دروغی که رئیس جمهور را برکنار کرد

تنها رئیس جمهور مستعفی ایالات متحده به دلیل فساد اخلاقی یا رسوایی مالی یا جنون استعفا نداد. ریچارد نیكسون برای این از قدرت كنار رفت كه دروغ گفت.
واترگیت پرونده ای است در مورد لو رفتن اخبار و اطلاعات كه دو سال در دوران جنگ سرد به طول انجامید و با اندكی ابهام به پایان رسید. داستان در ۱۷ ژوئن ۱۹۷۲ آغاز می شود. در شهر واشینگتن هتل بزرگی به نام هتل واترگیت قرار دارد كه در آن سال حزب دموكرات در طبقه ششم آن ستاد انتخاباتی خود را مستقر كرده بود. «ویلز» نگهبان سیاه پوست و جوان هتل وقتی در نیمه شب از پاركینگ عبور می كرد متوجه شد كه دستگیره در بین پاركینگ و راه پله ها را با یك تكه نوارچسب به دیوار چسبانده اند.
ویلز نوار چسب را كند و در را بست. موضوع مهمی نبود و احتمال می داد كه نظافتچی ها در را باز گذاشته اند تا راحت تر رفت و آمد كنند. ولی دفعه دومی كه به همان محل برگشت متوجه شد كه در باز هم به شیوه قبلی باز نگه داشته شده است. ویلز ظاهرا جوانی ساده دل ولی وظیفه شناس بود. او به پلیس خبر داد كه مورد مشكوكی در هتل دیده است و نمی دانست كه اولین نام در صفحه اول پرونده بزرگ تاریخ ایالات متحده خواهد شد.
●میكروفن
پلیس ها به محض دیدن چسب، آسانسور را خاموش و مسیرهای خروجی ساختمان را مسدود كردند و طبقه طبقه آرام بالا رفتند تا همه جا را بازرسی كنند. تا طبقه پنجم این هتل یازده طبقه خبری نبود ولی در طبقه ششم اثر دیلم روی در شكسته ستاد انتخاباتی حزب دموكرات نشان می داد كه موضوع واقعا جدی است. پلیس ها وارد دفتر تاریك شدند و ناگهان یك سایه در بین قفسه ها حركت كرد. یك نفر فریاد زد «ایست» و دیگری چراغ را روشن كرد. پنج مرد با ظاهری كاملا رسمی و دستكش در ستاد مخفی شده بودند كه همگی به جرم ورود غیرمجاز بازداشت شدند. ظاهر موضوع یك دزدی معمولی بود و امكان داشت تا آخر هم یك دزدی بماند.تنها دو نكته متفاوت با اغلب دزدی ها توجه پلیس را جلب كرد، اول این كه تعدادی سیم و میكروفن مخفی كشف شد كه بعضی جاسازی شده و بعضی دیگر در حال تعویض بودند و دوم اینكه شماره تلفنی مربوط به كاخ سفید در جیب یكی از سارقان پیدا شد. برنارد پاركر، ویژلیوگونزالز، اوژنیو مارتینز، جیمز مك كورد و فرانك آستورگیس به عنوان پنج جاسوس هتل واترگیت شناخته شدند. شماره تلفن پیدا شده متعلق به هانت كارمند اطلاعاتی كاخ سفید بود و مك كورد از سیا بازنشسته شده بود.
سخنگوی رئیس جمهور اولین دروغ را اینجا گفت و موضوع را به صورت یك دزدی جزیی توضیح داد. دادستان پرونده متوجه شد كه بازنشسته سیا از كمیته انتخاباتی نیكسون كه می خواست برای بار دوم از طرف جمهوریخواهان انتخاب شود پول گرفته است. ولی اطلاعات و تحقیقات توسط یك روزنامه نگار به نام «باب وودوارد» و همكارانش «كارل برنشتاین» و از طریق روزنامه واشینگتن پست منتشر می شد. این دو نفر توانستند به مدت طولانی واترگیت را روی تیتر نگه دارند ولی باز هم حجم شایعه بیشتر از مدارك بود تا اینكه یك ناشناس با وودوارد تماس گرفت یا به قولی وودوارد یك منبع اطلاعاتی پیدا كرد كه اطلاعات بسیار ارزشمندی را اندك اندك به او می رساند.
●نیكسون موفق
ریچارد نیكسون متولد ۱۹۱۳ در ایالت كالیفرنیا است. او دو دوره معاون رئیس جمهور آیزنهاور ۶۱۱۹۵۳ و دو دوره خود رئیس جمهور بود كه از ۱۹۶۹ تا ۷۳ و از ۱۹۷۳ تا ۷۴ به طول انجامید كه البته دوره دوم پس از یك سال با استعفا به پایان رسید. نیكسون در یك كالج مذهبی درس خوانده بود و با اینكه می توانست از خدمت معاف شود داوطلبانه به نیروی دریایی رفت كه دوران خدمت موفقی را در آن سپری كرد. او در دنیای سیاستمداران آمریكا هم به سرعت رشد كرد و اگر چه در تمام مراحل این رشد شایعاتی نظیر فساد مالی او را دنبال می كرد، ولی هر بار موفق شد با انواع حیله ها اتهامات را از خود دور كند و به نمایندگی سنا و معاون اولی رئیس جمهوری برسد. نیكسون به ضدكمونیست بودن و شجاعت در تغییر مسیر سیاست خارجی كشور مشهور بود. او در مقطعی افكار عمومی آمریكا را نیز به نفع خود تغییر داد.
●لوله كش ها
پرونده واترگیت دو سال در جریان بود و پیچ وخم های زیادی پیدا كرد. ولی به نظر می آید یك اداره معطوف به حقیقت یابی از پیگیری آن حمایت می كرد. در دوران رقابت دو حزب دموكرات و جمهوریخواه، جمهوریخواهان كه كاخ سفید را در دست داشتند با امكانات دولتی از دموكرات ها جاسوسی می كردند. دموكرات ها نیز با عواملی كه در كاخ سفید داشتند اطلاعات درونی دولت را به دست می آوردند. در مقابل آنها یك گروه محرمانه برای مبارزه با نشست اطلاعات در كاخ سفید شكل گرفته بود كه با نام رمز «لوله كش ها» شناخته می شدند. یكی از عملیات های این گروه حمله به دفتر روانكاو وزارت جنگ آمریكا بود.
ستاد انتخاباتی نیكسون هم تیم های جاسوسی در اختیار داشت تا فعالیت های گروه های ضدجنگ مخالف سیاست های روز جمهوریخواهان را كنترل كند. این ستاد در روند جلسات دادگاه نیز نفوذ كرده بود. وقتی پنج متهم هتل واترگیت به دادگاه رفتند مجازات جریمه برای آنها پیش بینی می شد. ستاد انتخاباتی به آنها پیشنهاد داد در مقابل سكوت در دادگاه تمام جریمه ها را بپردازد. ولی قاضی كه با خبر شده بود هر پنج نفر را به ۳۳ سال زندان محكوم كرد. یكی از متهمان در مقابل تخفیف در مجازات ماجرای پرداخت جریمه را افشا كرد. در كنگره یك كمیسیون برای تحقیق در مورد واترگیت تشكیل شد. كاركنان كاخ سفید به كمیسیون احضار شدند و با انتصاب یك دادستان جدید كه اختیارات تام داشت شهادت گرفتن شروع شد. یكی از همین شهادت ها ماجرای جدیدی را آغاز كرد كه نه به ستاد انتخاباتی بلكه به شخص نیكسون بر می گشت. یكی از مسئولان كاخ سفید در بین صحبت های خود به ضبط صوتی اشاره كرد كه تمام گفت وگوهای اتاق ریاست جمهوری را ضبط می كند و در اختیار رئیس جمهور قرار می دهد. تمام عوامل تحقیق به دنبال كشف این نوارها رفتند و همه آنها در جریان معامله ها و تحت فشار قرار گرفتن های مختلف از كار بركنار شدند ولی نیكسون به دام افتاده بود. او دائما می گفت كه تقلب نكرده و از چیزی خبر ندارد. شایعه شده بود كه در یكی از نوارها نیكسون به فرد مقابلش می گوید باید از طریق سیا به اف بی آی اخطار كنیم كه تحقیقات را به بهانه در خطر افتادن امنیت ملی متوقف كند.
نیكسون حاضر نبود نوارها را به بازپرس بدهد و وقتی كه نوارها تحویل گرفته شد هجده دقیقه و نیم از یكی از مكالمه ها پاك شده بود. منشی رئیس جمهور مسئولیت آن را به گردن گرفت و گفت در هنگام جواب دادن به تلفن به اشتباه پدال ضبط را فشار داده و نوار پاك شده است. خبرنگاران با توجه به محل قرار گرفتن تلفن و ضبط صحنه را بازسازی كردند. تصویر بازسازی این صحنه تصادفی در روزنامه ها چاپ شد كه نشان می داد نه تنها این كار تصادفی نیست بلكه برای منشی پنجاه ساله نیكسون غیرممكن است. چون گوشی تلفن و ضبط فاصله زیادی از هم داشتند. بررسی های بیشتر نشان داد كه كلید پاك كردن نه یك بار بلكه ۹ بار فشرده شده است. كم كم تمام نزدیكان نیكسون و تعدادی از دارودسته جمهوریخواه به جرم شهادت دروغ و كتمان حقیقت محكوم شدند. در این موقع نوار دیگری پیدا شد كه در آن نیكسون و مخاطبش درباره روش منحرف كردن تحقیقات قضایی نقشه می كشیدند. كار نیكسون ساخته بود. در آگوست ۱۹۷۴ ریچارد نیكسون سی و هفتمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریكا در عین اصرار بر بی خبری از همه چیز و دست نداشتن در هیچ ماجرای جاسوسی استعفا داد و جرالد فورد معاون او جانشینش شد. یك ماه بعد فورد با استفاده از اختیار عفو عمومی نیكسون را از تعقیب قضایی مصون كرد.
●همه مردان رئیس جمهور
وودوارد و برنشتاین با یك مقام اجرایی عالی رتبه در دولت تماس داشتند كه از او با نام «ته حلق» اسم می بردند. تمامی داستان این دو نفر یادداشت هایشان، نوشته های واشینگتن پست، سرنخ هایی كه از ته حلق می گرفتند و دیگراسامی و اطلاعات پرونده واترگیت در كتاب «همه مردان رئیس جمهور» چاپ شده است كه یكی از مهمترین ماجراهای تاریخ روزنامه نگاری جهان است. دو سال بعد آلن پاكولا از روی كتابی كه این دو نوشته بودند فیلمی با همین نام ساخت كه برنده چهار جایزه اسكار شد. رابرت ردفورد و داستین هافمن نقش برنشتاین و وودوارد را در این فیلم بازی می كردند.
●خبر چین
سال ۲۰۰۵ یك كارمند بازنشسته پلیس برای وكیلی كه با او دوست بود تعریف كرد كه «ته حلق» است. «مارك فلت» معاون رئیس اف بی آی بیش از سی سال هویت خود را مخفی نگه داشته بود و در این مدت تنها وودوارد، برنشتاین و «بردلی» یكی از سردبیران واشینگتن پست او را می شناختند. در آن زمان گمانه زنی ها اشخاص زیادی را به عنوان ته حلق شناخته بود، از آن جمله پاتریك گری رئیس پلیس، هنری كیسینجر و حتی جورج بوش پدر كه نماینده آمریكا در سازمان ملل بود. ته حلق مرموزترین فرد در ایالات متحده لقب گرفته بود.
●«گیت»های دنیا
نیكسون در سال ۱۹۷۴ استعفا داد. در متن استعفانامه نوشته بود «هر آنچه كه انجام داده ام می اندیشم كه در زمان خود به نفع ایالات متحده است.» او در سال ۹۴ مرد و چند سال پیش زندگی وی تبدیل به فیلم سینمایی ای شد كه آنتونی هاپكینز نقش رئیس جمهور را در آن به عهده گرفت.
ته حلق به تازگی خودش را معرفی كرده است و آخرین صفحه پرونده واترگیت با نام او به پایان رسید.
وودوارد اگرچه هنوز یكی از بهترین روزنامه نگاران آمریكا است ولی محتاط تر از گذشته می نویسد. فرانك ویلز نگهبان هتل واترگیت در سال ۲۰۰۰ بر اثر رشد یك تومور مغزی كه فقر به او اجازه درمانش را نداده بود مرد. جاسوسی گروه های سیاسی در آمریكا، اروپا و كشورهای دیگر بسیار اتفاق می افتد و پرونده های آن با اعمال نفوذ منحرف شده و یا بایگانی می شوند. در پرونده واترگیت اطلاع رسانی روزنامه واشینگتن پست، رقابت سیاسی احزاب و عملكرد دستگاه قضایی باعث شد تا این پرونده تا رسیدن به نتیجه از جریان نایستد. پسوند «گیت» كه به انتهای اسامی رسوایی های سیاسی در جهان وصل می شود و آنها را با یكدیگر هم قافیه می كند از روی پرونده مشهور واترگیت برداشته شده است.

محمد سرابی

منبع : روزنامه شرق