نظمیه در عصر قاجار- سوئدیان و تأمین نظم

وستداهل در یك اقدام فوری ۶۰ تن از صاحب‌منصبان نظمیه را اخراج كرد و پلیس سوار و دسته موزیك را به یالمارسن ریاست ژاندارمری تحویل داد. كمیسرهای موجود را در یكدیگر ادغام و محافظت از منطقه تجریش و شاهزاده عبدالعظیم را به ژاندارمری واگذار نمود. سپس دو ساخلو یكی در یوسف‌آباد و دیگری در باغشاه آماده ساخت...
در سال ۱۲۹۱ق دولت مركزی جهت برقراری نظم و امنیت جامعه تصمیم به استخدام مستشاران در ادارات نظمیه گرفت. در ابتدا كشورهای فرانسه و ایتالیا مورد توجه قرار می‌گیرند، اما به دلیل اینكه آنان نمی‌خواستند در درگیری های دو قدرت بزرگ عصر (انگلیس و روسیه) وارد شوند، از قبول این امر خودداری می‌ورزند. بدین جهت دولت ایران به آمریكا و سوئد مراجعه نموده از آمریكا مستشار عالی و از سوئد مستشار نظامی خواست. بدین ترتیب مستشاران سوئدی جهت ترتیب بخشیدن و منظم نمودن نظمیه وارد ایران شده این گروه مستشاران به ریاست وستداهل به ایران آمدند.
در ابتدا، ورود این مستشاران با مخالفت روبه‌رو شد و قاسم خان پوروالی سردار همایون كه در آن زمان ریاست نظمیه را داشت و عده‌ای از صاحب‌منصبان آن با ورود سوئدیان مخالفت كردند و حتی عده‌ای استعفای خود را نوشتند، اما عین‌الدوله وزیر كشور وقت خواهان انسجام بخشیدن به امور نظمیه بود. بدین ترتیب وستداهل و همراهانش به ایران وارد شدند و مدت سه ماه درباره نظمیه ایران مطالعه كردند و سپس طرح خود را ارائه دادند.
وستداهل در یك اقدام فوری ۶۰ تن از صاحب‌منصبان نظمیه را اخراج كرد و پلیس سوار و دسته موزیك را به یالمارسن ریاست ژاندارمری تحویل داد. كمیسرهای موجود را در یكدیگر ادغام و محافظت از منطقه تجریش و شاهزاده عبدالعظیم را به ژاندارمری واگذار نمود. سپس دو ساخلو یكی در یوسف‌آباد و دیگری در باغشاه آماده ساخت. ساخلوی اول جهت تعلیم پاسبانهای جدید و ساخلوی دوم محل آموزش افسران بود. بدین ترتیب به طور همزمان و ظرف مدت شش ماه ششصد نفر نیروی جدید آموزش دیده برای نظمیه فراهم شد. ریاست این دو آموزشگاه برعهده ارفانس قرار داشت. در این دو دوره شش ماهه صاحب‌منصبان سوئدی به كمك مترجم به پاسبانها و افسران ایرانی آموزش می‌دادند. پس از تهیه نیروی جدید ارفانس ریاست پلیس، برگدال ریاست تأمینات ویژه و وستداهل ریاست نظمیه را برعهده گرفت. اندكی بعد بین ارفانس و وستداهل اختلاف افتاد و ارفانس كشور را ترك كرد.
وستداهل نیروهای جدیدی از سوئد وارد نمود. اریسكون، بیورلینگ، فوگل كلو، مادمورل گاد (تشخیص هویت) و شوبرگ (زندانبان). اداره تأمینات شامل دوازده كمیسری می‌شد كه هر یك از آنها حداقل ده نفر مأمور داشت و حوزه استحفاظی آنها مشخص بود. این حوزه ها بنابر تقاطع كوچه‌ها و خیابانها پایه‌گذاری شده بودند. بدین ترتیب افرد متخلف در هر یك از این حوزه‌ها دستگیر و به زندان نظمیه كه در آن زمان در زیرزمین اداره نظمیه در میدان سپه واقع بود برده می‌شدند و پس از تنظیم پرونده به دادگستری ارجاع می‌گشتند. این سیستم همچنان تا پایان عصر قاجار ادامه داشت.

پژوهشگر: نیلوفر كسری

منبع : مرکز اسناد انقلاب اسلامی