شکلات؛ دستگاه دو دویی

حتماَ شنیده‌اید که زبان کامپیوتر یا یک است یا صفر. اما این به چه معناست؟!
همان‌طور که می‌دانید انسان‌ها برای شمردن از عددهای صفر تا ۹ استفاده می‌کنند؛ به علت این که از دیرباز عمل شمردن به وسیله انگشت‌های دست صورت می‌گرفته است، به این دستگاه، دستگاه «ده‌دهی» می‌گویند.
پس دستگاه ده دهی همان دستگاهی است که ما از آن برای محاسبه و شمارش استفاده می‌کنیم. اما کامپیوترها به گونه دیگری عمل می‌کنند. در واقع هر عددی را که ما به عنوان کاربر به آنها می‌دهیم، ابتدا به مبنای ۲ بر ۱۰ می‌شود و بعد عملیات دیگر روی آن انجام می‌شود. عمل تبدیل مبنای ۱۰ به مبنای ۲ به صورت تقسیم‌های متوالی بر عدد ۲ صورت می‌گیرد. به عنوان مثال عدد ۷ را در نظر بگیرید؛ با تقسیم این عدد به عدد ۲، خارج قسمت ۳ و باقیمانده ۱ می‌شود. با تقسیم ۳ به ۲، خارج قسمت ۱و باقیمانده ۱ می‌شود. به عبارت دیگر آنقدر باید تقسیم‌کردن را ادامه داد تا خارج قسمت از عدد ۲ کوچک‌تر شود. حال اگر از سمت راست به چپ ابتدا عدد یک (آخرین خارج قسمت) و سپس باقی‌مانده‌های هر مرحله را بنویسیم، تبدیل مبنای ۱۰ به مبنای ۲ را انجام داده‌ایم.
یعنی عدد۷ در مبنای ۱۰ برابر عدد ۱۱۱ در مبنای ۲ است. حالا شما برای تمرین عدد ۱۲ را به مبنای ۲ ببرید.
(عدد ۱۲ در مبنای ۲، به عدد ۱۱۰۰ تبدیل می‌شود.)
به همین ترتیب همه عددها را می‌توان به مبنای ۲ تبدیل کرد. اگر کمی دقت کنید متوجه می‌شوید که هر عددی که به مبنای ۲ برده می‌شود، تنها از دو رقم صفر و یک تشکیل شده است. به همین دلیل است که می‌گویند زبان کامپیوتر یا یک است یا صفر!

آیدا ابوترابی

منبع : همشهری آنلاین