سازمان همکاریهای امنیتی خلیج فارس ؛ ضرورتی دیر هنگام

تشکیل یک سازمان برای همکاریهای امنیتی که بتواند مسایل امنیتی منطقه خلیج فارس را میان کشورهای این منطقه هماهنگ کند ، به عنوان یک نیاز اساسی و ضروری همواره مورد تاکید و توصیه استراتژیست های منطقه بوده است .
این مهم از جمله توصیه هایی بود که رییس جمهوری اسلامی ایران نیز سال گذشته ودراجلاس دوحه شورای همکاری خلیج فارس ارایه کرد و " عبدالرحمن العطیه " دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس هم هفته گذشته و در سفر به تهران به نمایندگی از ۶ کشور عضو شورا آنرا مطرح و از آن استقبال کرد.
تشکیل یک سازمان همکاری امنیتی متشکل از همه ی کشورهای منطقه از منظر استراتژیک یک ضرورت تاخیر شده دانسته می شود. امنیت در منطقه خلیج فارس در سالهای اخیر و بخصوص بعد از اشغال افغانستان و عراق و حضور گسترده تر نیروهای فرامنطقه ای در آن ، شدیدا شکننده و پاره ای ملاحظات کشورهای منطقه نیز برآن سایه افکنده است. همکاریهای امنیتی در منطقه در سالهای اخیر سه سمت عمده ، یکی دو جانبه و دومی چند جانبه منطقه ای و سومی دو و یا چند جانبه با حضور نیروی های بیرون از منطقه داشته است که ضعف در دومی از نگاه تحلیگران مسایل استراتژیک در منطقه به همراه عواملی دیگر که در جای خود به آن پرداخته خواهد شد ، موجب شکننده شدن امنیت در منطقه و کاهش سطح آن شده است و شکل سوم این همکاریها، حضور هرچه بیشتر نیروهای بیگانه در منطقه را سبب گردیده که خود عاملی بالقوه خطرناک و جدی برای امنیت منطقه است .
آنچه خلاء آن اینک در همکاریهای امنیتی منطقه ای بیشتر از هر زمانی احساس می شود ، نبود یک سازمان برای هدایت و تمرکز فعالیتهای کشورهای منطقه در آن می باشد که پیش نیاز آن وجود باور لزوم یک واحد امنیتی در راستای ثبات منطقه ای است. دهشت افکنی(تروریسم ) بلایی است که کشورهای منطقه اینک با آن روبرو هستند و این امر و مبارزه با آن می تواند به عنوان یک نقطه مشترک برای همکاریهای چند جانبه در قالب یک سازمان امنیت منطقه ای تلقی شود. دو مساله در منطقه موجب امکان یابی دهشت افکنان برای ظهور ، قدرت نمایی و نهایت تبدیل شدن به یک تهدید جدی امنیتی برای همه ی کشورهای منطقه شده است. این دو مساله عبارتند از اول حضور گسترده نیروهای بیگانه درمنطقه چه بصورت اشغال ( عراق وافغانستان ) و یا توافق شده ( اغلب کشورهای حوزه خلیج فارس ) و ساخت (القاعده) و تحت حمایت قرار دادن تشکل های دهشت افکن ( منافقین ) با هدف های مختلف از جمله تنظیم روابط با کشورهای منطقه و دوم تقویت بدبینی و بی اعتمادی مردم منطقه به دولتهای خود بویژه بواسطه تکیه بیش از حد به آمریکا که به باور استراتژیستهای منطقه می تواند به بروز شورش ، قیام و حتی سرنگونی حکومتهای منطقه بینجامد ، امری که در سالهای اخیر نشانه هایی از آنرا در برخی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بارها شاهد بودیم . از نگاه استراتژیستها ، برقراری و تقویت همکاریهای دو جانبه امنیتی مانند آنچه در سالهای اخیر میان ایران و ترکیه برقرار شده و در ماههای اخیر ایران و عراق به آن علاقه مندی نشان داده اند با تشکیل یک ستاد واحد فرماندهی و هدایت عملیات میان سه کشور که در بدو امر می تواند مهمترین مساله امنیتی منطقه یعنی دهشت افکنی و مبارزه با آنرا در دستور کار خود قرار دهد ، بستری است که نه تنها فعالیتهای امنیتی که در آینده امور نظامی و انتظامی را نیز با عضو گیری دیگر کشورها ، میان کشورهای منطقه هماهنک کند تا زمینه از هر حیث برای حضور نیروهای بیگانه در منطقه از میان برداشته شود.همانطور که اشاره رفت ، یکی از اهداف بیگانه ها در منطقه برای در حمایت قرار دادن تشکل های دهشت افکن ، تنظیم روابط با کشورهای منطقه مانند آن چیزی می باشد که آمریکا بویژه در پی اشغال عراق با استفاده از منافقین در روابط خود با ایران صورت می دهد . گرچه رهبران عراق تعهد سپرده اند که بغداد هر چه سریعتر تروریست های منافق را از عراق بیرون کند ، اما هم ایران و هم دولتمردان کنونی عراق که تلاش بسیار برای نزدیکی دو کشورهمسایه و مسلمان دارند ، خوب واقفند که منافقین واستمرار حضور آنها در خاک این کشور ، مانند بسیاری مسایل امنیتی عراق درحال حاضر ، مساله ای است که حل آن به جانب سوم یعنی آمریکا بستگی دارد که به رغم شناسایی منافقین به عنوان یک گروهک تروریستی ، نزدیکترین همکاریها و ارتباطات را با آن دارد و بعید بنظر می رسد تا زمانیکه روابط تهران و واشنگتن در وضعیت و سطح کنونی قرار دارد ، آمریکا مایل باشد این اهرم را برای تنظیم روابط خود با ایران بویژه در صحنه عراق از دست بدهد که خود تاییدی بر ضرورت و اهمیت تشکیل هرچه سریعتر یک سازمان همکاریهای امنیتی در منطقه و بر عهده گرفتن امنیت منطقه توسط کشورهای منطقه است .
فقدان همکاریهای امنیتی دستجمعی منطقه‌ای درعین حال یکی از عوامل اساسی در سوق دادن منطقه به سوی میلیتاریسم دانسته می شودکه به تعبیر موسسه مطالعات صلح بین الملل -‎ SIPRIموجب خفه شدن خاورمیانه از سلاح شده است. گزارش این موسسه نشان می‌دهد که در سال ‎ ۲۰۰۶میلادی هزینه‌های تسلیحاتی به رقم بی‌سابقه ‎۹۰۰ میلیارد یورو رسید که سهم قابل ملاحظه‌ای از آن به خریدهای خاورمیانه تعلق دارد که در راس آن عربستان سعودی ، رژیم صهیونیستی ، مصر ، کویت و امارات عربی متحده قراردارند و درچنین شرایطی ، آمریکا باز هم اصرار دارد که منطقه را با فروش گسترده تر سلاح ، هر چه بیشتر نظامی کند .
رقابت قدرت‌های فرامنطقه‌ای برای پیدا کردن جای پایی در منطقه حساس خلیج فارس ، این منطقه را هر چه بیشتر نظامی کرده است . علاوه بر آمریکا ، فرانسه ، انگلیس و روسیه نیز تلاش دارند تا دلارهای نفتی منطقه را هرچه بیشتر به سلاح تبدیل کنند ، سلاحی که به باور عموم استراتژیست‌های منطقه ، نه تنها برای این کشورها امنیت نیاورده و نمی‌آورد ، که براساس شواهد و قرائن بسیار به دردسری بزرگ در حوزه امنیت ملی و منطقه‌ای برای کشورهای منطقه تبدیل شده است که اغلب با مسایلی چون دهشت افکنی و عدم اقبال عمومی روبرو هستند.
از جمله صادرکنندگان عمده تسلیحات در سطح جهان فرانسه است که براساس گزارش ‎ ۶دسامبر ‎ ۲۰۰۷میلادی - ‎۱۵آذر ۱۳۸۶- پارلمان آن ، در این سال ‎۵/۷۴ میلیارد یورو سفارش تسیلحات دریافت کرد و به ارزش ‎ ۴/۰۳میلیارد یورو سلاح فروخت که در حدود دو میلیارد دلار آن تنها به دو مشتری دائمی تسلیحات فرانسوی در منطقه خلیج فارس یعنی عربستان سعودی و امارات عربی متحده بود. یکی از محورهابی که آمریکا برای کشاندن بیشتر حوزه خلیج فارس در دامن میلیتاریسم آنرا دنبال می‌کند ، ایران هراسی است که در منطقه و در میان توده‌های مردم نه تنها مقبول نیفتاده که به اعتراف جیمی کارتر رییس جمهوری اسبق آمریکا در گفت و گوی پرسر و صدایش با روزنامه اتریشی دی پرسه که در آن سیاست‌های آمریکا در منطقه بخصوص در حمایت گسترده از اسراییل برای سرکوب فلسطینی‌ها را به چالش کشید و نیز نظرسنجی گسترده خبرگزاری فرانسه در روز ‎۱۱آذر سال ‎ ، ۱۳۸۵نظرسنجی شبکه خبری الجزیره در سال ‎ ۱۳۸۵و نظر خواهی وسیع رادیو بی‌بی‌سی در میان شنوندگانش در سراسر جهان در ابتدای زمستان سال ‎ ، ۱۳۸۶کاملا جواب عکس داده و به برانگیخته شدن بیشتر افکار عمومی منطقه علیه آمریکا و دخالت‌های روز افزون آن در امور منطقه و در مقابل محبوبیت روز افزون ایران و رهبران آن و برخی رهبران فلسطینی شده است .کارتر در آن مصاحبه از جمله گفته بود که : در زمان ریاست جمهوری من ، ما حمایتی آشکار و دوستانه از کشورهاای نظیر اردن و مصر به عمل آوردیم . براساس نتایج آخرین نظر سنجی‌ها ، امروز کمتر از ‎ ۵درصد از مردم اردن و مصر نظری مثبت نسبت به دولت آمریکا دارند.

رئوف پیشدار

منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی ـ ایرنا