وابستگی به گاز روسیه دردسر تاریخی اروپا

به نظر می رسد در شرایط کنونی،اتحادیه اروپا بیشتر از آنکه نگران اختلافات روسیه و اوکراین در مورد گاز و قطع آن باشد ،نگران گاز وارداتی خود می باشند.
شرکت گازپروم که طی روزهای اخیر هشدار داده بود،اگر اوکراین چهارشنبه قرارداد جدیدی را برای قیمت گاز وارداتی خود از روسیه برای سال ۲۰۰۹ به امضاء نرساند و تمامی بدهی دومیلیارد دلاری خودرا را پرداخت ننماید،صادرات گاز را به این کشور قطع خواهد نمود،به این وعده خود عمل نمود.ایگور ولویوپف سخنگوی گاز پروم روسیه همزمان با سال نو میلادی اعلام کرد که از ساعت ۱۰ صبح روز اول ژانویه صادرات گاز به اوکراین متوقف گردیده است.
گازپروم در عین حال اعلام داشت که علیرغم توقف صدور گاز به اوکراین،روسیه حجم گاز مورد نیاز دیگر کشورهای اروپائی را که از طریق اوکراین تامین می شود،افزایش داده است.
همزمان با قطع صادرات گاز به اوکراین روسها ادعا نموده اند اوکراین از خطوط صادرات گاز روسیه به اروپا برداشت غیر مجاز می نماید.در این خصوص پوتین اعلام داشت که اگر اوکراین از گاز صادراتی روسیه برداشت نماید باید منتظر عواقب جدی این مساله باشد،سخنگوی گاز پروم در مصاحبه تلویزیونی دیروز خود اعلام نمود اوکراین گاز روسیه را می دزد و هیچ شرمی نیز ندارد.
وی تاکید نمود تنها ظرف روزهای پنج شنبه و جمعه حدود ۲۱ میلیون متر مکعب اوکراین سرقت گاز داشته است.وی افزود اوکراین از تعهد خود برای ترانزیت واقعی گاز به مشتریان اروپائی روسیه خودداری کرده است.
وزیرامور خارجه روسیه نیز در مسکو گفت:که روسیه در نظر دارد این موضوع را در اجلاس اضطراری پارلمان اروپا مطرح نماید.سخنگوی شرکت دولتی نفت و گاز اوکراین اتهامات روسیه را تکذیب و گفت:که روسیه میزان گاز ارسالی به اوکراین را کاهش داده است.وی اظهار داشت اوکراین به واسطه کاهش فشار گاز ارسالی به اروپا از سوی روسیه ناچار شده است ۱۰ میلیون متر مکعب از گاز خود را نیز به اروپا ارسال نماید.وی گفت:ما گاز نمی دزدیم.
در واکنش دیگر به این موضوع و همچنین هشدار گازپروم به مشتریان اروپایی خود درباره احتمال اختلال در صادرات گاز روسیه به اروپا رئیس جمهور اوکراین و نخست وزیر این کشور نیز با صدور بیانیه ای اعلام داشتند که ادامه جریان گاز طبیعی از خاک این کشور به اروپا را تضمین خواهد نمود.
مذاکرات میان کی یف و مسکو این هفته با قطع صدور در روز اول سال جدید مسیحی در حالی به بن بست رسید که دو کشور در مورد قیمت در سال ۲۰۰۹ و هزینه انتقال آن در حال مذاکره بودند.
روسیه مدعی است که اوکراین حاضر به پرداخت جریمه دیر کرد خرید گاز نیست و به این دلیل صادرات گاز را به این کشور متوقف نموده است.
اوکراین طی روزهای اخیر ادعا کرده بود که به زودی بدهی ۷/۱ میلیارد دلاری خود را به روسیه پرداخت خواهد کرد.
خبرگزاری های اوکراین به نقل از سخنگوی شرکت اوکراینی "نفت و گاز" در آخرین دقایق روز پنجشنبه اول اعلام کردند که امروز صبح صورت حساب های ماه های نوامبر و دسامبر باز پرداخت خواهند شد.
ویکتور یوشچنکو رییس جمهور اوکراین و بولیا تیموشنگو نخست وزیر این کشور نیز در پی تهدید گازپروم از روسیه خواسته بودند در تصمیم خود تجدید نظر کند تا مشکل بر سر میز مذاکره حل شود اما گاز پروم بر تصمیم خود پافشاری می کرد روسیه و اوکراین هنوز بر سر قرارداد گازی سال ۲۰۰۹ به توافق نرسیده اند اوکراین می خواهد بابت هر هزار متر مکعب گاز۲۱۰ دلار به روسیه بپردازد اما این قیمت ۵۰ دلار پایین تر از قیمت در خواستی طرف روس است.
گفتنی است کی پف پیش از این نیز قول پرداخت بدهی های خود به شرکت روسی گاز پروم را به روسیه داده بود اما هر بار تاریخ پرداخت را عقب می انداخت.
● اتحادیه اروپا و موضوع قطع صادرات گاز روسیه به اوکراین
روز جمعه یک هیات اوکراینی در اولین مرحله با عده ای مقامات چک که از اول سالجاری مسیحی ریاست اتحادیه اروپا را عهده دار شده است دیدار و گفتگو نمود . سخنگوی ریاست دوره ای چک اعلام نمود که اختلاف میان روسیه و اوکراین تنها دو طرف دارد و چک در صورتی وارد ماجرا می شود که به امر صدور گاز به اروپا خدشه ای وارد آید.
ظاهراً در شرایط کنونی،اتحادیه اروپا بیشتر از آنکه نگران اختلافات روسیه و اوکراین در مورد گاز و قطع آن باشد ،نگران گاز وارداتی خود می باشند.
آژانس خبری فرانسه این امر را در گزارش خبری دوم ژانویه خود به این صورت بیان و تفسیر نموده است:دولت چک در دومین روز ریاست خود بر اتحادیه،ناچار شد که از اوکراین بخواهد خود را متعهد به تحویل گاز اروپا به دنبال کاهش فشار گاز در لهستان و مجارستان بداند.
آنچه مسلم است کوشش کشورهای اروپائی برای کاهش وابستگی آنان به انرژی وارداتی از روسیه تاثیری نداشته است و بیانیه اخیر سیزده ماده ای نشست باکو نیز غیر از پرداختن به کلیات و تاکید بر صدور انرژی حوزه خزر به اروپا بدون عبور از روسیه و همکاری بیشتر کشورهای شرکت کننده برای تامین انرژی مطلوب جدید نداشته است.
این نکته قابل توجه است که به رغم تنش بین روسیه و اتحادیه بر سر مسائل گرجستان،کشورهای اتحادیه اروپا هفته پیش تصمیم گرفتند که گفتگو و همکاری های استراتژیک خود را با روسیه از سر گیرند.این تغییر موضع تاحد زیادی ناشی از وابستگی اروپا منابع انرژی روسیه است.
لهستان نیز روز دوشنبه اعلام کرد که میزان گاز وارداتی از روسیه شش درصد کاهش داشته است.شرکت دولتی گاز لهستان گفت:که این امر بر مشتریان لهستانی تاثیری نداشته زیرا کسری گاز وارداتی از طریق گاز وارداتی از طریق بلاروس تامین شده است.
شایان ذکر است که اروپا در حال حاضر ۴۲ درصد از گاز مصرفی خود را از روسیه وارد می نماید. اقدامات روسیه در ماههای اخیر حکایت از آن دارد که روسیه در زمینه انتقال انرژی به ویژه گاز به اروپا از سایر کشورها پیشی گرفته است.
روزنامه آسیا تایمز در همین زمینه گزارش را ارائه داده که در آن عنوان شده روسیه برابر قراردادی که با ترکمنستان منعقد نموده است تا ۷ سال دیگر امور مربوط به صادرات گاز ترکمنستان را به عهده خواهد داشت و ترکمنستان نیز با احداث خط لوله جدیدی برای انتقال گاز خود به روسیه از طریق ساحل شرقی خزر به قزاقستان موافقت کرده است"در حال حاضر قسمت اعظم گاز ترکمنستان از طریق روسیه صادر می شود.ظاهرا ترکمنستان گاز اضافی زیادی برای صادرات نخواهد داشت.
روسیه در اقدامی جالب برای تثبیت هر چه بیشتر موضع خود به عنوان یکی از صادر کنندگان اصلی انرژی به اروپا ،به ترکمنستان پیشنهاد کرده است که گاز این کشور را به قیمت اروپا خریداری خواهد نمود.روسیه از همین رویه برای کسب نظر قزاقستان و ازبکستان نیز استفاده نموده است.
● روسیه و تاکید بر احداث راههای آلترناتیو
معاون اجرائی شرکت گاز پروم روز جمعه به بی بی سی اعلام کرد:ظاهرا روسیه نمی تواند بیش از این بر روی صادرات گاز و ترانزیت آن از اوکراین حساب کند و باید راههای دیگری برای صادرات گاز به اروپا را بررسی نمود.
AFPدر خبری در همین زمینه تصریح نمود،گاز پروم اخیرا دو لوله جدید گاز در دست ساخت دارد که اولی لولهNORH STREAM است که از طریق یکی از نادر بالتیک روسیه به سواحل آلمان منتقل می شود. خط لوله دوم که از میانه دریای سیاه گذشته و به سواحل بلغارستان متصل و سپس به اتریش و یونان می رسد.

منبع : خبرگزاری اقتصادی ایران