نهایت تلخ‌ کامی تماشاگر

عادل و آفاق در جریان یک دزدی با دختری با نام نرگس که پدرش را برای درمان آورده، آشنا می‌شوند. عادل عاشق نرگس می‌شود و با او ازدواج می‌کند. اما دوباره به دزدی مشغول می‌شود و گیر می‌افتد.
زمانی که عادل زندان است، آفاق پیش نرگس می‌آید و وقتی عادل آزاد می‌شود، معلوم می‌شود آفاق زن عادل است نه مادرش. نرگس به هم می‌ریزد. اما ایستادگی می‌کند. عادل باز سراغ دزدی می‌رود. در فصل آخر، نرگس آفاق را در اتاق زندانی می‌کند، خودش به خیابان می‌رود وعادل هم در پی او. آفاق که همه چیز را باخته می‌بیند، خود را به زیر ماشین می‌اندازد.
نرگس مهم‌ترین اتفاق سینمایی جشنواره دهم بود. فیلمی از رخشان بنی‌اعتماد که به عنوان مهم‌ترین کارگردان زن تاریخ سینمای ایران می‌شود از او یاد کرد. نرگس ادامه دلمشغولی‌های بنی‌اعتماد است، که در دو فیلم اول با زبان طنز به تصویر درآمد، اما خود بنی‌اعتماد هم خیلی زود فهمید که جنس حرف‌هایش، از جنس طنز نیست. نمی‌شود به شوخی برگزار کرد. حکایت نرگس و عادل و آفاق، حکایت مثلثی است که دغدغه‌ انسان و شرافت را در یک سو و دغدغه بیغوله نشینی‌ را از سوی دیگر با خود دارد و در وسط آن هم تردید و دو دولی عادل که به سمت نرگس کشیده می‌شود، حرف آخر را می‌زند. بی‌شک فرم موجود در نرگس از فیلم‌های مستند بنی‌اعتماد وام بسیار گرفته است. فیلم‌هایی که پیش از آن درشهرک فاطمیه (۱۳ آبان) ساخته شد و به زندگی حلبی‌‌نشین‌ها آن هم در پایتخت ایران می‌پرداخت. از همه مهم‌تر در نرگس این است که بنی‌اعتماد نمی‌خواهد از این آدم‌ها برای خود توشه‌ای برچیند، بنابراین فرم فیلم بسیار ساده است، قصه تعریف می‌کند و در نهایت با یک پایان میخکوب‌کننده تماشاگر را شوکه می‌کند، پایانی که در آن آفاق در حالی که عشقش را از کف رفته می‌بیند، در یک انتحار خود خواسته کف اتوبان را با خون خودش مزین می‌کند. تلخی آفاق در نهایت کام تماشاگر را هم تلخ کرد.
نرگس به اثری کلاسیک در سینمای بعد از انقلاب ایران تبدیل شده است. عناصر موجود در آن پس از سال‌ها هنوز هم لذتبخش است. مثل بسیاری فیلم‌های دیگر که خاصیت کلاسیک شدن تماشاگر را ترغیب به دیدنشان می‌کند. نرگس چند بازی خوب از ابوالفضل پورعرب به نقش عادل و عاطفه رضوی به نقش نرگس و یک بازی حیرت‌انگیز از فریما فرجامی به نقش آفاق را دارد که به خاطر این بازی‌ها وحال و فضای فیلم هم که شده، نرگس بسیار دیدنی است.

علیرضا مجمع

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد