کتابخانه مدرن اسکندریه، یکی از جاذبه های توریستی مصر

معماری شگفت انگیز كتابخانه جدید اسكندریه كه به یك صفحه شیبدار نقره ای شباهت دارد. کتابخانه معروف اسكندریه كه در ماه اكتبر سال ۲۰۰۲ گشایش یافت و قرار بود به یكی از مراكز مهم تبادل اطلاعات در تمام دنیا به طور اعم و در جهان عرب بطور اخص بدل شود. جالب توجه آنكه این كتابخانه مدرن، این روزها نه تنها یكی از نهادهای علمی و آموزشی، كه یكی از جاذبه های توریستی مصر محسوب میشود و میكوشد كه یاد كتابخانه اسطوره ای اسكندریه در مصر باستان را زنده كند.
یكی از شگفتیهای دنیای قدیم، كتابخانه اسكندریه در كشور مصر بود. این كتابخانه ۲۲۸ سال قبل از میلاد مسیح، توسط بطلمیوس اول در شهر بندری اسكندریه بنا شد و به محلی برای تجمع و تبادل نظر محققین و دانشمندان آن زمان درآمد.
كتابخانه اسكندریه در گذر زمان نابود شد. نخست ژولیوس سزار، ۴۸ سال قبل از میلاد مسیح ، با به آتش كشیدن اسكندریه خساراتی به این محل وارد كرد. سپس حملات متعدد رومیان در سال ۳۰۰ میلادی ، سبب نابودی تدریجی آن شد.
در این كتابخانه باستانی، حدود ۷۰۰ هزار ازآثار معتبر آن زمان بر روی پاپیروس نگهداری می شد و كارمندان این كتابخانه مرتبا این آثار را برای حفظ كیفیت بازنویسی می كردند تا اینكه در سده چهارم میلادی تمام این آثار در جنگ سوخت و نابود شد.
ساخت بنای جدید كتابخانه اسكندریه در مصر ۱۲ سال پیش آغاز شد، معماری این بنا، شگفت انگیز است و شباهت به یك صفحه شیبدار نقره ای دارد و بر روی نمایی از گرانیت خاكستری حروف الفبا به تمام زبانهای دنیا كنده كاری شده است. در طول حدود دو سال كه از افتتاح این بنا می گذرد، یك میلیون نفر از آن بازدید كرده اند و به صورت یكی از جاذبه های توریستی مصر درآمده است.
یكی از جوانان اسكندریه می گوید: “به نظر من، كتابخانه اسكندریه فقط برای این شهر مهم نیست، بلكه برای مصر اهمیت دارد كه به دنیا نشان دهد كه ما چیزهای مدرن هم داریم. خیلی از مردم فكر می كنند كه در مصر فقط اهرام ثلاثه و شتروجود دارد.”
حدودا نیمی از مخارج ساخت این بنای ۲۰۰ میلیون دلاری از طریق كمكهای خارجی تامین شده و كتابهای موجود آن اهدایی هستند. این كتابخانه گنجایش ۸ میلیون جلد كتاب را دارد اما تا به امروز فقط ۲۵۰ هزار كتاب در این محل جمع آوری شده و قسمت مجلات آن كاملا خالیست، یكی از دلایل، این است كه آقای اسماعیل سراج الدین، مدیركل این كتابخانه، اولویت را به اطلاعات رایانه ای می دهد و نه به كتاب و به این منظور، امكان دستیابی به میلیونها كتاب و مجله از طریق كامپیوتررا در این كتابخانه فراهم آورده است.
وی خاطرنشان میسازد: “كتابخانه اسكندریه باید به همان نسبت كه دریچه ای به دنیا برای مصر است، دریچه ای از مصر برای دنیا بگشاید. اینجا باید نهادی راهبر در عصر دیجیتال باشد و پیش از همه میراث و نام كتابخانه باستانی اسكندریه را زنده كند، اینجا باید محل تبادل فرهنگها و تمدنها برای تمام مردم دنیا باشد.”
این كتابخانه زیر نظر مستقیم رییس جمهور مصر، حسنی مبارك است و بسیاری از منتقدین بر این نظرند كه او با ساخت چنین بنای گرانی برای اندیشمندان، به یادگار باابهتی دست یافته است كه با واقعیت موجود از نظر اقتصادی و اجتماعی در مصر در تناقض است، چرا كه نیمی از مردم این كشور بیسوادند. سطح آموزش در مدارس دولتی بسیار پایین است. امكانات آموزشی موجود جوابگوی تعداد دانش آموزان نیست و معلمان حقوق ناچیزی دارند.
كتابخانه اسكندریه با بودجه ۲۰ تا ۲۵ میلیون یورو در سال به زحمت می تواند موفق باشد. در مقایسه باید گفت كه كتابخانه Library of congress در واشنگتن از بودجه ۴۳۵ میلیون دلاری در سال برخوردار است. به هر حال كتابخانه اسكندریه نمی تواند به آن درخشش باستانی دست یابد اما شاید بتواند انگیزه ای برای آموزش و علم در جهان عرب بوجود آورد.

www.dw-world.de

منبع : ماهنامه الکترونیکی هنر و معماری ایران