ایران- الجزایر ؛ تبلور انسجام اسلامی

محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری اسلامی ایران امروز در رأس هیأتی بلند پایه به الجزایر سفر می كند. از آنجا كه اولویت روابط در سطوح منطقه ای و جهانی، كشورهای همسو با سیاستهای مشترك ایران بویژه بازیگران جهان اسلام است؛ الجزایر از این منظر مستعد توسعه مناسبات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی با ایران می باشد.
اگر چه رابطه سیاسی ایران و الجزایر پس از به قدرت رسیدن جبهه نجات اسلامی در این كشور وارد مرحله ای نزولی شد، ولی پس از رفع سوء تفاهم چند ساله، بار دیگر هر دو كشور خواهان ارتقای سطح همكاریها در زمینه های گوناگون شدند. الجزایر یكی از مهمترین بازیگران سیاسی شاخ آفریقاست و موقعیتهای آن در سازمانهای منطقه ای، اتحادیه آفریقا و سازمانهای دیگر از قبیل اوپك و كنفرانس اسلامی، این كشور را به عنوان یك عنصر تأثیرگذار مطرح می نماید.
پیوندهای فرهنگی، دینی بین دو ملت ایران و الجزایر، دو كشور را به سوی توسعه و ارتقای روابط ترغیب می كند. مردم مسلمان الجزایر سالها برای كسب استقلال خویش با استعمار فرانسه مبارزه كردند و در این راه ۵/۱ میلیون شهید تقدیم آرمانهای خویش نمودند تا شاهد عدم وابستگی باشند. این ویژگی، بسترهای همگرایی بین دو ملت را از جایگاه معقول و حایز اهمیتی برخوردار می نماید.
جمهوری اسلامی نیز ۸ سال با صدام متجاوز مبارزه كرد و سربلندی خویش را به بهای تقدیم شهدای جنگ تحمیلی به دست آورد. در پیشینه تاریخی هر دو كشور مسلمان، روحیه استكبارستیزی ثبت و ضبط می باشد، چنانكه امروزه این ویژگی می تواند الگویی برای دیگر مسلمانان جهت برون رفت از بن بستهای موجود باشد.
اگر روابط الجزایر با ایران از بدو پیروزی انقلاب اسلامی مورد امعان نظر قرار گیرد؛ اهمیت تعاملهای دو كشور بیشتر تبیین می گردد. سفارت این كشور پس از قطع روابط سیاسی ایران و آمریكا به عنوان حافظ منافع كشورمان در نظر گرفته شد و اقدامهای میانجیگرایانه كشور مذكور برای حل و فصل مسایل مربوط به گروگانها كه براساس بیانیه الجزایر به آزادی آنها منجر گردید، از فرازهای روابطدو كشور می باشد.پس از شهریور ۱۳۶۶ به دنبال حوادث مكه كه در آن حدود ۴۰۰ نفر از زائران ایرانی به شهادت رسیدند، وزیر امورخارجه وقت الجزایر آقای احمد طالب طی دیداری با همتای ایرانی خود در تهران، از حوادث مكه ابراز تأسف نمود و بر پشتیبانی كشورش از انقلاب اسلامی ایران تأكید كرد.
اما آنچه افزون بر سیر ارتباطهای مقبول و قابل دفاع دو كشور طرفین را به گسترش همكاریها تشویق می كند، همسویی در دیدگاهها نسبت به مسایل منطقه ای و جهانی است.
در سالهای اخیر موضوع هسته ای ایران به دلیل عدم رعایت موازین حقوقی و فنی از سوی صاحبان قدرت، با عینك امنیتی مورد آنالیز قرار گرفته است تا از این منظر به نتیجه دلخواهشان دست پیدا كنند، ولی كشورهای مستقل و واحدهای سیاسی غیروابسته به بلوك قدرت، از برنامه هسته ای ایران دفاع كرده اند. الجزایر از كشورهایی است كه همواره از فعالیتهای صلح آمیز جمهوری اسلامی در چارچوب ان.پی.تی حمایت می كند. شایان ذكر است، اظهارهای مقامهای سیاسی دو كشور درخصوص پدیده تروریسم، بر همگرایی دیدگاهها می افزاید. این دو كشور پدیده مذكور را محكوم نموده و از دیگر كشورها برای برخورد با این موضوع براساس موازین حقوقی سازمان ملل دعوت می نمایند.سطح روابط اقتصادی دو كشور نیز موضوع دیگری است كه برای تعمیق و ارتقای آن با توجه به ظرفیتهای موجود طرفین، تأكید می شود. امروزه روابط كشورها تركیبی از مؤلفه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است؛ یعنی نگاه اقتصادی، متغیر تابعی از مؤلفه سیاسی است كه براساس سردی یا گرمی روابط سیاسی، سطح تعامل اقتصادی مورد ارزیابی قرار می گیرد. الجزایر یك برنامه ۱۵۰ میلیارد دلاری برای توسعه اقتصادی و صنعتی خود پیش بینی كرده است كه این امر زمینه مساعدی را برای سرمایه گذاری شركتها و سرمایه گذاران ایران فراهم می كند.
بدین ترتیب، همه مؤلفه های تأثیرگذار جهت توسعه روابط دو كشور بر مبنای منافع ملی و اسلامی طرفین، از درجه اهمیت قابل اعتنایی برخوردار است. پهنه جهان اسلام با توجه به مؤلفه های تأثیرگذار سیاسی، فرهنگی و اقتصادی، سیاستمداران این كشورها را به ارتقای سطح مناسبات با اهتمام به منافع ملی در ظرف ایدئولوژی اسلامی تشویق می نماید كه از این منظر می توان روابط شایسته و بایسته ای را در میان واحدهای سیاسی جهان اسلام شاهد بود.
جمهوری اسلامی كه روابط خارجی خود را بر مبنای اصول سه گانه «عزت، حكمت و مصلحت» پایه گذاری نموده است؛ می كوشد ضمن احترام به حقوق دیگر كشورها، تعاملهای سیاست خارجی خود را در حوزه منافع متقابل تعریف نماید تا از این رهگذر شاهد شكل گیری روابط مؤثر دو جانبه و چند جانبه با كشورهای اسلامی باشد.
انتظار می رود در سالی كه از سوی حضرت آیهٔا...خامنه ای جهت مقابله با تهدیدها و فتنه های عناصر فرامنطقه ای، تحت عنوان «اتحاد ملی و انسجام اسلامی» نامگذاری شده است؛ گسترش روابط میان كشورهای اسلامی، راهبردی جهت خروج آنان از انفعال باشد تا با حضوری فعال بتوانند نسبت به حوادث پیرامونی موضعگیری نمایند.
بدون تردید، حضور پر رنگ جمهوری اسلامی در جهان اسلام، می تواند در خنثی كردن توطئه بیگانگان نقش بسزایی را ایفا و نقشه تشدید تفرقه میان مسلمانان را بی اثر نماید.

غلامرضا قلندریان

منبع : روزنامه قدس