۱۹ آوریل سال ۳۳ ـ گشایش نخستین کتابخانه عمومی جهان

نخستین کتابخانه عمومی (پابلیک لایبراری) در جهان که هر باسوادی حق داشت به آن دسترسی داشته باشد ۱۹ آوریل سال ۳۳ پیش از میلاد( ۲۰۳۶ سال پیش ) در شهر رم گشایش یافت و ظرف ۵۰۹ سال (تا سال ۴۷۶ ) تعداد این نوع کتابخانه در قلمرو روم به رقم ۲۶ رسید.
پیش از رومی ها، سومری ها؛ آشوری ها؛ بابلی ها؛ ایرانیان و... دارای کتابخانه بودند ولی این کتابخانه ها در دسترس همگان نبود که کتابخانه سفالی آشوریها معروفترین آنها است. در ایران، مطالب عمومی را که هرکس می توانست به آن مراجعه کند بر سنگ حک می کردند از قبیل سنگنبشته بیستون.
نخستین کشوری که در جهان به ایجاد موسسه تالیف و ترجمه کتاب همت گماشت ایران بود که ۱۵ قرن پیش، در دوران حکومت خسرو انوشیروان، چنین مرکزی دایر شد و ترجمه کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی یکی از کارهای آن بود. با وجود این، دائرهٔ المعارف کتاب کتابخانه مرو را که به همت سامانیان تاسیس شده بود و تاحمله چنگیزخان دایر بود بزرگترین کتابخانه عمومی و مرکز تالیف و ترجمه کتاب جهان قدیم بشمار آورده است که روزانه در آن دست کم چهارصد محرر کتابها را تکثیر (رونویسی) می کردند. همین مرکز به احیاء زبان و ادب فارسی کمک بسیار کرد. طرز کار کتابخانه مرو الگوی جهان امروز قرار گرفته است.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز