پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

نانو پزشکی


نانو پزشکی
علم پزشکی اگر چه تاکنون بسیاری از مشکلات جسمی بشر را بر طرف ساخته است با این حال هنوز مسائل حل نشدة بسیاری در زمینه درمان بیماریها وجود دارد. نانوتکنولوژی این قابلیت را دارد که با استفاده از تکنولوژی ملکولی اقدام به شناسایی و رفع این مشکلات کند. از جمله این ابزارها، نانوروبات ها هستند که پیش بینی می شود با ساخت آنها در آینده امکان درمان بسیاری از بیماریها از جمله ، کهولت سن ، آرتریت ، ناراحتی های عضلانی و ایدز فراهم شد.
بدن انسان از ساختارهای مولکولی فعال و پیچیده ای ساخته شده است و زمانی که این ساختارها دچار آسیب شوند، سلامتی انسان تهدید می شود .روشهای متفاوتی برای تشخیص بیماریها وجود دارند .به عنوان مثال یک پزشک می تواند از طریق سوالاتی که از بیمار می پرسد یا عکس گرفته شده با اشعه X و یا جراحی ، به علل یک بیماری پی ببرد .پزشکان قادر به تشخیص بیماریهای مختلفی هستند ولی تاکنون بیماریهای بسیاری نیز ناشناخته و مرموز باقی مانده اند .شناخت یک بیماری به معنای داشتن اطلاعاتی کامل راجع به آن نیست .مثلا پزشکان می توانند قبل از اینکه در مورد نوع میکروب اطلاعاتی داشته باشند، عفونت را تشخیص دهند .بدون در نظر گرفتن درمانهایی از قبیل ماساژ دادن و پرتوافکنی ، جراحی و مصرف داروها دو نوع اصلی درمان هستند .جراحی روشی مستقیم برای برطرف کردن ناراحتیهای بدن است که امروزه توسط متخصصان مجرب و آموزش دیده انجام می شود .جراحان به منظور درمان ، برای برداشتن غدد سرطانی ، برطرف کردن انسداد رگها و حتی جایگزین کردن اعضای مختلف ، پوست و بافت بدن را برش می دهند .این روش می تواند خطرات بسیاری در برداشته باشد .به هوش نیامدن ، مقاومت بدن در برابر عضو جدید و از بین رفتن سلولها، نمونه ای از این خطرات هستند .جراحان کنترل دقیق بر عمل جراحی ندارند .بدن انسان توسط ماشینهای مولکولی که اکثرا داخل سلولها هستند، فعالیت می کند .جراحان قادر به دیدن مولکولها و در نهایت ترمیم آنها نیستند .بنابراین علم کنونی قادر به درمان کامل بیماریها و یا حتی تشخیص بسیاری از بیماریها نیست .پزشکان همواره سعی کرده اند که به بدن کمک کنند تا خود عمل درمان و التیام بخشی را انجام دهد .در ابتدا این عمل روند کندی داشت ولی با به کارگیری متدها و تجهیزات جدیدی که امروزه وارد عرصه پزشکی شده اند، سرعت زیادی به خود گرفته است .در آینده ای نه چندان دور، بیماریهای مهلکی چون ایدز و سرطان ، قابل پیشگیری و درمان خواهند شد .اگر تصور چنین مساله ای برایتان غیر ممکن است ، به پیشرفتهای جهان پزشکی توجه کنید .در زمان قدیم تصور بریدن بدن انسان به وسیله کارد آن هم بدون احساس هیچ گونه دردی ، ناممکن بود .وجود بیماریهای لاعلاج بسیاری که در دوران قدیم وجود داشته اند و اکنون داروهایی برای درمان آنها کشف شده است ، این امید را برای ما زنده نگه می دارد که در آینده ای نزدیک تمام بیماریها قابل پیشگیری و درمان خواهند بود .
قابلیتها و توانمندیهای نانوپزشکی این نکته را گوشزد می کند که می توان به زندگی و زنده بودن امیدوار بود .امروزه ممکن است در عنفوان جوانی حمله قلبی یا سرطان ناگهانی و غیر منتظره به سراغ مان بیایند .اما به راستی بیماران در حال مرگ چگونه می توانند از فواید تکنولوژیهای آتی پزشکی بهره جویند‚ چگونه می توان از ساختار فیزیکی بدن محافظت کرد تا پیشرفتهای تکنولوژی پزشکی در آینده ، سلامتی را به بیماران باز گرداند .
موضوعی خارق العاده در علم پزشکی مطرح شده است مبنی بر اینکه بیماران در حال مرگ را می توان منجمد کرد و سپس به مدت چندین دهه یا حتی چندین قرن در نیتروژن مایع نگهداری کرد تا زمانی که تکنولوژی پزشکی به حدی پیشرفت کند که قادر به بازگرداندن سلامتی آنها شود.
نانوتکنولوژی ، تکنولوژی برتر قرن بیست و یکم است که امکان ساخت ماشین های مولکولی پیچیده را در اختیار ما قرار می دهد .نانوپزشکی فن به کارگیری تدابیر نانوتکنولوژی است و راه حلی است برای پایان دادن به بحرانهای جهانی مراقبتهای پزشکی .
نانوتکنولوژی قادر به پیشگیری و معالجه بیماریهاست .البته این مبحث هنوز در حال گذراندن مراحل اولیه خود است ولی توان متغیر ساختن علم پزشکی قرن بیست و یکم را داراست .ابتدایی ترین تجهیزات نانوپزشکی را می توان در تشخیص بیماریها به کار گرفت .
در کنار تمام داروها وتجهیزات پزشکی که نانوتکنولوژی برای علم پزشکی به ارمغان آورده است ، نانوروباتهای ساخته شده می توانند تا بدانجا توسعه داده شوند که بدون هیچ آسیب و ناراحتی وارد بدن شوند و به تشخیص بیماریها و درمان آنها بپردازند .نانوروباتها قادر به ترمیم سلولها، بافتها و اعضاء هستند .بیماریهایی چون سرطان ، هموفیلی ، آرتروز، رماتیسم ، ایدز و برخی از بیماریهای ذهنی توسط آنها کنترل می شود و در نهایت از بین می رود .نانوروباتها به قدری کوچکند که می توانند به راحتی از میان رگها عبور کنند .این روباتها طور ی طراحی شده اند که توسط سرنگ به بدن انسان تزریق می شوند و سپس از طریق رگها و دیگر مسیرهای سلولی در بدن انسان گردش می کنند .نانوروباتها یا نانوماشین ها می توانند اعضای داخلی بدن و چگونگی کارکرد آنها را تنظیم کنند و به قدری پیشرفته اند که در جراحی پلاستیک نیز به کار گرفته می شوند .با وجود نانوروباتها، انسانها قادرند فرم بدن خود را از نو بسازند و حتی جنسیت خود را تغییر دهند .
این نانوروبات ها در زمینه های پزشکی همچون موارد زیر نیز کاربردهای فراونی دارند:
▪ تغییر شکل دادن DNA
▪ مستحکم کردن استخوانهای شکسته تغییر رنگ مو، چشم و پوست
با تزریق نانوماشین ها به ماهیچه می توان توانایی انسان را افزایش داد .نانوماشین ها می توانند جایگزین گلبولهای خون نیز شوند و خونی بسازند که قابلیت نقل و انتقال وترمیم سلولهای مختلف بدن را داشته باشد و موجب حیات ابدی شود .خون ساخته شده ارزان قیمت خواهد بود و از لحاظ کارآیی همانند خون معمولی است و بدون در نظر گرفتن گروه خونی قابل تزریق به همه انسانها نیز هست .
نانوماشین های نانوپزشکی به وجود آورنده مرحله جدیدی از تکامل انسانی هستندکه سبب بقاء بشر می شوند .نانو ماشین ها طوری طراحی شده اند که قادر به ساخت اتم ها و در نتیجه درمان بسیاری از بیماریهای مزمن امروزی هستند .
تصلب شرائین یکی از این بیماریهاست .در اثر این بیماری ، کلسترول در دیواره های داخلی رگها رسوب می کند و سبب تنگ شدن رگها می شود .زمانی که شاهرگهای قلب نیز بر اثر این بیماری تنگ شدند، آن گاه خطر احساس می شود .هنگامی که جریان خون محدود می شود، بافتهایی که توسط رگها تغذیه می شوند، خواهند مرد .اولین نشانه های گرفتن رگها در قلب ، بروز آنژین است .اگر بیماری پیشرفته شود، ماهیچه های قلب می میرند و سبب حمله قلبی می شود .بدین منظور نانوماشین هایی طراحی و برنامه ریزی شده اند که قادر به جستجو، یافتن و برطرف کردن رسوبات کلسترول و در نتیجه باز کردن مجدد رگها هستند .با کمک نانو ماشین های ترمیم کننده سلولها، می توان مشکلات مربوط به سلولها و بافتها را برطرف کرد .بدین منظور ماشین های ترمیم کننده سلولها به ابزارها و گیرنده های حسی در ابعاد مولکولی احتیاج دارند .اندازه این ماشین ها با اندازه باکتریها و ویروسها برابر است .ماشین های ترمیم کننده سلولها می توانند در مسیر جریان خون حرکت کنند و همان گونه که ویروس ها داخل سلولها می شوند، به سلولها وارد شوند .نانوماشین ها با تست کردن محتوا و فعالیت سلولها، مشکلات موجود را مشخص می کنند .
نانوماشین ها برحسب مشکل تشخیص داده شده ، تعیین می کنند که آیا سلول باید ترمیم شود و یا اینکه از بین برود .برای درمان سرطان نیز از این روش استفاده می شود .در ضمن ، کنترل این نانوماشین ها توسط نانوکامپیوتر صورت می گیرد .
از آنجایی که تمام ناراحتی ها و مشکلات فیزیکی انسان در اثر تغییر آرایش اتمها صورت می پذیرد، ماشین های ترمیم کننده سلولها، اتمها را به محل صحیح خود باز می گردانند و مشکل را برطرف می کنند .با وجود جالب بودن این موضوع ، باید در نظر داشت که برطرف کردن ناراحتی های فیزیکی به تنهایی نمی تواند مشکل اصلی را رفع کند .به عنوان مثال اگر فردی دچار ضربه مغزی شود، بافتهای آسیب دیده او ترمیم می شوند اما اطلاعاتی که در سلولهای مغز ذخیره شده بودند از بین می رود .یکی از مواردی که توسط نانوتکنولوژی قابل درمان نیست مربوط به سلامتی ذهن است .با این وجود برخی از تواناییهای ذهنی از طریق بازیابی سطوح هورمونی و شیمیایی مغز، درمان می شوند .
مشکل کهولت نیزتوسط نانوماشین ها برطرف می شود .ناتوان شدن استخوانها، چروک شدن پوست ، کاهش فعالیت آنزیمها، التیام کند و آهسته زخمها، ضعیف شدن حافظه و تمامی مشکلات ناشی از کهولت در اثر آسیب مولکولها، موجب عدم توازن شیمیایی و تغییر ساختارهای مولکولی می شوند.اگر ماشین های ترمیم کننده سلولها بتوانند سلولها و ساختارهای آسیب دیده را ترمیم کنند، روند کهولت خیلی آرامتر طی خواهد شد .
درنتیجه پیشرفت نانوتکنولوژی و نانوپزشکی ، ممکن است میانگین عمر انسان زمانی به صدها تا هزاران سال برسد.
منبع : پرنده پارسی