ولوسیراپتور، به معنای دزد چالاک

● آناتومی:
ولوسیراپتور،‌دایناسوری دوپا و دونده بود. این گوشتخوار حدود ۸۰ دندان تیز و منحنی شكل داشت كه در پوزه طویل و مسطحش قرار می گرفتند. طول بعضی از دندانها به ۱ اینچ(۵/۲ سانتیمتر) هم می رسید. این جانور درنده گردنی اس شكل، دستان سه انگشتی و چنگال مانند،‌پاهای نازك و بلند چهارانگشتی داشت. طول سر ولوسیراپتور حدود ۷ اینچ(۱۸ سانتیمتر بود).
ولوسیراپتور می توانست با سرعت بیش از ۴۰ مایل در ساعت(۶۰كیلومتر در ساعت) بدود.
طول ولوسیراپتور، حدود ۵ تا۶ فوت(۲-۵/۱ متر) و ارتفاع آن ۳ فوت(۱متر) بود. وزن آن حدود ۱۵ تا ۳۳ پوند(۷ تا۱۵ كیلوگرم) بوده است. این جانور دمی سفت داشت كه برای ایجاد تعادل از آن استفاده می كرده است به علاوه امكان سریع دویدن را هم برایش به وجود می آورده است.
چنگالهای داسی شكل به طول ۵/۳ اینچ(۹ سانتیمتر) كه روی انگشت وسط هر پا قرار می گرفت. این چنگال مهمترین وسیله دفاعی بوده است و به وسیله آن می توانسته به آسانی طعمه خود را بكشد(دایناسورهای گیاهخواربی دفاع مثل هادروساروس).
مغز ولوسیراپتور در مقایسه با اندازه بدنش،‌نسبتا بزرگ بود(این مساله در مورد همه دایناسورهای درومائوزارید كه باهوشترین دایناسورها بودند، صدق می كند).
● زمان زندگی ولوسیراپتور:
ولوسیراپتور، در دوره كرتاسه پسین،‌ حدود ۸۰-۸۵ میلیون سال پیش،‌ می زیست. دایناسورهای هم عصرولوسیراپتور عبارتند از: پروتوسراتوپس،‌ گالیمیموس،‌ اویراپتور،‌ ادمونتوزاروس،‌ میاسورا و سارولوفوس.
● محیط زیست:
ولوسیراپتور در آب و هوای گرم و خشك نظیر محیطهای بیابانی كه رودخانه های كمی در آن جریان داشته است، زندگی می كرد.
● رفتار:
در سال ۱۹۷۱، فسیلهای ولوسیراپتور و پروتوسراتوپس، با هم كشف شدند. این جانداران با هم مرده بودند. ولوسیراپتور با چنگالهایش به پروتوسراتوپس، حمله كرده و پروتوسیراتوپس نیز در مقابل با سر زره دار خود، سینه ولوسیراپتور را دریده است.
ولوسیراپتور، و بقیه درومازاریدها، باهوشترین دایناسورها بوده اند كه ضریب هوشی آنها از روی نسبت مغز به وزن بدن به دست می آید. این جانوران به علت هوش بالا، شكارچیان بسیار كشنده و خطرناكی بودند. ولوسیراپتورها به صورت دسته جمعی شكار می كردند و حتی به جانوران بسیار بزرگ هم حمله می كردند.
● هوش:
ولوسیراپتور، نوعی درومازوید بود كه هوش آنها (یا EQكه از روی نسبت مغز به وزن بدن محاسبه می شود) از بقیه دایناسورها بیشتر بوده است.
● تغذیه:
ولوسیراپتور، گوشتخوار بوده است. احتمالا این جانور، هر چیزی را كه می توانست دریده و پاره كند، ‌می خورده است. آنها به صورت گله ای حمله می كردند و پروتوسراتوپسها (یك نمونه فسیل آن در كنار ولوسیراپتوریافت شده كه با هم مرده بودند) و احتمالا بسیاری از گیاهخواران دیگر مثل هادروزاروسها(دایناسورهای شناگر) را می خوردند.
● تحرك:
ولوسیراپتورها روی دو پا راه می رفتند و سریعترین دایناسورها بودند. ولوسیراپتورقادر بود با سرعت بیش از ۴۰ مایل در ساعت(۶۰كیلومتر در ساعت) بدود. به علاوه، احتمالا ولوسیراپتورها می توانستند بپرند.
● كشف فسیلها:
نخستین باردیرینه شناس مشهور،‌اچ. اف. اسبورن در سال ۱۹۲۴ در مغولستان فسیلهای ولوسیراپتوررا كشف و توصیف كرد. حدود۱۲ فسیل ولوسیراپتوریافت شده است كه یكی از این فسیلها،‌ همراه با فسیل یك پروتوسراتوپس بوده است. دو جمجمه ولوسیراپتور هم در نزدیكی لانه اویراپتوریدها در مغولستان یافت شد(كه احتمالا تخم آنها یكی از غذاهای ولوسیراپتوربوده است).فسیلهای ولوسیراپتور، در مغولستان، روسیه و چین یافت شده اند.
● طبقه بندی:
ولوسیراپتورها،‌ متعلقند به:
· قلمرو(جانوران)
· شاخه مهره داران(دارای طناب عصبی پشتی هستند كه در مغز خاتمه می یابد)
· رده آركوزاریا(دیاپسیدها با دندانهای سرپیچی و غیره)
· راسته ساریچیا- دایناسورهای كرگدنی
· زیرراسته تروپودا-گوشتخواران دوپا
· روراسته كوئلوزاریا- شكارچیان سبك و تندرو كه دارای استخوانهای توخالی و مغز بزرگ می باشند.
· سوپرخانواده مانیراپتوریفرمها-كوئلوزاروسهای تكامل یافته كه دارای استخوان مچ تركیبی هستند.
· خانواده درومائوزاریدا- باهوشترین دایناسورها. پای این دایناسورها مجهز به چنگالهای داسی شكل بود. این خانواده شامل ولوسیراپتو، اتاراپتور، سارورنیتولستها و درومازاریدهاست.
· جنس ولوسیراپتور
· گونه مونگولینسیس(گونه كلیشه ای)

منبع : پایگاه داده‌های علوم زمین کشور