جنگ آرت میزیوم نبرد خشایارشا با یونانیها

نبردهای آرت میزیوم و فرار نیروی دریایی یونان به سالامیس : پس از شکست آتنیها در نبرد ترموپیل یونانی ها در آرت میزیوم ماندند و نبرد دریایی آغاز شد. کشتی های ایرانی چون تعداد کم کشتی های یونانی را دیدند ، آنها را دور زدند و تعدادی از آنها پشت کشتی های یونانی قرار گرفتند .بدین ترتیب نیروی دریایی یونان محاصره شد. خشایارشا کشتی های ایرانی را بصورت نیم دایره درآورد و دستور حمله به ناوگان یونان را صادر کرد ، در نتیجه جنگ سختی درگرفت. آنها تلفات زیادی به کشتی های ایرانی وارد کردند ولی در نهایت یونانی ها شکست خوردند. سپس یونانی ها مجلس مشورتی تشکیل دادند و تمیستوکل (طراح اصلی جنگ های یونان) پیشنهاد کرد که یونانی ها عقب نشینی کنند و به سالمین بروند. یک نفر خبرچین به ایرانی اطلاع داد که یونانی ها از آرت میزیوم فرار کرده اند. پس از این پیروزی ایرانی ها تعداد زیادی از شهرهای یونان را تصرف کردند ، از جمله شهر فوسید را. چون اهالی تسالی از شهروندان فوسید کینه قبلی به دل داشتند به آنها پیشنهاد کردند برای جلوگیری از تصرف شهرشان بدست نیروهای پارسی مقداری باج به آنها بپردازند. ولی اهالی فوسید در جواب گفتند که هیچ گاه به یونان خیانت نخواهند کرد و هیچ پولی به آنها ندادند. در تنجیه لشکریان ایران هم آنجا را تصرف کردند. نیروی دریایی یونان پس از فرار از آرت میزیوم به سلامین رفت. سپس جارچی ها به آتن رفتند و به مردم آنجا گفتند که زن ، فرزندان ، اموال و بردگان خود را از آتن خارج کنید و در جای امنی پناه بگیرید. در مجلس مشورتی که یونانی ها برای جنگ بعدی ترتیب دادند ، بعضی ها عقیده داشتند که باید به ایستم رفت و در پلوپونس جلوی نیروی دریایی ایران را گرفت. چون اگر در سالامین شکست بخورند ، جزیره محاصره شده و ارتباط آنها با تمام یونان قطع می شود. ولی اگر در ایستم جنگ کنند ، در صورت شکست می توانند به داخل پلوپونس عقب نشینی کنند.
سپس خبر رسید که ارتش ایران وارد آتن شده است. از زمان حرکت خشایارشا از هلس پونت تا ورود او به آتن چهار ماه گذشت. وقتی پارسها وارد اتن شدند ، آنجا را خالی از سکنه یافتند. فقط عدهای از آتنی ها که فقیر بودند به معبد و ارگ آتن پناه بردند. البته آنها هم در حد توانشان از قلعه آتن دفاع کردند ولی چون دیوارهای چوبی بود ، ایرانی به تیرهای خود نخ کتان پیچیدند ، آنها را آتش زدند و به سوی قلعه پرتاب کردند ، در نتیجه دبوارها سوختند و از بین رفتند. سپس چند نفر پارسی از قسمتهایی از دیوارها که دارای موانع طبیعی بود بالا رفتند. آنها توانستند بر آتنی ها پیروز شوند و درهای قلعه را بازکنند. پس از تسخیر آتن خشایارشا پیکی را روانه شوش کرد و به اردوان که نایب السطنه شده بود مژده تصرف آتن را داد. پارسها به تلافی آتش زدن معبد و جنگل شهر سارد که آتنی ها انجام داده بودند ، معبد و ارگ آتن را آتش زدند. بالاخره آتنی ها پس از مشورت های طولانی تصمیم گرفتند که در سالامین جلوی نیروی دریایی ایران را بگیرند. چون معبر سالامین تنگ بود و تعداد کشتی های ایران هم زیاد بود ولی یونانی ها تعداد کمی کشتی جنگی داشتند. از این نظر کشتی های ایرانی کارشان با یکدیگر تداخل می کرد و مزاحم حرکت یکدیگر می شدند. ولی با این وجود خیلی از یونانی ها چون فکر می کردند ممکن است شکست بخورند ، سوار کشتی های خود شدند و از آنجا رفتند.

منبع : یاد یار