جنگ و فلسفه

هانا آرنت را از جمله فیلسوفان سیاسی قرن حاضر می‌توان دانست که آثار مهمی به‌خصوص سرچشمه‌‌های توتالیتاریسم و آیشمان در اورشلیم را نوشت.
این متفکر که جنگ‌جهانی دوم و وقایع آن را به چشم خویش دیده و حتی در محاکمه نورنبرگ شرکت داشته و گزارشی از این دادگاه تهیه کرده، وقایع و خشونت‌های جنگ‌جهانی دوم را از لحاظ فلسفه سیاسی به جد مورد بررسی قرار داده است.
جنگ‌جهانی دوم برای او و بسیاری از اندیشمندان خاستگاه فکری شد تا بتوانند سرچشمه‌های پیدایش و وقوع چنین خشونت‌هایی را تحلیل فلسفی کنند. اکنون که نزدیک به دو دهه است که از جنگ عراق با ایران می‌گذرد و این جنگ به لحاظ زمانی طولانی‌تر از جنگ‌جهانی دوم و همین‌طور به لحاظ برابری قابل مقایسه نبود، چرا اندیشمندان، جامعه‌شناسان، متالهان و فلاسفه را به سوی تفکر جدی در باب جنگ سوق نداد؟ چرا باید امثال آرنت برای جنگ‌جهانی دوم آثاری به رشته تحریر درآورند و حتی بتوانند بر بدنه فلسفه سیاسی تاثیر جدی بگذارند که سال ۲۰۰۶ از سوی یونسکو سال آرنت تعیین شود اما در کشور ما این جنگ نتوانست رویکرد تحلیلی را به روی خود بگشاید.
مشکل از کجاست از جنگ ما یا از اندیشمندان ما. حتی متاسفانه دایره آثار هنری ما در حد مصرف داخلی ماند و به بیرون از مرزها رسوخ نکرد. ما شاهد آثار بسیاری به‌خصوص در حوزه فیلم هستیم که درباره جنگ‌جهانی دوم ساخته شده و حتی در کشور خودمان بسیاری از این آثار دوبله شده است. اما دریغ از یک فیلم ایرانی که بتواند جنگ ایران و عراق را به آنسوی مرزها ببرد و وقایعی از این جنگ را نمایش دهد. آیا به جد نیازمند بازاندیشی در باب نسبت جنگ و فلسفه نیستیم تا وقایع کشورمان را با رویکردی خردمندانه تحلیل کنیم؟
دین پرست

منبع : روزنامه تهران امروز