جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا


اشعار فولک بختیاری ، استان چهارمحال وبختیاری


از مردمی كه با كوه و اسب و تفنگ سروكار دارند شاید انتظار نمی‌رود كه شعری بسرایند و یا حداقل اینكه شعرشان ظرافت و لطافت ویژه‌ای را داشته باشد كه در ادبیات مكتوب و رسمی وجود دارد. ولی شعر فولك بختیاری مثل گل‌های خودروی وحشی دارای لطافت و عطری هستند كه ریشه در احساس، مهر و عواطف انسان‌های پاك و سرشار از صداقت دارند و لذا شكل و قالب این اشعار در هیچ كدام از قالب‌های كلاسیك نمی‌گنجند و هر چه بی‌فرم‌تر و غیركلاسیك‌تر باشند تأثیر آن‌‌ها بهتر است.
اشعار فولك بختیاری در طول قرن‌ها سینه به سینه از گذشتگان به ارث رسیده است. چون حوادث متلاطم جامعه شهری و تحولات تاریخی در میان عشایر و ساكنان كوهستان‌ها اثر كمتری داشته است‌، این اشعار و ترانه‌ها نیز به نسل امروز انتقال یافته‌اند و در طول سالیان دراز سرودهای جدیدی نیز به این گنجینه پربها افزوده شده و آن را غنی‌تر و بارورتر ساخته است. ذیلاً یك نمونه از سرودهای فولك بختیاری را كه بیشتر در عروسی‌ها خوانده می‌شود، نقل می‌كنیم :

لری فارسی
نو دوامون نو خطه / آهای گل داماد تازه‌مان نو خط است / ای گل
پر جیبس میخكه / آهای گل جیب او پر از میخك خوش پره است / ای گل
ای خدا نصرت بده / آهای گل خداوندا ما را یاری كن / ای گل
سیس خریم طاقه زری / آهای گل تا برایش طاق زری بخریم / ای گل
شهن شهن بور ایا / آهای گل صدای شیهه‌ اسب بور می‌آید / ای گل
به دم لاسور ایا / آهای گل از پشت تپه می‌آید / ای گل
بور ز كینه بور ز كی / آهای گل اسب بور از كیست از كی / ای گل
پشت مالون ایچره / آهای گل پشت آبادیمان دارد می‌چرخد / ای گل
امشووه چارده شوه / آهای گل امشب چهارده شب است / ای گل
قوچ گله كم بیده / آهای گل كه قوچ گله گم شده است / ای گل
دو كلوم دشتی بخون / آهای گل دو كلمه دشتی بخوان / ای گل
سی شیرین خونه مون / آهای گل برای شیرین خانه‌مان / ای گل
و ایه بر جدا كنین / آهای گل باید یك گله جدا كنید / ای گل
صد و سی كره الوس / آهای گل صد و سی كره اسب ناز / ای گل
كی یه بر تحویل ایده / آهای گل چه كسی یك گله تحویل می‌دهد / ای گل
آقا دو ماكت ملوس / آهای گل آقا داماد كت قشنگ / ای گل