درمان مصرف تنباکو و اعتیاد به سیگار(به مناسبت هفته بدون دخانیات)

مصرف تنباکو عمده ترین عامل قابل پیشگیری مرگ در دنیاست. نیمی از بیمارانی که سیگار را به صورت مداوم استفاده می کنند به علت بیماری های مرتبط با تنباکو دچار مرگ زودرس می شوند. حدوداً ۷۰ درصد سیگاری ها سالانه به پزشک مراجعه می کنند و این شانس بزرگی را برای پزشکان به وجود می آورد که بر روی رفتار سیگار کشیدن آنها تأثیر بگذارند.
بسیاری به اشتباه فکر می کنند که ترک سیگار تنها نیازمند اراده ای قوی است و از وجود درمانهای مؤثر بی خبرند. کمتر از ۱۰ درصد از سیگاری ها که خودشان برای ترک سیگار تلاش می کنند، در طولانی مدت موفق به این امر می شوند و علت این امر ماهیت اعتیادآور نیکوتین است.
مطالعات نشان داده است توصیه پزشک برای ترک سیگار، میزان ترک سیگار را در میان بیماران تا حدود ۳۰ درصد افزایش می دهد.
● مشاوره
مشاوره در مورد ترک سیگار می تواند به طور مؤثری در حضور بیمار یا تلفنی صورت گیرد. مشاوره گروهی یا فردی زمانی مؤثر خواهد بود که به وسیله مشاوره کار آزموده انجام شود و حداقل در طول مدت ۴ هفته مراجعات مکرر صورت گیرد. معمولاً سیگاری ها می آموزند تا محرک های سیگار کشیدن را بیابند و سپس از روش های شناختی و رفتاری برای شکستن ارتباط بین آن محرک ها و سیگار کشیدن استفاده کنند. آنها هم چنین روش های مقابله با استرس و برخورد با علائم ترک نیکوتین را می آموزند و هنگامی که ترک صورت گرفت. با استفاده از اجتناب از شرایط وسوسه انگیز و آموختن روش های مقابله، از عود جلوگیری می کنند. هم چنین شیوه های مشاوره ای برای ترک سیگار می تواند به صورت جزوات و کتابچه ها، نوارهای صوتی، نوارهای ویدئویی و برنامه های کامپیوتری به صورت خلاصه ارائه شود.
● دارو درمانی
پنج دارو برای ترک سیگار مورد تأیید جهانی قرار گرفتند. بوپروپیون آهسته رهش و چهار محصول جایگزین نیکوتین (آدامس، برچسب پوستی، اسپری بینی و بخار استنشاقی) بیشتر مداخلات بالینی متشکل از دارو درمانی و مشاوره سبب ترک سیگار به میزان ۴۰ تا ۶۰ درصد در پایان دارو درمانی و ۲۵ تا ۳۰ درصد در هر سال می شود. نور تریپتیلین و کلوتیدین هم برای کمک به ترک سیگار مؤثر شناخته شده اند ولی به وسیله FDA مورد تأیید قرار نگرفتند (برای ترک سیگار)
درمان جایگزین نیکوتین، فرم دیگری از نیکوتین را در فردی که در حال ترک است به وجود می آورد تا علائم محرومیت را در فرد سیگاری از بین ببرد. برچسب پوستی، دوز نسبتاً پایداری از نیکوتین را در طول مدت ۱۴ تا ۲۴ ساعت فراهم می آورد. سطح خونی نیکوتین ۵ تا ۱۰ دقیقه پس از مصرف نیکوتین به صورت اسپری بینی، ۲۰ دقیقه پس از شروع جویدن آدامس یا استفاده از بخار استنشاقی و ۲ تا ۴ ساعت پس از استفاده از پرچسب نیکوتین به حداکثر می رسد. آدامس نیکوتین و بخار استنشاقی دارای مشخصات دارویی مشابهی هستند زیرا هر ۲ از راه مخاط دهان جذب می شود.
● درمان غیرنیکوتینی
بوپروپیون یک داروی ضد افسردگی است، در همراهی با مشاوره در ترک سیگار مؤثر بوده است. میزان تأثیر بوپیروپیون در همراهی با حداقل سطح حمایت روانی- اجتماعی، مانند آنچه که در تجربیات پزشکی انجام می گیرد، ناشناخته است. درمان با بوپیروپیون مانند درمان جایگزین نیکوتین، میزان ترک سیگار را در مقایسه با دارو نما (placebo) دو برابر می کند. بو پیروپیون سطح آستانه ایجاد تشنج را پائین می آورد و در بیمارانی که درخطر تشنج هستند، منع مصرف دارد.
درمان با بوپروپیون به همراه برچسب نیکوتین بی خطر است ولی سبب افزایش میزان ترک نسبت به استفاده از بوپروپیون تنها، نمی شود.
با این حال، بسیاری از پزشکان ترکیبی از آن دو را برای سیگاری هایی که وابستگی شدیدی به نیکوتین دارند، به کار می برند. تجویز روزانه نورتریپتیلین، که ۱۰ تا ۲۸ روز قبل از آغاز ترک شروع شود، به مدت ۳ ماه در ترک سیگار بسیار مؤثر بوده است.
هیپنوتیزم و طب سوزنی هم به عنوان درمان برای ترک سیگار مطرح شده اند که اثر اندکی داشته اند.

منبع : واحد مركزی خبر