شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا
کشت قارچ خوراکی
به همان اندازه كه محبوبیت قارچ در رژیم غذایی آمریكایی افزایش مییابد، علاقهمند ی برای تخصص یافتن در امور مربوط به قارچ، تبدیل به یك سرگرمی و نیز تجارتی كوچك میشود.امروزه بسیاری از فروشگاههای انواع گوناگون از قارچها را عرضه میدارند و روشهای مورداستفاده برای تولید محصولات مربوط به چند نوع قارچ معمول دیگر، آنچه در پی میآید. شرحمختصری است از مواد و روشهای مورد استفاده برای تولید محصولات مربوط به چند قارچخوراكی كشت شوندهی معروف.
● قارچ چیست؟
قارچ، میوهای از تیرهی رویندگان قارچی است؛ مشابه سیبی بر یكی درخت. بیشتر قارچها، بهدلیل تشكیل كولونی به جذب مواد مغذی از چوب، برگهای فرو افتاده و تركیبات موجود در خاكو غیره، قابل مشاهده نیستند. به عنوان یك مجموعه، قارچها میتوانند بر سطح هر منبعی كهدارای كربن باشد، به شكل لایهای رشد كنند. یك گیاه قارچی از تارهای شاخه شاخه ولولهای شكل متعددی تشكیل شده است كه Hyphae نام دارند. مجموعه Hyphae ها رامیسیلیوم مینامند. بسیاری از گیاهان قارچی، كه برخی از قارچها را نیز شامل میشود،Soprophyte (پودهزی) هستند و غذای خود را با تشكیل كولونی بر تركیبات ارگانیك مردهبدست میآورند. اگر یك میسیلیوم پژمرده شود، همچنان انرژی كافی را برای باز تولید خود داراخواهد بود. هنگامی كه تركیبات دما، رطوبت نسبی، میزان دیاكسید كربن و...همگی مناسبباشند، گیاهان قارچی ساختار پیشرفتهای را سازمان میدهند كه همان قارچ آشناست. قارچها،میلیونها هاگ را میپراكنند كه عملی مشابه دانهی گیاهان دارند. شماری از این قارچهایپودهزی، برای قارچهای قابل خوردنی كه به عمل میآورند، كشت میشوند.
برخی از این قارچها انگل هستند و بر گیاهان، جانوران و یا سایر قارچها میزیند. برخیانگلها، بیماری زا و مضرند و برخی نیز سودمند مشاركت دو طرفهی قارچی كه در ریشهی گیاهیزندگی میكند (گیاهی كه مواد قندی قارچ را تلقین میكند) با آن گیاه (كه تركیبات معدنی را ازقارچ دریافت میكند)، را Mycorrhiza مینامند. بسیاری از قارچها، در رابطهای Mycorrhiza با درختان به سر میبرند. و درست به همین دلیل است كه جنگلها نسبت به جویندگان قارچ بسیارسخاوتمند از: برخی از قارچها، مانند پودكینی، ماتسوتا كه و چانتلوز، جزو قارچهای میكور میزانهستند و به هیچ وجه قابل كشت نیستند. مگر آنكه خود آن درختان نیز كشت شوند. این قارچها،گاهی اوقات در فروشگاهها یافت میشوند؛ وانگهی همگی آنها از جنگل جمعآوری شدهاند.
● قارچهای بسیار مرغوب چیستند؟
محبوبترین قارچی كه امروزه در ایالات متحدهی امریكا مصرف میشود، قارچهای دكمهایسفید هستند. از آنجا كه این قارچ، بازار را در تصرف خود دارند. بسیاری قارچ دیگری را بهترینقارچ موجود میشناسند. پورتوبلو (Portobolle) محبوبترین قارچ مرغوب است. با این همه،این قارچ تنها، نژاد قهوهی قارچ دكمهای سفید است. در ایالات متحده، قارچهای مرغوب دیگرعبارتند از: Enoki, Oyster, Shiitake چند قارچ قابل كشت دیگر نیز وجود دارد، اما به شكلگستردهای در دسترس نیستند.
● از چه سطوح كشتی برای رشد قارچ استفاده میشود؟
اگر چه قارچهای دكمهای عادی، بر لایهای از كود نباتی میرویند، بشیتر قارچهای مرغوب، برسطحی از خك اره كه به آن مواد مغذی دیگری افزوده شده است. رشد داده میشوند. بیساری ازانواع چوب مناسبند، اما در این میان، توسكا و بلوط بهترینها هستند. سدر و ماهوت در برابرعسل تشكیل كلنی توسط گیاهان قارچی مقاومند و نباید مورد استفاده قرار گیرند. صنوبر نیز ازآنجا كه قارچ كاشته شده توسط صمغ درخت خنثی میشود، نامناسب است. درشتی دانههایخاك اره باید به اندازهی دندانههای ارههای معمولی باشد.
تراشههای بزرگتر نیز میتوانند اضافه شوند. خاك اره را باید در دمای ْF۲۵۰ در فشاری درحدود ۱۵ پاوند بر اینچ مربع استریلیزه كرد. این عمل را میتوان در یك دیگ و یا یك مخزنگرمایی ـ فشاری انجام داد.
● دستورالعمل معمول برای تهیه خاك ارهی مغزی شده عبارت است از:
۷۶% خاك اره، ۱۲% اوزن، ۱۲% سبوس و بعلاوه ۶۵% رطوبت. در نظر داشته باشید كهدستورالعملها همیشه مبتنی بر وزن عوامل مذكور در حالت خشك (وزن خشك) هستند، چراكه گنجایش رطوبت این عوامل (عناصر)، تغییر میكند. ظرف صنعتی استاندارد برای رشد دادنقارچ خوردنی مرغوب در خاك اره، یك ظرف پلاستیكی مقاوم در برابر گرماست كه یكصفحهی فیلهی به آن متصل شده است؛ این فیلتر، اجازهی مبادلهی گاز را میدهد اما از ورودمیكروارگانیسمهای آلوده كننده جلوگیری میكند.
● قارچها چگونه رشد داده میشوند؟
راههای بسیاری برای رشد دادن قارچها وجود دارد؛ اما تولید همیشه در سه مرحله اصلیانجام میشود. بذرپاشی، كاشت در زمین، تبدیل به میوه به بار آمدن بذرها، تشكیل كامل كلنیِ برروی سطحی مناسب است كه با تلقیح آن سطح ادامه مییابد؛ این عمل را بذرپاشی میگویند گامدوم، كاشت، مرحلهی رشدی است كه در آن Pinhead (كلاهكها) تشكیل میشوند. كلاهكهاجوانههای كوچك میسیلیوم هستند كه در انتهای تكامل خود، تبدیل به قارچها میشوند. تمامگونههای قارچها، برای كاشت نیازمند مجموعهای (set) از شرایط زیست محیطی ای هستند كهمیان شرایط برای رشد بهینهی میسیلیان، تفاوت میكند. اگر چه نه همهی آنها، اما بیشتر افرادقارچها را در دمای پایینتر از حالت تشكیل كولونی بر سطح خاك، كشت میكنند. آخرین مرحله،تبدیل به میوه، تكامل كلاهكها به قارچهای بالغ است.
▪ گام اول: بذرپاشی، پس از اینكه سطح خاك مخصوص كشت آماده گردید و در ظرفپلاستیكی یا هر مخزن دیگری استریلیزه شد، دانهها بدان اضافه میشوند. دانهها، بر سطحاستریلزه میرویند بوسیلهی دستگاه پرورش دهندهی تولید میشوند و یا از گلخانههای پرورشقارچ بدست میآیند. درصد خلوص بذر بسیار حیاتی است. در بسیاری از قارچهای مرغوب،بذر به نسبت ۲۰۵% یا بیشتر وزن خشك سطح خاك بدان اضافه میشود. پس از اینكه ظرفپلاستیكی با دقت مسدود شد، با تكان دادن ظرف، بذر را بر سطح خاك اره پخش میكنند.سیستم به اندازهی قارچ، سطح خاك به طور كامل به مدت ۲ تا ۶ هفته توسط میسیلیوم پوشانیدهمیشود. دمای محیط در زمان پخش بذر باید حدود ۷۰ ـ ۷۵ فارنهایت باشد.
▪ گام دوم: كاشت در زمین: برای شكل دادن فرم قارچها، دمای محیط برای ۲ راز تا ۲ هفته كاهشداده میشود، میزان CO۲ با وارد كردن هوای تازه كاهش داده میشود و بر محیط نور تابانیدهمیشود. اغلب، ظروف پلاستیكی باز هستند و به اطاقك رشد منتقل میشوند.
▪ گام سوم: تولید میوه: ظرف پلاستیكی كه اینك دانهها در آن در حال رشدان، در اطاقك رشد،در دمایی پایین (۶۳ فارنهایت برای بیشتر قارچها، دمای میانگین مناسبی است) و نیز رطوبتنسبی بالا ۸۵ - ۹۵%) قرار داده میشود. اگر چه، قارچ دكمهای سفید معمولی نیازی به تامینتابش نور ندارد، تمامی اشكال دیگر قارچها كه در این جا مورد بررسی قرار میگیرند، برای رشددرست نیاز به نور دارند. برای بیشتر قارچهای مرغوب، ظرف پلاستیكی را میتوان پس از فرآیندبذرپاشی، از رویهی خاك اره جدا كرد. در تولید قارچهای Oyster Lions mane, سوراخهاییدر ظرف پلاستیكیی بوجود میآورند و قارچها اجازه مییابند تا از میان این سوراخها رشد كنند.در تولید قارچ shiitake، ظرف پلاستیكی، معمولاً به طور كامل برداشته میشود چرا كه این نوعقارچ، پوستهای سخت بر سطح خاك اره میسازد.● آیا تجهیزات ویژهای برای رشد دادن قارچ لازم است؟
اگر چه، فرآیند بذرپاشی در هر اطاق پاكیزهای با دمایی كنترل شده و هوایی تازه، قابل انجاماست، اما تكنیكهای استریل برای كشت موفقیتآمیز بسیاری از قارچها، مطلقاً ضروری است.بیشتر روشها شامل: یك سكوی آزمایشگاهی پاكیزه، (ضد عفونی شده توسط ۳۵% لیسول،۱۰% سفید كننده یا ۷۰% اتیل الكل). دستان شسته شده (شسته شده توسط صابون و ریختنالكل)؛ لباسهای تمیز؛ و هوای پاكیزه با این كه فیلترهای HEPA كاملاً در محیط كاری شماضروری نیستند، (ذرات با اندازهی ـ ۰.۳ میكرون با ۹۹% بازده از محیط زدوده میشوند و تنها ۱ذره از ۱۰.۰۰۰ ذره در آن اندازه، از فیلتر عبور میكند) بسیاری از پرورش دهندگان قارچ، دستكم، یك عدد از این فیلترها را مورد استفاده قرار میدهند. توجه كنید كه هوای پاكیزه بدون فیلتر،حاوی ۲۰۰.۰۰۰ ذرهی غبار در هر فوت مكعب است و در مناطق شهری این میزان، به ۱۰ برابرافزایش مییابد.
اطاقك رشد نیازمند شرایطی ویژه است. بعلاوه وسایل خنك كننده( ۶۵ تا ۶۳ فارنهایت)رطوبت میبایست در حدود ۹۵% (یا حتی در برخی شرایط؛ بیشتر) حفظ شود و نیز وسایلیبرای به حركت درآوردن هوای راكد حركت شدید هوا، حتی در محیطی با رطوبت بالا، باعثخشك شدن سطح زیر كشت میشود و میتواند به كلاهكهای حساس، آسیب رساند. بوجودآوردن محیطی بسیار مرطوب برای پرورش قارچ نیز شاید عامل محدودیت پرورش خانگی اینمحصول باشد. آكواریومها، چادرهای پلاستیكی، یخدانها و با منفذهای سلوفوی و...مخزنهای مفید رطوبتی هستند كه برای پرورش قارچ مورد استفاده قرار میگیرند. یك راه برایمرطوب كردن یك مخزن این است كه جریانی از هوا را (توسط یك پمپ هوای آكواریوم ساختهشده از سنگ متخلخل) بر سطحی از آب نسبتاً گرم و زائده شود رطوبت زاهای گوناگونی توسطپرورش دهندگان خانگی قارچ مورد استفاده قرار میگیرد.
● قارچ (Agrocybe Aegerita Black Poplar)
این قارچ نسبتاً در شرایط آسانی رشد میكند اما محصول آن عموماً كم است. از آنجا كهكلاهكها نسبت به خشكی بسیار حساسند، لایهای از كود مرطوب خزه پوستهی خرد شدهیصدف (به نسبت حجمی به ترتیب ۹ به ۱) بر روی هر ردیف ریخته میشود: این امر میتواندباعث افزایش محصول شود.
● قارچ دكمهای معمولی
قارچ سفید دكمهای و گونههای متعدد آن، (Portobelini , Portobello, Crinmini) برلایههای كود میرویند. ماشوره، به تنهایی یا به همراه كود فضلهی اسب، مواد اولیهی كود موردنیاز است و عوامل ساختاری و شیمیایی لازم را فراهم میكند. ماشوره، با نیتروژن غنی شده استنیتروژن در حالت مواد زائد گوناگون كشاورزی همچون تخم پنبه و فضلهی مرغ به كود اضافهمیشود. در خلال تولید كود، كیفیات فیزیكی ویژهای (تراوایی هوا و آب كه موجب نگهداریفوائد آنان میشود) و خصوصیات شیمیایی (در دسترس بودن مواد مغذی برای قارچ و دستنیافتن ارگانیسمهای رقیب به آن مواد) به عنوان فاكتوری ارگانیك پدید میآیند و مصرفمیشوند و در این میان حرارت به مدد تولید میكروارگانیسمها تولید میشود دمای مورد نیاز برایاین فرآیندها توسط تودهای از ماشوره در اندازهای معین تامین میشود. اطاقكهای خاصی دما،رطوبت و هوای تازهی كنترل شده، همگی برای فراهم آوردن شرایط صحیح پاستوریزه كردنلازماند و نیز برای شرایط پایان فرآیندهای تولید كود مگر در حالتی كه كود از پیش مهیا باشد،روند پرورش قارچ دكمهای سفید بسیار تكنیكی و عموماً در وادی تخصص پرورش دهندگانتفریحی یا خردهپاست.
● قارچ Enoki یا قارچ سوزن طلایی (Flammulina Velutipe)
این قارچ، بر روی لایهای استاندارد خاك اره میروید و میتوان آن را در محفظههای متعددی،از آن جمله: ظرف در بستهی فیلتردار، پرورش داد. از نقطه نظر اقتصادی، قارچ Enoki را معمولاًدر شیشههای دهان گشاد، بسیار شبیه ظرفهای مربا، پرورش میدهند. پس از آنكه كاشت آنهاانجام شد، قارچ در تاریكی و در محیطی سرد، با روكشهایی بر روی شیشهی محتوی، برایافزایش میزان CO۲، میروید. این قارچ تقریباً كلاهك ندارد و حلقه حلقه است. قارچ Enokiنسبتاً سریع میروید.
● قارچ Maitake یا مرغ درختان (Grifola frondosa)
Nameko از محبوبترین قارچها در ژاپن است. این قارچ بر لایهای خاك ارهی استاندارد، درظروف در بستهی فیلتردار میروید. برای رویش بذر، محفظه را باید از رطوبت بسیار بالا با مِهاندك، محافظت كرد.
● قارچ یال شیر (Hericiam Erinaceas)
این قارچ خوراكی، كه مزهای همچون گوشت خرچنگ دارد، بر لایهی خاك ارهی استانداردمیروید. برخلاف بسیاری از قارچها، این قارچ دارای پرههای حاوی هاگ نیست؛ در عوض،هاگهای آن توسط دندانههایی كه همچون تندیلهای ظریفی از زیر آن آویزان هستند، تولیدمیشود.
● قارچ صدف صورتی (انواع Pleurotus)
قارچ صدف صورتی، راحتترین قارچ خوردنی برای پرورش دادن است. انواع گوناگون قارچصدفی را میتوان برمنابع گوناگون سلولز (كه شامل تركیبات قهوه باشد) روزنامه و پوستهی غلاتپرورش داد. خاك ارهی استاندارد نیز، سطح كشت مناسبی برای رویانیدن این قارچ است. شایدبهترین خاك مورد استفاده برای كشت این قارچ، برای پرورش دهندگان آماتور، پوستهی خردشدهی گندم باشد، كه با قرار دادن به مدت یك ساعت در زیر آب با دمای ۱۶۵F درجه(فارنهایت) پاستوریزه شده است. ظرفهای در بستهی پلاستیكی كه با خاك اره پر شدهاند و باگرده و بذر آغشته شدهاند نیز معمولاً مورد استفاده قرار میگیرند. در مزارع بزرگ و وسیع، ظروفپلاستیكی بذر طویلی از سقف آویزان هستند. سوراخهایی، به منظور مبادلهی هوا و نیز رشدقارچها از میان آنها، روز ظروف تعبیه شده است.
بذرافشانی را میتوان بدون فیلترهای مخصوص انجام داد چرا كه قارچهای گونهیPleurotus بسیار سریع رشد میكنند و بیشتر ارگانیسمهای موجود در خاك اره را در این رقابت،از میان میبرند.
● قارچ Reishi یا قارچ جاودانگی(Ganoderma lucidum)
این قارچ سفتتر از آن است كه بتوان آن را تناول كرد اما به دلیل شهرتش در دارا بودن فوائددارویی، در چای از آن استفاده میشود. این قارچ بر رویهی خاك اره رشد میكند و در مخازنگوناگونی نیز قابل پرورش است؛ از جمله محفظهی سرپوشیدهی فیلتر دار.
● قارچ ShittaRe یا قارچ بلوط سیاه (Lentinula edodes)
قارچ Shittake نسبتاً در شرایط آسانی میروید و یكی از محبوبترین قارچها در ایالاتمتحدهی امریكا است. امروزه، پرورش دهندگان قارچ در ایالات متحده، سالانه بیش از ۵ میلیونپوند از این قارچ را تولید میكنند. به مانند بسیاری دیگر از قارچهای مرغوب، Shittake درمخازن سربستهی پلاستیكی بر روی لایههای خاك اره میروید (در محیطهایی مرطوب ترز ازایالت كالیفرنیا، این قارچ در محیطهای طبیعی نیز میروید.) نژادهای گوناگون این قارچ،زمانهای متفاوتی ریا در امر جوانه زدن به خود اختصاص میدهند. برخی این مدت حدود ۴۵روز است در حالیكه بعضی دیگر برای تكمیل عمل به ۱۰۰ روز احتیاج دارند. پس از این مدتظرف پلاستیكی برداشته میشود و قالبها به اطاقك رشد منتقل میشوند؛ (با دمایی در حدود۶۳F فارنهایت و رطوبتی در حدود ۷۵ - ۹۰%) پس از برداشت محصول، قالبها، را میتوانبرای عمل رشد دیگری آماده كرد. برای این منظور قالبها را آنقدر در آب خیس میدهند تا اینكهآن قالب به وزن اولیهی خود باز گردد.
● چگونه میتوان یك قارچ سمی را بازشناخت؟
هرگز هیچ قارچی را نخورید مگر اینكه مطلقاً از نوع آن مطمئن شده باشید. داستانهایی كهعوام در مورد آزمایش كردن قارچها، برای دریافت اینكه آیا سمی هستند یا نه، البته بیفایدهاند.قارچهای سمی به خاطر تجربهی اشخاصی بداقبال شناخته شدهاند. خوردن قارچهای وحشیمیتواند خطرناك باشد.
لیلا عربانیان
منبع : بزرگترین وب سایت فارسی گیاهپزشکی
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران مجلس شورای اسلامی حجاب مجلس دولت دولت سیزدهم رئیسی رئیس جمهور گشت ارشاد سیدابراهیم رئیسی جمهوری اسلامی ایران پاکستان
تهران شهرداری تهران قتل هواشناسی سیل پلیس کنکور وزارت بهداشت سلامت زنان سازمان سنجش پایتخت
قیمت دلار خودرو قیمت خودرو بازار خودرو دلار بانک مرکزی قیمت طلا سایپا مسکن ارز ایران خودرو تورم
سینمای ایران سریال سینما تلویزیون سریال پایتخت کیومرث پوراحمد موسیقی رهبر انقلاب قرآن کریم فیلم ترانه علیدوستی کتاب
کنکور ۱۴۰۳ اینترنت عبدالرسول پورعباس
اسرائیل رژیم صهیونیستی آمریکا فلسطین غزه جنگ غزه روسیه چین حماس اوکراین ترکیه ایالات متحده آمریکا
پرسپولیس فوتبال استقلال جام حذفی آلومینیوم اراک تیم ملی فوتسال ایران بازی فوتسال تراکتور باشگاه پرسپولیس بارسلونا لیورپول
هوش مصنوعی گوگل نخبگان سامسونگ مدیران خودرو اپل فناوری آیفون ناسا بنیاد ملی نخبگان ربات دانش بنیان
کاهش وزن روانشناسی بارداری مالاریا افسردگی آلزایمر