ژاپن و بازگشت به اقتدار

رویكرد جدید ژاپن در سیاست خارجی بویژه پس از به قدرت رسیدن شینزو آبه نشانگر خود آگاهی نوین این كشور در مورد نقش ژاپن در معادلات بین المللی است. روزنامه فرانكفورتر آلگماینه -چاپ آلمان- در گزارشی درباره ژاپن و رویكردهای جدید این كشور نوشته است: ژاپن طی دهه اخیر شاهد تغییرات فراوانی در راس قدرت اجرایی این كشور بوده است اما با روی كار آمدن شینزو آبه در سپتامبر ۲۰۰۶ سیاست خارجی ژاپن دچار تحولات چشمگیری شده است.
این روزنامه می نویسد: جونیچرو كوایزومی، نخست وزیر پیشین ژاپن سیاست خارجی كشورش را از حالت سكون پس از جنگ جهانی دوم خارج كرد و وارد مرحله جدیدی نمود ولی اقدامات او بیشتر از اینكه درك و همكاری همسایگان ژاپن را بر انگیزد به تردیدهای آنان دامن زد.اكنون آبه قصد دارد گام را از این فراتر نهاده و با اعتماد به نفس بیشتر درهای سیاست خارجی ژاپن را رو به جهان با تمام درگیری هایش بگشاید و در این میان از مواجهه با مسایل مورد اختلاف با همسایگانش آشكارا سرباز می زند.
آبه در گفتگویی كه در برلین با خبرنگار روزنامه فرانكفورتر آلگماینه انجام داد، گفت: ژاپن می خواهد مسوولیت جهانی خود را بعهده گیرد و در سطوح بین المللی فعال باشد. او با دیدار از مقر ناتو در بروكسل بر این گفته خود صحه گذاشت. گذشته پنجشنبه نیز آبه میهمان كمیسیون اروپایی بود و همكاری با اتحادیه اروپایی و كشورهای ناتو را برای ژاپن ارزشمند خواند و در همین راستا پیشنهاد همكاری روز افزون با این دو را مطرح كرد. او از واسطه گری كشورش در اجرای اهداف ناتو و همكاری با كشورهای غیر عضو این پیمان برای حل مسایل استقبال نموده و آمادگی ژاپن را برای همكاری فعال با ناتو اعلام كرد.
به اعتقاد آبه همكاری ژاپن با ناتو در افغانستان می تواند نتایج مثبتی به همراه داشته باشد.این روزنامه آلمانی می افزاید: تمایل ژاپن برای حضور در عرصه سیاست جهانی با تلاش این كشور به همراه آلمان برای تصاحب كرسی دایم در شورای امنیت سازمان ملل بارزتر می شود. تلاشی كه نتیجه ای در بر نداشته و به نظر می رسد با كارشكنی تعدادی از كشورهای آسیایی رسیدن به این هدف با مشكلات فراوانی روبرو شود.با این حال آبه در نظر دارد دوباره روی این پرونده تمركز كند. برای این كار او به سراغ صدراعظم آلمان رفته و با آلمان هم رای شده است، چرا كه برای ایجاد امنیت و ثبات در جهان باید ساختار سازمان ملل اصلاح شود؛ اصلاحی كه بتواند سازمان ملل را با نیازهای قرن ۲۱ هماهنگ كند.
این چیزی است كه اعضای گروه ۴ (آلمان، ژاپن، برزیل و هند) بر آن پافشاری می كنند و برای اجرای این هدف می خواهند تا جایی كه ممكن است با مخالفان اصلاح مذاكره نمایند.این در حالی است كه آبه اعلام كرده در آینده ای نزدیك ژاپن طرح اصلاحی خود را كه كاملا متفاوت با توافقات گروه ۴ است، عنوان خواهد كرد. هم چنین آبه از تصویر یك ژاپن مدرن و زیبا به عنوان سرزمینی كه او قصد دارد از كشورش بسازد، سخن گفته است.
شركای آبه انتظارات فراوانی از توكیو دارند، اینكه او از این انتظارات درست در آلمانی سخن به میان می آورد كه در مركز هجوم انتظارات قرار گرفته ، بی دلیل نیست.توكیو سالهاست كمك هایش را برای پیشرفت منطقه نثار می كند، تنها مشكل اینجاست كه با این كارها نمی تواند چهره نامطلوب این كشور را در نظر جهانیان تغییر دهد.
آبه اعتراض خود را با مقایسه ژاپن مدرن امروز با قدرت نظامی دیروز در تكرار شمارش اعلام می كند: ما می خواهیم كه ژاپن در دنیا محبوب شده و مورد احترام قرار گیرد. تنها مشكل عمده كشور خویشاوند همسایه است كه طی سالهای اخیر به عنوان رقیب جدی برای ژاپن قد علم كرده است. آبه اهمیت این موضوع را درك كرده و در اولین روزهای به قدرت رسیدن به پكن سفر می كند. گفتگوها با رهبر جمهوری خلق چین به خوبی پیش می رود، مشكلات و سوءتفاهم ها به راحتی با گفتگو حل می شود.
چین بار دیگر خطر بازگشت ژاپن به وطن پرستی تهاجمی را گوشزد می كند و اجازه می دهد تظاهرات ضد ژاپنی در خیابان های پكن برگزار شود.آبه حالت حساسیت برانگیز ژاپن در مقابل پكن را این بار با درخواستش در مورد علنی كردن فعالیت وزارت دفاع ژاپن مزین می كند و آمادگی كشورش را در مورد شفاف سازی اقدامات دفاعی برای چین اعلام می كند. اما موضوع كره شمالی جایگاه ویژه ای در گفتگوهای دو طرف دارد.
آزمایش هسته ای كره شمالی اوضاع منطقه را بحرانی می كند و چین به عنوان رییس مذاكرات شش جانبه مسوولیت بزرگ این اقدام را بر عهده دارد. آبه معتقد است: «باید سعی كنیم .همكاری بیشتری با چین داشته باشیم و تلاش كنیم كره شمالی را متقاعد سازیم به حساسیت های بین المللی واكنش نشان دهد و از تمام كشورها انتظار داریم تحریم های سازمان ملل علیه پیونگ یانگ را به رسمیت بشناسند.»
به نظر می رسد این پیام بیشتر از چین متوجه كره جنوبی است كه سعی دارد خود را از این موضوع دور نگه دارد. آبه بر این باور است كه به هیچ وجه نباید اجازه ساخت سلاح هسته ای به پیونگ یانگ داده شود.میانجی گری های توكیو در مساله كره شمالی موجی از ناامیدی به همراه دارد. آبه امتناع پیونگ یانگ را در پاسخ دادن به راه حل های ارایه شده جدید ضمن توجه دادن به تحریم های اقتصادی آمریكا نمی پسندد.
اما ژاپن مشكل دیگری نیز با پیونگ یانگ دارد؛ كره شمالی در سالیان گذشته تعدادی از ژاپنی ها را برای آموزش نیروهای اطلاعاتی خود ربوده است، تعدادی از آنان به ژاپن بازگردانده شده و تعدادی نیز جان سپرده اند. همین مساله باعث شده كه ژاپن تحریم هایی را علیه كره شمالی به اجرا بگذارد و این موضوع یكی از موارد عدم توافق طرفین در مذاكرات شش جانبه است.نخست وزیر ژاپن عملكرد كره شمالی را موجب وخامت اوضاع و دشوار شدن روند مذاكرات شش جانبه می داند و بخشی از آن را هم تقصیر چین می داند چرا كه چین ریاست این مذاكرات را به عهده دارد.

منبع : روزنامه ابرار