اسفالریت Sphalerite

▪ فرمول : Zns
▪ سیستم :
كوبیك
▪ سختی :
۳ تا ۴
▪ وزن مخصوص :
۴/۱ تا ۳/۹
▪ فوسفورسانی :
بر اثر شكاف یا مالش
▪ واكنش با اسید :
در غلیظ حل می‌شود.
▪ رنگ :
قهوه‌ای تا بلوطی، اغلب سیاه به ندرت زرد، سرخ
این كانی با فرمول شیمیایی ZnS و در سیستم كوبیك متبلور می‌شود به آن نام بلند را نیز می‌دهند. دارای دوقلویی است و معمولاً به صورت توده‌های رخ پذیر دانه ریز تا دانه درشت فشرده بوده دارای آگرگات خوشه انگوری و یا مخفی بلور (ریز بلور) می‌باشد به رنگ قهوه‌ای تا بلوطی و اغلب سیاه و بندرت زرد، سرخ، یا مایل به سبز می‌باشد. بعضی از آنها بی‌رنگ و شفاف به نظر می‌رسد دارای جلای الماسی و صمغی می‌باشد. بسیار شكننده است و سختی ۳ تا ۴ دارد. بر اثر شكاف یا مالش خاصیت فوسفورسانی دارد.
● ویژگی شاخص:
به خاطر جلای صمغی و رخ كامل می‌توان آن را تشخیص داد. نوع تیره رنگ آن دارای خاكه قهوه‌ای متمایل به قرمز است. این كانی نسبتاً سبك است. دیرگداز است، درHNo۳ غلیظ حل می‌شود.
● پیدایش:
اسفالریت مهمترین سنگ معدنی روی است. همراه با گالن پیدا می‌شود. در رگه‌های هیدروترمالی به صورت جزئی یافت می‌شود. همچنین در سنگهای آذرین و نهشته‌های دگرگونی مجاورتی نیز دیده می‌شود، اغلب منشاء گرمایی دارد.
● كاربرد:
مهمترین كانی روی است. مهمترین مصرف آن در ساختن آهن گالوانیزه است. برای ساختن آلیاژ برنج در باتریهای الكتریكی و ساختن ورقه‌های روی كاربرد دارد. در صنایع نقاشی و در تهیه پرده‌های فلوئورسانی نیز مصرف دارد. كلرید روی به عنوان نگهدارنده چوب نیز به كار می‌رود. در ساختن آكومولاتورها و در آتش نشانهای خودكار نیز كاربرد دارد.
● علت نامگذاری:
نام اسفالریت از لغت یونانی به معنی «فرینبده» یا «خائن» گرفته شده است به این دلیل كه ظاهراً شبیه گالن است ولی فاقد سرب است.

منبع : سایت مفاهیم