ویژگی‌های سفرهای استانی دولت

چهارشنبه رییس جمهور و هیات دولت ، دومین دور از سفر استانی خود را با حضور در استان خراسان جنوبی و شهرستان های آن آغاز کردند.
براساس تقویمی که برای سفرهای استانی هیات دولت تنظیم شده است، تقریبا در طول چهارسال دوره ریاست جمهوری، استان های محروم سه بار هیات دولت را در جمع خود خواهند دید و از این رهگذر می توانند بدون واسطه خواسته های خود را با «منتخب خویش» در میان بگذارند.
اما این سفرها چند ویژگی دارد :
۱) حضور «مسوول اول اجرایی کشور» و مسوولان درجه اول در هر بخش از استانها- بویژه استانهای محروم- یک وظیفه است که دولت نهم بیش از دولت های محترم قبل به آن اهتمام دارد و از این رو باید در سطح ملی به آن ارج گذاشته شود. وقتی مسوول ارشد، «حصار اداری» که غفلت افزا است را می شکند و خود در «حلقه توده ها» که بیش از همه به حمایت دولت از آنان وابسته اند، حضور می یابد، خدمات دولت به جای تمرکز در «نقاط خاص» به سطوح زیرین جامعه سرازیر می شود.
۲) وقتی رییس جمهور به ایلام محروم رفت، حداقل ۱۰۰هزار نفر و وقتی به سیستان و بلوچستان رفت ۲۰۰هزار نفر از شهروندان محروم که- به هر دلیل موجه یا ناموجه- از طریق مسوولان استان راهی برای حل مشکلات نجسته بودند، مشکلات خود را بدون تشریفات وقت گیر اداری به رییس جمهور ارائه کردند. رییس جمهور و هیات دولت از طریق این نامه ها درمی یابد که کدام دسته از مشکلات بر دوش مردم یک استان- علیرغم وجود ادارات مختلف- باقی مانده است و ناشی از چیست؟ درواقع این دردهای نگاشته شده بر شکوائیه ها یا درخواست ها، فقط بیان کننده مشکلات مردم نیست بلکه مشکلات و کاستی های دستگاه های دولت را نیز به خوبی مشخص می کند.
۳) سفرهای استانی هیات دولت معیاری برای ارزیابی میزان دقت وزیران و معاونان آنان در برنامه ها و دستورالعمل هایی که برای استان ها و به عنوان حل مشکل مردم ارسال می کنند نیز هست. درواقع در سفرهای استانی حصارهای بعضا بلند وزارتخانه ها می شکنند و وزیر در مواجهه مستقیم با مسوولان استانی و مردم محروم باید پاسخگوی تصمیمات یا عدم تصمیم گیری خود باشد.
۴) اینکه هرازگاهی یک استان محروم «صاحب دولت» می شود و مردم آن عمیقا درمی یابند که انسان هایی از جنس خودشان به اداره امور مشغولند و جرات می کنند برای حل مشکلات خود وارد میدان شوند.
به عبارت دیگر اهمیت دادن به مسایل توده های مردم در استان ها، ارزش گذاشتن بر عواطف و نیازها و شخصیت آنان است که در اعتلای فرهنگی هر استان دخالت موثر دارد.
۵) بسیاری از مشکلات مردم اگرچه در مقیاس با مسایل کلانی که یک کشور با آن مواجه است، «خرد و ریز» محسوب می شدند ولی برای توده های مردم، همین مشکلات کوچک معمولا در اولویت اول می نشینند. اگر این مشکلات کوچک- در قیاس با مسایل کلان کشور- از جلوی پای شهروندان و روستاییان یک استان برداشته نشود آنان هیچگاه نمی توانند در مقیاس ملی به مسایل کشور بیندیشند.
این نکته غالباً از دید منتقدان پنهان مانده است که اقداماتی که دولت در هر استان وعده اجرای آن را می دهد عمدتاً همان چیزی است که در برنامه کلان هم بصورت مفهومی یا حتی با ذکر جزئیات آمده است. نگاهی به سرفصل وعده هایی که رییس جمهور در یک سفر در زمینه امور زیربنایی یا مسایل جاری استان می دهد بیانگر آن است که میان برنامه های تدوین شده تا گامهایی که برای اجرا در استان برداشته می شود، ارتباط روشنی وجود دارد. در عین حال نباید این نکته را ناگفته گذاشت که انجام یک سفر توسط رئیس جمهور محترم و هیات دولت حتماً باید همراه با الزامات و تمهید مقدماتی باشد که شایسته سفری در این سطح است. اگر دولت این مقدمات را درست در نظر نگیرد به زودی یا سفرها با فاصله و تأخیر زیاد برگزار می شود و یا در حد «پرواز در سطح» باقی می ماند و کم اثر می شود. آن همت والایی که امروز در سفر است باید تا آخر بماند و این به نتیجه بخش بودن گام ها بستگی تام دارد.

حمیدرضا بیانی

منبع : حیات