رازک

● رازک
Iupulus L.(Cannabaceae) Humulus
Hops. Wild hop
▪ محل رویش: سواحل دریای خزر به‌ویژه گرگان، مازندران و گیلان می‌روید.
▪ ریخت‌شناسی گیاه: گیاه دو پایه، با دو شکل مختلف، علفی، پیچان با برگ‌های پنجه‌ای و بریدگی‌های سطحی یا دندانه‌دار است. گل‌های نر به‌صورت سنبل گرزن یا خوشه گرزن و گل‌های ماده نیز مانند آنها به‌صورت سنبل گرزن مجتمع ولی شکل خاص آنها مخروطی و در محور آن برگه‌هائی شامل دو گل کناری یا دو گرزن دارای دو یا سه گل است.
▪ زمان برداشت
در مرداد تا شهریور ماه از ساعات اولیه یعنی ۹ صبح جمع‌آوری می‌گردد.
▪ قسمت مورد استفاده
برگ‌ها و گل‌های مخروطی ماده
▪ کاربرد درمانی
خواب‌آور، ضدباکتری موضعی و آرام‌بخش است. به‌طور سنتی در بی‌خوابی، دردهای عصبی، سوءهاضمه، هیجان‌زدگی، التهاب مخاط روده بزرگ و به‌صورت موضعی برای زخم‌های پا به‌کار می‌رود.
▪ احتیاط مصرف
در حساسیت‌های تنفسی و پوستی مصرف نشود. از آنجائی‌که خاصیت آرامبخشی گیاه سبب تشدید علایم افسردگی می‌شود در این بیماری نباید مصرف شود.
▪ منع مصرف
در دوران بارداری و شیردهی مصرف نشود.
▪ ترکیبات شیمیائی
فلاوونوئید، اولئورزین، تانن، اسانس، آمینواسید، اسیدفنلیک، ترکیبات استروژنیک، ترکیبات تلخ
▪ نحوه و میزان مصرف
۱. دم‌کرده: ۱-۵/۰ گرم یا ۲-۱ گرم گل مخروطی ماده گیاه خشک، به‌عنوان خواب‌آور به‌کار می‌رود.
۲. عصاره مائی: به نسبت ۱:۱ در الکل ۴۵ درصد ۲-۵/۰ میلی‌لیتر میل شود.
۳. تنتور: به نسبت ۱:۵ در الکل ۶۰ درصد ۲-۱ میلی‌لیتر میل شود.
مصرف غذائی: به‌عنوان طعم‌دهنده غذائی به‌کار می‌رود.

منبع : ماهنامه سرزمین سبز