسبت به سایر منابع پروتئینی مثل لبنیات، گوشت ها و حبوبات غنی تر است. این ماده دارای تمامی اسید آمنیدهای ضروری برای سلامتی بدن است. بنابراین مصرف تخم مرغ با سایر مواد غذایی که از نظر پروتئینی فقیر هستند مانند نان، برنج و غلات، باعث تکمیل ارزش پروتئینی غذا می شود. این ماده غذایی ۵/۱۲درصد پروتئین را هم در زرده و هم در سفیده تشکیل می دهد، ولی بیشتر در سفیده آن به نام آلبومین وجود دارد. تخم مرغ بیشتر ویتامین های موردنیاز بدن به جز ویتامین C را دارد و منبع خوبی از ویتامین های گروه B و A است همچنین ویتامین D و E را به مقدار کافی و لازم تامین می کند.
این ماده غذایی منبع بسیار خوب ید و فسفر است که برای ساخت هورمون تیروئیدی و فسفر که برای رشد بهتر و سلامتی استخوان های بدن لازم است. از املاح دیگر آن، روی، سلنیم، آهن و کلسیم است که روی، باعث بهبود زخم، بلوغ و رشد بهتر و همچنین عفونت را از بین می برد. سلنیم یکی از آنتی اکسیدان های مهم است و رادیکال های آزاد ناشی از سوخت ناقص چربی ها را در بدن از بین می برد و می تواند علیه عوامل ایجادکننده سرطان نقش داشته باشد.
همچنین کلسیم برای عملکرد بهتر سیستم عصبی، رشد بهتر افراد، استخوان ها و استحکام آنها لازم است. آهن نیز از اجزا اصلی و حیاتی گلبول های قرمز خون است ولی قابلیت استفاده این نوع آهن برای بدن هنوز مشخص نیست.
تخم مرغ، به مقدار خیلی کم کربوهیدرات دارد و نیز فاقد فیبر غذایی است. براساس تحقیقات ۱۱درصد اسیدهای چرب تخم مرغ از نوع اسیدهای چرب غیراشباعی پلی، ۴۴ درصد از انواع اسیدهای چرب غیراشباع مونو و ۲۹ درصد از نوع اسیدهای چرب اشباع است. کلسترول و لیستین مواد چرب موجود در زرده تخم مرغ هستند که برای ساختمان و عملکرد سلول های بدن ضروری اند. همچنین قابلیت انعطاف و نفوذپذیری غشای سلول های بدن را حفظ می کند و به عنوان اجزا تشکیل دهنده مواد چربی باعث نرمی پوست می شود.
با همه این خواص اما تخم مرغ یکی از مواد غذایی حساسیت زا نیز هست. برخی معتقدند که این خاصیت تخم مرغ به دلیل پختن آن است و اگر حرارت داده شود، پروتئین آن تبدیل به ماده ای می شود که ایجاد حساسیت می کند. بنابراین اگر بدن شما حساسیت نشان می دهد خام آن را مصرف کنید. تنها نگرانی که هنگام مصرف خام آن وجود دارد باکتری سالمونلا است که باعث عفونت خطرناک در بدن می شود. ولی طبق بررسی های مشخص شده از هر ۳۰هزار تخم مرغ یک عدد آلوده به سالمونلاست.
برای اطمینان از سالم بودن تخم مرغ اولا از مکان های مطمئن خرید کنید و اگر پوست آن ترک داشت آن را مصرف نکنید. می توانید یک ظرف را پر از آب سرد کنید و مقدار نمک در آن بریزید و حل کنید سپس تخم مرغ را در آب فرو کنید اگر حباب های آب از اطراف تخم مرغ خارج شد، نشان می دهد که پوسته آن سوراخ دارد و سالم نیست و سعی کنید همیشه تخم مرغ را تازه مصرف کنید و در یخچال نگذارید و اگر در یخچال نگه داری کردید قبل از مصرف یک ساعت آن را بیرون و در دمای اتاق نگه دارید. اگر بعد از شکستن تخم مرغ سفیده آن آبکی بود و حالت ژله ای نداشت آن را مصرف نکنید.
زرده آن نیز باید حالت برآمده و شکل ثابتی داشته باشد در غیر این صورت سالم نیست و اگر بعد از شکستن بوی بد داشت مصرف نکنید، زیرا فاسد شده است. سفیده تخم مرغ دارای نوعی پروتئینی به نام آویدین است که قدرت اتصال زیادی با بیوتین (یکی از ویتامین های گروه B) دارد در نتیجه مصرف زیاد آن منجر به کمبود بیوتین در بدن می شود و باید سفیده آن پخته شود زیرا در اثر پختن آویدین غیرفعال می شود. نکته مهم در این است که در دوران بارداری امکان کمبود بیوتین وجود دارد پس اگر باردار هستید تخم مرغ را به صورت خام مصرف نکنید.
فراموش نکنید ورزشکارانی که نیاز به افزایش عضلات دارند یا کودکان و نوجوانانی که در سن رشد هستند و برای کودکان از ۹ ماهگی تا یک سالگی یک زرده یک روز در میان و از دو سالگی به بعد براساس میل کودک ۵ تا ۶ وعده در هفته آن را مصرف کنید.

منبع : روزنامه کارگزاران