کاروان‌سراها ، استان کرمان

كاروان‌سراهای ایران از جمله بناهای با ارزش معماری سنتی این دیار محسوب می‌شوند كه از روزگارهای دور به یادگار مانده‌اند.
كاروان‌سراهای شهر كرمان و سایر شهرهای استان به دلایل تجاری، اقتصادی، سیاسی، مذهبی و غیره بوجود آمده‌اند. هدف از ایجاد كاروان‌سراها توقف و اتراق موقت به منظور پیدا كردن آمادگی برای ادامه مسیر یا بارگیری و باراندازی و داد و ستد بوده است.
مالكیت كاروان‌سراهای استان به شكل دولتی، خصوصی و موقوفه بوده است. مانند كاروان‌سرای وكیل كرمان از گروه كاروان‌سراهای دولتی، كاروان‌سرای زردشتیان از گروه كاروان‌سراهای خصوصی و كاروان‌سراهای هنود و گنجعلی‌خان در زمره كاروان‌سراهای موقوفه می‌باشند.
استان كرمان از حیث تعداد كاروان‌سراها از جمله مناطقی است كه شمار قابل توجه و گنجینه با ارزشی را در خود جای داده است. تعداد آن‌ها در شهر كرمان قابل توجه می‌باشد. عمده كاروان‌سراهای درون شهری كرمان در اطراف بازار این شهر پراكنده‌اند و از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره كرد:
كاروان‌سراهای وكیل، گلشن، حاج آقا عبداللَه، میرزا علی نقی، میرزا حسن، حاج آقا علی، گنجعلی‌خان، چهار سوق، هنود، سردار، تیمچه لحاف‌دوزها، تیمچه كوزه‌گرها و سرای جرّ. ذیلاً اجمالی از ویژگی‌های برخی از كاروان‌سراهای یاد شده نقل می‌شود: