جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

بوتو پیام آور امید برای پاکستان


بوتو پیام آور امید برای پاکستان
بنا بر تفسیری که در روزنامه اتریشی استاندارد درج شده است، بی نظیر بوتو را می توان با توجه به اظهارات و اهدافش بهترین شخصی دانست که پاکستان در حال حاضر به آن نیازمند است.
به گزارش ایسنا، بوتو خود اظهار داشته است که مهار افراط گرایی اصلی ترین چالش پیش روی پاکستان است و وی قول داده است که مبارزه با تعصب در چارچوب دموکراسی را جزو رئوس کاری خود در پاکستان قرار دهد.
البته مشابه این اظهارات را از زبان پرویز مشرف در طی هشت سال گذشته بسیار شنیده ایم.
این در حالی است که پرویز مشرف به عنوان رهبر نظامی ای که در سال ۱۹۹۹ با یک کودتای نظامی به قدرت رسید و با مبالغ میلیاردی از سوی آمریکا در راه مبارزه با افراط گرایی حمایت می شود، نتوانسته آتش افراط گرایی را در این کشور بخواباند.
استاندارد افزوده است: اما گفته های بوتو را در آستانه ورودش به پاکستان و قبل از عملی شدن آن فقط می توانیم در حد حرف بدانیم.
او در دهه ۹۰ دو مرتبه توانست رضایت اکثریت پاکستانی ها را برای انتخاب وی به عنوان یک نخست وزیر بی تجربه جلب کند.
اکنون نیز با وجود شرایط نامعلومی که بر پاکستان حاکم است، شرایطی که در آن مشخص نیست فردا چه خواهد شد، وی درصدد است که برای سومین بار به عنوان نخست وزیر این کشور انتخاب گردد. سه گروه وابسته به القاعده اظهار کرده بودند که وی را به قتل خواهند رساند. اما آن ها یکشنبه شب تنها موفق به کشتن چندین تن از مردم شدند، بدون این که به خواسته خود دست یابند.
در حال حاضر سوالی که برای رهبران پاکستان کاملا معلوم است این است که آیا مشرف موفق خواهد شد که برای بار دیگر به عنوان رییس جمهور پاکستان مشغول به کار شود؟ چند روز دیگر طول خواهد کشید تا دیوان عالی پاکستان رای نهایی را برای ریاست جمهوری وی صادر کند؟ و اگر دیوان عالی دادن رای نهایی خود را منوط به کنار گذاشتن لباس نظامی از سوی وی بداند، شاید مشرف این حق را که همان فرماندهی کل ارتش است، رها کند. در این صورت می توانیم بگوییم که رابطه رییس جمهور و نخست وزیر وارد مرحله جدیدی می شود.
در انتهای این گزارش آمده است: این را می توان از یک سو توافق و مصالحه ای از سوی بوتو دانست چرا که طرفدارانش از مدت های طولانی با ژنرال مشرف مبارزه می کرده اند و از دیگر سو اقرار و اعتراف پرویز مشرف دانست، زیرا وی همیشه نخست وزیر انتخاب شده دموکرات ها را شخصی ناتوان و نالایق می دانسته است.
اما ایستادگی بی نظیر بوتو در این رقابت مطمئنا چیز های زیادی را برای او به ارمغان می آورد. یکی از مهمترین اهدافی را که وی در صورت ایستادگی در برابر مشرف به دست خواهد آورد همان اتحاد بین نیروهای نظامی و دموکرات ها برای مبارزه با فراطیون است.
● معمای پاکستان و احتمال تغییر سیاستهای آمریکا در برابر آن
به نوشته یک روزنامه آمریکایی، حوادث چند روز گذشته در پاکستان نشان می دهد که ۱۵ ماه باقی مانده از دوره ریاست جمهوری جرج بوش با کابوسی به نام پاکستان همراه خواهد بود و از همین رو احتمال تغییر سیاست های واشنگتن در برابر اسلام آباد وجود دارد.
به گزارش مهر، روزنامه نیویورک تایمز به تحلیل اوضاع پاکستان پس از بازگشت «بی نظیر بوتو» نخست وزیر اسبق این کشور به زادگاهش پرداخت و نوشت: به عقیده اغلب کارشناسان و مقامهای آمریکایی، ذوب شدن سیاسی در کشوری که القاعده و طالبان به طور همزمان در آن حضور دارند و سلاح های هسته ای نیز در آن یافت می شود، مدت زمان باقی مانده از دوره ریاست جمهوری جرج بوش را تبدیل به یک سناریوی کابوس گونه کرده است.
بر اساس این تحلیل،مقامهای حاضر در کاخ سفید در قبال مسئله پاکستان به دو دسته تقسیم شده اند; گروه اول می گویند که ژنرال «پرویز مشرف» پس از متحد شدن با بی نظیر بوتو می تواند بر مشکلات موجود در این کشور فائق آید و گروه دوم معتقدند که دیگر مشرف توانایی مقابله با بحرانهای موجود در پاکستان را نداشته و بهتر است واشنگتن درباره حمایت از وی تجدید نظر کند.
به نوشته نیویورک تایمز، تلاش مشرف برای برقراری آشتی ملی در مناطق قبیله نشین پاکستان جائی که طالبان و القاعده در آن حضور داشته و سرگرم آموزش جنگجویان خود هستند شکست خورده، تلاش او برای وارد کردن این افراد در ارتش و منسجم کردن آنها بی نتیجه بوده و به طور یقین می توان گفت ریشه اغلب حملات تروریستی در تمام نقاط جهان پس از حوادث ۱۱ سپتامبر در پاکستان بوده و به اعتقاد اغلب کارشناسان بوش باید به جای عراق، پاکستان را به عنوان خط مقدم مبارزه با تروریسم معرفی کند.
به نوشته این روزنامه آمریکایی، پرسشی که هم اکنون در داخل و خارج از دولت آمریکا مطرح است، این مورد است که بوش تا چه زمانی سیاستهای فعلی خود در قبال پاکستان و حمایت از ژنرال مشرف را ادامه می دهد؟
بر همین اساس، برخی مقامهای امنیتی آمریکا به طورمحرمانه این مطلب را به اطلاع کاخ سفید رسانده اند که واشنگتن رفته رفته کنترل خود بر تحولات موجود در پاکستان را از دست می دهد و به عقیده برخی دیگر از کارشناسان، تعلل آمریکا در مهار بن لادن سبب شده تا اقدامات نیروهای ائتلاف در مبارزه با طالبان و القاعده نتایج مثبتی در بر نداشته باشد.
در پایان این تحلیل آمده است: اختلافهایی در میان نظامیان پاکستان دیده شده و اگر این اختلافها افزایش یابد;آنگاه باید نگران امنیت زرادخانه هسته ای پاکستان نیز بود; چیزی که دولت بوش را بیش از بحران موجود در فضای سیاسی پاکستان نگران می کند. با این توصیف احتمال آن وجود دارد که آمریکا در ماههای آینده سیاست جدیدی را در برابر پاکستان و تحولات این کشور در پیش بگیرد; سیاستی که ممکن است با سیاستهای سالهای گذشته واشنگتن در برابر اسلام آباد متفاوت باشد.
● بمب گذاری ها باعث اتحاد بوتو با مخالفان افراط گرایی
بی نظیر بوتو در اولین حضور عمومی اش در میان مردم پاکستان، پس ازحمله انتحاری به کاروان حامل حامیانش هشدار داد که شبه نظامیان گروه طالبان و القاعده در پاکستان ریشه دوانده و زمینه مناسبی برای انجام عملیات هایشان پیدا کرده اند.
به گزارش ایسنا به نقل ازخبرگزاری آسوشیتدپرس، بوتو گفت: پیشتر مشرف نیز مانند من از ترور جان سالم به در برده بود، فکر می کنم مطمئنا این حملات انتحاری ما را در مقابل افراطی گری ها متحد خواهد کرد.
بازگشت بوتو به پاکستان به دنبال مذاکراتش با مشرف انجام گرفت و باعث شد که این دو رقیب در کنار یکدیگر قرار بگیرند.
بوتو که تلاش می کند برای سومین بار به عنوان نخست وزیر پاکستان انتخاب شود به اظهارنظرهای قاطع خود علیه حکومت نظامی در پاکستان ادامه داده است و عوامل درونی دولت مشرف و سرویس امنیتی این کشور را به طرح ریزی برای قتل خود متهم کرده است. بوتو اظهار داشت که حکومت نظامی فقط باعث تشدید نظامی گری می شود و نسبت به این موضوع نیز هشدار داد که شبه نظامیان توجه خود را از افغانستان به پاکستان سوق داده اند.
نخست وزیر سابق پاکستان خاطرنشان کرد: گروه طالبان از نو سازماندهی شده اند و بر اساس اطلاعات بدست آمده گروه القاعده نیز در حال سازماندهی است. به طور واضح مشخص است که دیکتاتوری به طور موثر عمل نمی کند و مطمئنا اوضاع را بحرانی تر و ناآرام تر می کند.
اما به نظر می رسد انتقادات بوتو از دولت مشرف به دلیل اظهار نظرهای سازش گونه اش متعادل شده است. وی اعلام کرده به موضوع هم پیمان شدن با مشرف فکر می کند. بوتو در مورد انفجار بمب در کاروان حامل حامیانش گفت که وی خوش شانس بوده از این انفجار جان سالم به در برده است.
بوتو پیشتر اطلاعاتی دریافت کرده بود که در زمان بازگشت به پاکستان چهار جوخه حمله انتحاری طالبان و القاعده قصد دارند وی را ترور کنند.
● کارشناس ارشد مرکز بررسی های استراتژیک:بنیادگراهای ساخت آمریکا عامل انفجارهای پاکستان هستند
کارشناس ارشد مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری با اشاره به حملات انتحاری پاکستان با هدف ترور بی نظیر بوتو، گفت ریشه این انفجارها و درگیری ها را باید در رویارویی میان دو جریان غرب گرا و بنیادگرای ساخت آمریکا دانست.
محمد حسین مشایخی کارشناس ارشد مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری در گفت وگو با فارس با بیان اینکه نمی توان وضعیت روشنی را در آینده برای این شرایط ترسیم کرد و باید منتظر گذشت زمان و تحولات آتی بود، تصریح کرد: سه جریان فکری غرب گرا، ملی گرا و بنیادگرا که جریانی بر اساس بافت های قومی و مذهبی است در پاکستان وجود دارند و در این میان جریان بنیادگرا به دنبال سیطره بر قدرت و جریان غرب گرا به دنبال لائیسیزه کردن ارتش و بافت های سیاسی و اجتماعی این کشور هستند.
وی با بیان اینکه این جریان بنیادگرا که شامل سلفی ها و وهابی ها نیز می شود توسط پاکستان و آمریکا برای جریان سازی در افغانستان به وجود آمده بودند گریبانگیر خود پاکستانی ها شده است، اظهار داشت: اکنون این جریانات در پاکستان، عراق و افغانستان فعال هستند و مبنای فکری آنها انحرافی است و این به نفع جامعه و مردم پاکستان نمی باشد.
این کارشناس ارشد مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری ادامه داد: مشرف رئیس جمهوری پاکستان بعد از حادثه مسجد لعل پاکستان نیاز به بازسازی قدرت داشت زیرا با چالش های عمده ای مواجه شده بود و وی در کنار در دست داشتن ارتش این کشور که اساس قدرت را در دست دارد، با حمایت آمریکا و انگلیس به مذاکره با بی نظیر بوتو نخست وزیر سابق این کشور پرداخت.
مشایخی افزود: بوتو دارای پایگاه های قومی غیر نظامی در پاکستان است و این امر به بازسازی قدرت مشرف کمک می کند و این بازگشت رویارویی جریانات بنیادگرا با غرب گرا را شدت بخشیده به طوری که که تهدید به ترور کرده اند.
وی با بیان این که وجود این جریانات بنیادگرا نقش آمریکا و غرب را در پاکستان تقویت می کند بیان کرد،:جنگ پیچیده ای است و دو طرف به طور جدی یکدیگر را تهدید کرده اند و البته با توجه به بافت مذهبی ارتش مشرف تلاش کرده بافت آن را بر اساس جریان فکری خود بنا کند و از ایجاد بحران و شورشی دیگر در ارتش جلوگیری بعمل آورد.
● فضای مسموم حاکم بر پاکستان پس از سو» قصد به بوتو
ولفگانگ پیتر سینگل یکی از دانشمندان و محققان انستیتو آسیای جنوبی از دانشگاه هایدلبرگ است که سال های متمادی در پاکستان کار و زندگی کرده است. وی در سال های اخیر نیز جهت مطالعات بیشتر روی این منطقه چندین بار به پاکستان سفر کرده است و سوال و جواب های بسیاری را در ارتباط با مساله ی پاکستان و مشکلات امنیت ملی در این کشور مطرح کرده است.
به گزارش ایسنا به نقل از روزنامه زود دویچه، سینگل در مصاحبه ای که با این روزنامه داشت، عملیات انتحاری شب جمعه در پاکستان را موجب مسمومیت بیشتر شرایط در پاکستان دانسته است.
▪ متن مصاحبه سینگل با زود دویچه به شرح ذیل است:
زود دویچه: ما اخیرا شاهد یک عملیات انتحاری در کراچی بوده ایم، در این عملیات حداقل ۱۳۰ تن کشته شدند. به نظر شما این امر موجب غرق شدن کامل پاکستان در هرج و مرج بیشتر نمی شود؟
سینگل: نه به نظر من پاکستان کشوری بزرگ و چند گانه است که مراحل بسیار دشواری را پشت سر گذاشته است. به دنبال این حادثه شوک بزرگی در این کشور ایجاد و وضعیت سخت شده است.
زوددویچه: نتایج حمله انتحاری آن هم با این ابعاد در پاکستان چه می تواند باشد؟
سینگل: این حمله منجر به ایجاد بدبینی بین مقامات این کشور شده است. نتیجه این حمله، همانا مقصر دانستن گروه های مختلف همچون القاعده، بنیادگرایان ارتش، سران نظام و همین طور سازمان های مخفی در پاکستان است که این امر موجب بدتر شدن شرایط در پاکستان شده است.
زود دویچه: برداشت شما از نقش ثبات سیاسی در پاکستان و تاثیر آن بر کل منطقه چیست؟
سینگل: اگر نگاهی به نقشه بیاندازیم کاملا برایمان آشکار می شود که پاکستان لولای بین جنوب غربی آسیا و آسیای مرکزی و همین طور بین جنوب و جنوب شرقی آسیا است. این کشور وضعیت استراتژیک ویژه ای دارد یکی از کشورهایی که در حال حاضر نقش مهمی را در اقدامات نظامی آمریکا در افغانستان داراست، پاکستان است. از سوی دیگر این کشور از متحدان اصلی چین نیز محسوب می شود، کشوری است که یکی از قدرت های هسته یی محسوب می شود که همین مساله رابطه پاکستان را با هند به عنوان کشور همسایه به پاکستان به چالش کشانده است.
زود دویچه: با توجه به آن که ثبات سیاسی در پاکستان از اهداف دولت آمریکا در پاکستان است آیا با توجه به شرایط فعلی نگرانی دولت ایالات متحده منطقی است؟
سینگل: طبیعی است که آمریکا نگران باشد. برای این که قابل پیش بینی نیست وضعیت فعلی چگونه پیش خواهد رفت از سوی دیگر پاکستان نقشی مرکزی در سیاست آمریکا دارد، نیروهای پاکستان که بنابر خواست آمریکا در نواحی مرزی با افغانستان مستقرر شده اند نقش مهمی را در تقویت مبارزات آمریکا با تروریست ها ایفا می کنند پاکستان هم به این موضوع اشاره کرده است که در راه مبارزه با تروریست افراد بیشتری را نسبت به آمریکا از دست داده است. حوادث اخیر پاکستان باعث به خطر افتادن همه چیز می شود.
زود دویچه: شما فکر می کنید که اوضاع و اصول فعلی چگونه پیشرفت کند؟
سینگل: سه سناریو در این زمینه وجود دارد بدترین چیزی که می توانیم متصور شویم، ادامه ناپایداری و عدم ثبات در پاکستان است. تحت این شرایط هماهنگ کردن اقدامات برای مبارزه با تروریسم بسیار مشکل تر خواهد شد چرا که قبلا هم پاکستان نتوانسته بود از ورود کامل تروریست ها از طریق مرز افغانستان به کشور جلوگیری کند. سناریوی دوم می تواند به معنای ادامه ناآرامی در سیاست داخلی پاکستان باشد و سومین سناریو نیز که بهترین سناریو است این است که مشرف سمت فرماندهی خود را پس دهد و جانشین وی نیز به عنوان رییس ارتش خود را تا حدی از سیاست کنار بکشد. مطلوب آن است که یا انتخاب مشرف به عنوان رییس جمهور تایید شود و یا آن که انتخاباتی در چارچوب دموکراسی واقعی برگزار شود و بی نظیر بوتو بتواند به عنوان نخست وزیر انتخاب شود و بتواند عملا به فعالیت های مثبت بپردازد بدون آنکه آلت دست ارتش شود.
زود دویچه: آیا پاکستان می تواند روی کمک های خارجی حساب کند؟
سینگل: من مطمئن نیستم که همه کمک های خارجی در این زمینه صد در صد تاثیر مثبت داشته باشد کمک های آمریکا به پاکستان تا حدی باعث شکوفایی در پاکستان شده است. در چنین حالتی کمک های بیشتر می تواند به بهبود شرایط در پاکستان کمک کند.
بی نظیر بوتو، نخستین نخست وزیر زن جهان اسلام
از او به عنوان نخستین نخست وزیر زن در جهان اسلام یاد می شود، در دوره دوم نخست وزیری اش به اتهام فساد مالی از کار برکنار شد و در سال ۱۹۹۹ به تبعیدی خود خوانده رفت و اکنون در بازگشت به پاکستان با عملیات های انتحاری مورد استقبال قرار گرفت که ۱۳۰ کشته و بیش از ۴۰۰ مجروح برجای گذاشتند.
به گزارش خبرگزاری فارس، «بی نظیر بوتو» در ۲۱ ژوئن ۱۹۵۳ در خانواده ای ملاک و سیاستمدار درکراچی به دنیا آمد. پدرش ذوالفقار علی بوتو به علت مشغله درامور سیاسی اغلب بیرون از خانه بود و برای پرورش وی یک معلم خانگی انگلیسی استخدام کرد و تا مدتی بعد، در مدارس مختلفی همانند ماری و «صومعه مسیح» به تحصیل مشغول شد.
بی نظیر در ۱۶ سالگی به امریکا عزیمت نمود و مدتی بعد در دانشکده رادکلیف دانشگاه هاروارد حاضر شد و توانست مدرک کارشناسی مطالعات سیاسی را درسال ۱۹۷۳ اخذ نماید. دانشگاه آکسفورد او را مجذوب خود ساخت و بوتو فلسفه، اقتصاد و سیاست را در آکسفورد مطالعه نمود و درسال ۱۹۷۷ به عنوان رئیس «دانشجویان منتخب» دانشگاه برگزیده شد.
در اواسط ۱۹۷۷ وی به پاکستان بازگشت و درست درهمان ایام مخالفان پدرش که معتقد بودند ذوالفقار علی بوتو درانتخابات دست برده است او را پس از شش سال از قدرت پایین کشیدند و نیروهای نظامی قدرت را در دست گرفتند. سپتامبر ۱۹۷۷ ذوالفقار علی بوتو به زندان انداخته شد و به اتهام قتل یکی از هم قطارانش در حزب خلق پاکستان، درآوریل ۱۹۷۹ توسط نیروهای نظامی «ضیا»الحق» حلق آویز شد.
بی نظیربوتو نیز از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۴ چندین بار توسط نیروهای نظامی دستگیر گردید. هنگامی که برای آخرین بار آزاد شد، به او اجازه خروج از کشور با عنوان «تبعید» دادند و او آهنگ انگلستان کرد. بعد از اعدام پدرش نیز برادران بی نظیر، شهنواز و میرغلام مرتضی سازمان زیرزمینی به نام «ذوالفقار» را با هدف مقاومت در برابر ضیا»الحق تاسیس کردند. برخی از کارشناسان مسائل پاکستان معتقدند این سازمان فعالیت های تروریستی نیز انجام می داد. سال ۱۹۸۵ شهنواز بوتو طی مجموعه ای از حوادث پیچیده درگذشت و گفته می شد وی به نحو مشکوکی مسموم شده است.
بی نظیر بوتو که برای شرکت درمراسم تدفین برادر به پاکستان بازگشته بود، دریک تظاهرات ضددولتی شرکت جست و این بار نیز دستگیر شد و چند ماه بعد، در اوایل سپتامبر آزاد گردید. دسامبر ۱۹۸۵ بوتو با آرام شدن فضای کشور به پاکستان بازگشت و استقبالی بسیار وسیع از وی به عمل آمد. بی نظیر از ژنرال ضیا»الحق خواست تا از قدرت کناره گیری کند و درماه بعد به همراه مادرش، نصرت، به عنوان رئیس مشترک حزب خلق پاکستان درلندن برگزیده شد. این بار نیز مجددا دستگیر و چندی بعد آزاد گشت.
سرانجام وی به عنوان جوان ترین نخست وزیر پاکستان، درسن ۳۵ سالگی و در اول دسامبر ۱۹۸۸ نخست وزیر شده واهدافش را برگرداندن قوانین مدنی به پاکستان و برکناری قاتل پدر اعلام نمود. غلام اسحاق خان، رئیس جمهور وقت در ۱۹۹۰ او را کنار گذاشت و بی نظیر بوتو با استفاده از تبلیغات ضداختلاس مجددا توانست درسال ۱۹۹۳ نخست وزیر شود و در این مدت بودجه فراوانی صرف نیروهای نظامی کرد.
برادر دوم بی نظیر بوتو، میرمرتضی که پس از اعدام پدر، از بی نظیرکاملا دور شده بود، پس از انتخاب مجدد بوتو به عنوان نخست وزیر، به پاکستان بازگشت و علنا خواهرش را به اختلاس متهم نمود. میرمرتضی که از زمان اعدام پدر در سوریه به سر می برد، به جرم طراحی هوا پیماربایی در سال ۱۹۸۱ از خطوط هوایی پاکستان و کشته شدن یکی از مسافران، به زندان انداخته شده بود.
میرمرتضی و شش تن از محافظانش دربیستم سپتامبر۱۹۹۶ دریک درگیری با پلیس در کراچی کشته شد. در آن زمان پلیس اعلام کرد: «محافظان مرتضی ابتدا اقدام به گشودن آتش نمودند.» مرگ برادر بی نظیربوتو، انتقادات فراوانی را به جهت احتمال مشارکت دراین قتل، متوجه او ساخت اما بوتو هرگز مشارکت در مرگ برادر را گردن نگرفت. بی نظیر بوتو کشته شدن برادرش را محکوم کرد و دادگاه عالی لاهور آن را «جنایت» خواند.
بی نظیر بوتو مجددا درسال ۱۹۹۶ از دفتر نخست وزیر بیرون رانده شد. مطبوعات و رسانه ها، دولت بوتو را متهم به سو» مدیریت و عمدتا اختلاس نمودند. درپنجم نوامبر ۱۹۹۶ رئیس جمهور فاروق، بوتو را برکنار و مجمع ملی را منحل کرد. این بار مرکز اتهامات متوجه همسر بی نظیر ، «آصف علی» بود زیرا بوتو او را وزیر سرمایه گذاری (دارایی) نموده و عملا تمامی سرمایه های کشور را رسما دراختیار همسرش گذاشته بود که متهم به دریافت رشوه و تطمیع در امضای قراردادهای دولتی و همچنین آدم ربایی شده است.
گفته می شود وی این پولها را در اروپا سرمایه گذاری می کرده است. افزون براین آصف متهم به قتل یکی از رقبای بینظیر بوتو به دست پلیس است. علیرغم اینکه به اعتقاد بسیاری رفتار سو» همسر بی نظیربوتو باعث برکناری وی گردید، اما سکوی پرواز بوتو از صندلی قدرت، بحران های اقتصادی - اجتماعی ناشی از فقدان شغل، بهداشت عمومی، غذا برای گرسنگان و مطالبات عمومی برای افزایش دستمزد ماهیانه بود. در صف مخالفان بی نظیر بوتو، آنچنان که ناظران احزاب مختلف درپاکستان معتقد هستند، اسلامگراهای تندرو صف کشیده بودند که درمورد گرایشات بوتو در حزب خلق پاکستان نگران بودند. ضمنا نیروهای نظامی نیز یکی از مسائلی بود که همواره ذهن بی نظیر را به خود معطوف ساخته بود. بی نظیر بوتو درانتخابات ۱۹۹۷ نیز شرکت جست اما این بار برخلاف دو انتخاب قبلی به شدت شکست خورد. در سپتامبر همان سال دولت نوازشریف چهارحساب بانکی متعلق به خانواده بوتو را که تقریبا به ۵۰ میلیون دلار آمریکا می رسید، مسدود کرد.
افزون بر فعالیت های همسر بوتو، آصف علی زرداری، فساد و اختلاس یکی از مسائل مهمی بود که در انتظار نیم قرن تصدی بر صندلی قدرت را مبدل به یاس ساخت. بی نظیر بوتو هنگامی که در ۱۹۸۸ قسم یاد کرد تا دموکراسی را مجددا برقرار و با اختلاس دولتی مبارزه نماید، خود متهم به همان چیزی شد که قول داده بود ریشه کن می کند اما بوتو همواره این موضوع را رد می کند و حتی در نوامبر ۱۹۹۶ پس از آنکه برای دومین بار از نخست وزیری کنار گذاشته شد، به آسوشیتدپرس گفت: «اجازه نمی دهم مردم به من ضربه زنند، من مبارزه می کنم چه برنده شوم یا حتی بازنده باشم.»
ازدواج بی نظیر بوتو با آصف علی زرداری، به اعتقاد مخالفان بوتو، یک ازدواج فرمایشی بود، زیرا او به عنوان یک تاجر می توانست در امور مالی خلاف قانون بی نظیر بوتو به او کمک کند. مخالفان بوتو اصطلاح «آقای ۱۰ سنتی» را برای نامیدن علی زرداری انتخاب کردند.
هندوستان تایمز در فوریه ۲۰۰۱ حتی خبر از اتهامات جدیدتری برای بوتو و همسرش داد. یکی از این اتهامات مربوط به تصاحب غیرقانونی زمینی به مساحت ۳۴ جریب در انگلستان است. این روزنامه به نقل از رئیس دفتر حسابرسی ملی آورده است: «انگلستان گزارش بسیار مفصلی در مورد دارایی و املاک بوتو و همسرش شامل خانه ای در «راک وود» تهیه نموده و ما منتظر رسیدن این گزارش و اعلام نظر در این خصوص هستیم.» البته هندوستان تایمز که خود به نقل از ساندی تایمز این خبر را نوشته بود درمورد اتهامات دیگر بوتو و همسرش توضیح بیشتری نداد. بخش حسابرسی دادگاه عالی لاهور نیز گزارشی را منتشر نمود و در آن خواستار دستگیری بی نظیر بوتو به علت کسب دارایی های نامشروع شد. دادستان ویژه این دادگاه، علی فضلی نیز با نام بردن از بوتو به عنوان متهم سند شماره ۲۶ دادگاه عالی لاهور، اعلام نمود: «بی نظیر بوتو حتی در دادگاه حاضر نشده است.»
حکیم علی زرداری، (پدرشوهر بی نظیر بوتو) نیز به اتهام سو»استفاده از موقعیتش جهت گرفتن وام از شرکت ملی توسعه بازرگانی پاکستان و پرداخت ۲۰ میلیون روپیه رشوه، در مارس ۲۰۰۱ به زندان انداخته شد و ۱۸ ماه در آن جا به سر برد اما بی نظیر بوتو، حکیم علی زرداری را «قربانی شیوه های سیاسی» خواند.
بی نظیر بوتو همچنین پس از برکناری در دوره دوم نخست وزیری با اظهار تاسف از سه اشتباه بزرگ که در دوران نخست وزیریش انجام داده است، می گوید: «من نباید با هندی ها درخصوص موضوع کشمیر رابطه برقرار می کردم من در مورد طالبان در افغانستان اشتباه قضاوت کردم و ماموران امنیتی، اطلاعات غلطی به من می دادند من هر چه نیروهای نظامی می خواستند در اختیارشان گذاشتم و امیدوار بودم با آنها مصالحه کنم، اما آنها همواره با من مخالف بودند.»
جان چرین، نویسنده مقاله «ماموریت تبلیغاتی بوتو» آورده است: «طالبان در دهه ۹۰ به ظهور رسیدند که بی نظیر بوتو نخست وزیر پاکستان بود. حتی بعدها معلوم شد «نصرالله بابر» یکی از وزرای دولت بوتو، از طراحان برنامه های طالبان و مربی و پرورش دهنده ملامحمد عمر بوده است.»
بی نظیر که از سال ۱۹۹۹ در تبعید خودخوانده به سر می برد اعلام کرد که در ۱۸ اکتبر (۲۶ مهرماه) سال جاری به پاکستان باز خواهد گشت تا این بار شانس خود را برای رسیدن به قدرت و خواسته های خود با حضور در انتخابات پارلمانی امتحان کند ما ورود او با انفجارهای انتحاری همراه شد که صدها کشته و زخمی بر جای گذاشت.
منبع : روزنامه مردم سالاری