منابع انسانی

برای هر مدیر آگاهی از انگیزه در كاركنان كه علت و سبب حركت در افراد سازمان است، ضرورت تام دارد. انگیزه افراد را به انجام رفتار و عمل خاصی متمایل می سازد. در حقیقت ایجاد انگیزه یكی از وظایف مدیر در سازمان اجمالاً مورد بررسی قرار گرفته و به شرح كاربرد نظریه های انگیزشی در مدیریت پرداخته می شود. با توجه به تئوری سلسله مراتب نیازها، نیاز كاركنان را می توان به نیازهای آموزشی - امنیت كاری، حرمت، محبت و نیاز خودیابی و كمال معطوف كرد.
از سوی دیگر، در جنبه مثبت، انسان موجودی قلمداد می شود كه طبیعتاً علاقه به كار در ذات و فطرت اوست و از مسئولیت گریزان نیست و برای كار كردن چنانچه محیط و شرایط فوق مهیا باشد، نیازی به اجبار و ارعاب نخواهد بود. هیچ موضوعی در یك برنامه جامع برای كاركنان و ارتقای سطح علمی و مهارتی آنان كه در دو دهه اخیر ذهن اندیشمندان مدیریت را به خود مشغول كرده است، به اندازه ایجاد انگیزه اهمیت نداشته است.
در عصری كه محیط سازمان ها به گونه ای مستمر و با آهنگی شتابان دستخوش تغییر است، سازمان هایی می توانند به رشد ادامه دهند كه خود را بموقع با الزامات محیطی هماهنگ كنند.
از طرفی در ادبیات توسعه آمده، توسعه یافتگی به دو عامل بستگی دارد؛ یكی مدیریت شایسته و دیگری نیروی كارآمد مشاركت كننده در جامعه، لذا برنامه ریزی جامع آموزش كاركنان باید بر اساس واقعیتها، ضرورتها و نیازهای كاركنان در یك سازمان صورت بگیرد.
در برنامه ریزی جامع آموزش برای كاركنان در جهت ارتقای سطح علمی و مهارتی آنان اولاً باید مشخص كنیم به كجا می رویم، ثانیاً هدف ما كدام است تا با تعیین این استراتژی ابزار لازم برای سامان بخشیدن و تجهیز و آماده سازی نیروها را فراهم كنیم. باید برای رسیدن به این هدف افراد را امیدوار نگه داشته و بهداشت روانی را در آنها تقویت كنیم. از طرفی ترس و محدودیتهای نابجا به منظور تقویت فكر و انگیزه كاركنان باید از بین برود. توجه به ساماندهی و سازماندهی اجزا و عناصر در یك سازمان بسیار مهم است. با توجه به این كه هم اكنون شاخص های كمی مربوط به سرمایه انسانی كشور، تقریباً حاكی از بهبود است اما نشانگر نامناسب بودن شاخص های كیفی سرمایه انسان هاست.
به طور مثال، كیفیت سیستم آموزش نیروها در كشور همانند كشورهای عربی منطقه پایین است و در راستای نیازهای آموزش جامعه قرار ندارند. با توجه به این وضعیت در حال حاضر مشكل اصلی در میان كاركنان نبود میل جدی كوشش خلاق برای كار و تفاهم است. در حال حاضر كشور ما از نظر توسعه در شرایطی قرار دارد كه لحظه ای از آموزش نمی توان غافل شد. امروز فرایند مدیریت آن چنان پیچیده شده است كه از دست یك نفر كاری ساخته نیست، بلكه با ایجاد انگیزه در بدنه سازمانها همه آنها باید به نوعی در ارتقای سطح علمی و مهارتی سهم داشته باشند. آموزش به سرپرستان و مدیران سازمانها اعتماد به نفس می دهد.
ساز و كار انگیزشی مناسب برای ارتقای سطح علمی و مهارتی كاركنان از جمله مشاوره و همكاری بدنه سازمانها برای اطمینان یافتن از این كه امكان سنجی و ابزارهای اساسی برای برنامه جامع آموزش كاركنان مطرح است فراهم شود. به طور كلی آموزش و پرورش یادگیری معنای متفاوتی دارد، از جمله كارآمد شدن و ماهر شدن و نیز به خاطر سپردن یعنی تشكیل عادت است. چنانچه قرار باشد كاركنان چیزی را در قالب برنامه های آموزشی بیاموزند، ایجاد انگیزه ضرورت دارد.
بدون آموزش كاركنان، پایه های مدیریت هم متزلزل می شود و به مخاطره می افتد، آموزش كاركنان حیاتی و اجتناب ناپذیر است كه به طور مستمر با مجموع فرایندهای مدیریت مورد توجه قرار می گیرد كه زمینه كارآفرینی و مشاركت فعال كاركنان را در امور سازمان مهیا می سازد. چنانچه برنامه جامع آموزش برای كاركنان با ساز و كار لازم فراهم شود با مدیریت كارآمد، واقع بین و افق نگر، برنامه ها و فعالیتها را به مرحله اجرا درآورده و كاركنان سازمانها به پویایی و رضایت شغلی رسیده و در ارتقای كمی و كیفی سازمانها تلاش آنها محقق خواهد شد.
سید ابوالفضل حبیبی

منبع : روزنامه ایران