سوگواره چهارچرخ ها پشت چراغ قرمز

ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) است.جوانان هیات به مناسبت ایام عزاداری حضرت فاطمه یک کلیشه فلزی سفارش داده اند و با یک اسفنج کوچک و یک سطل رنگ عشقبازی واژه های حزن آلود را به ضیافت شیشه های مختلف می برند. این نوآوری جوانان هیات آذربایجانی ها در مشهد در سال های بعد به رسمی بدل شد که البته بیشتر به نام مشهدی ها شناخته می شود. رنگ آمیزی و نوشتن شعار پشت ماشین ها حالا یک شیوه جدید برای عزاداری به شمار می رود.
● هیات ماشین ها
شعارنویسی پشت ماشین ها تا سال ۱۳۸۴ یک اتفاق جالب در خیابان های مشهد بود. اما از این سال به بعد هیات ماشین ها به تهران هم رسید. حالا دیگر در ایام محرم می توان پشت چراغ قرمز شیشه های ماشین ها را نگاه کرد و شعارها را زیرلب زمزمه کرد. از اسامی شهدای کربلا گرفته تا یک مصرع از یک نوحه معروف. این وسط رنگ بندی ها و طراحی ها هم برای خود طرفدارانی دارد. خون در حال چکیدن یا یک خورشید قرمز و چند نخل، اما باب شدن شعارنویسی پشت شیشه ها در تهران هم خود حکایت جالبی دارد. نیمه شعبان سال ۱۳۸۴ بود که چند جوان مشهدی تصمیم گرفتند برنامه شعارنویسی را در تهران هم اجرا کنند اما این بار در ایام ولادت و جشن. طرح بعد از چند وقت برای اجرا به خانه شهریاران جوان رسید و اینگونه بود که «ثبت عاشقی» در میادین تهران خیلی ها را سرذوق آورد.
● بازار شیشه های محزون
آنهایی که شیشه ماشین هایشان را با یک شعار پوشاندند برای خیلی ها این سوال را طرح کردند که چگونه می توان چنین کاری کرد. شاید نو بودن این روش باعث شده بود که بازیگر جوان سینما هم در میدان صنعت در مقابل خواسته جوانان داوطلب تسلیم شود و ماشین مدل بالایش را به رنگ و طرح آغشته کند. البته بماند که بازیگر جوان چند متر آن طرف تر با این بهانه که رنگ ماشین اش خراب می شود و شیشه آن خش برمی دارد به سرعت شعار نوشته شده را پاک می کند. با همه این اوصاف یک سال بعد از اجرای طرح «ثبت عاشقی» خیلی از جوان ها ماشین هایشان را برای شعارنویسی در مقابل مغازه های لوازم یدکی و گاهی تعمیرگاه ها پارک کردند. آنها می خواستند چیزی که تعریفش را شنیده بودند حالا به عینه ببینند و چه چیز بهتر از تجربه یک کار جدید برای ایام سوگواری. جوان هایی که برای متفاوت بودن سراغ بیس و نوحه کوبشی می روند چرا با رنگ و شعار تفاوت را به رخ دیگران نکشند. اینگونه است که شعارنویسی اصل ماجرا است و یافتن شعارهای جدید و طراحی زیبا بخش مهم دیگر آن.
● کاسبی جدید
حالا شعارنویسی پشت ماشین ها یک کاسبی جدید و البته موقتی است. هرچند این کارها برای بالانشینان شهر چندان مهم نیست اما در جنوب شهر حال و هوای دیگری حاکم است. این روزها بسیاری از تعمیرکاران محدوده خیابان خزانه بخارایی و نازی آباد با شابلون های پلاستیکی و فلزی شعارهای مختلفی را با قیمت های مختلف روی ماشین های علاقه مندان نقش می کنند. قیمت ها بستگی به نوع رنگ مصرفی و البته نوع شابلون دارد. شابلون پلاستیکی نه روی شیشه خط می اندازد نه به آن ضربه یی وارد می کند. اگر رنگ پلاستیک استفاده شده برای شعارنویسی هم درجه یک باشد و بدون هیچ دردسری پاک شود، هر «یا حسین» حدود سه هزار تومان برای شما آب می خورد. البته این قیمت در شعارنویسی با شابلون های فلزی که قابلیت طراحی روی آنها کمتر است (ساده تر هستند) و با رنگ های معمولی ارزان تر هم تمام می شود. طبق رسم بازار که همیشه منفعت برای کاسبان خلاق است شعارنویسی هم برای خلاقان درآمد خوبی دارد. آنهایی که شابلون های پلاستیکی با طرح های مختلف و البته شعارهای متفاوت تری دارند مشتری و درآمد بیشتری هم دارند. اینکه شعارنویسی روی شیشه ماشین با چند رنگ مختلف انجام شود و طرح زیبایی هم این شعار یا نوشته را مزین کند نقطه ایده آل جوان هایی است که برای رنگ عزا زدن به ماشین هایشان در جلوی تعمیرگاه ها و فروشگاه لوازم یدکی ساعت ها منتظر می مانند.
● ماشین به رنگ تقویم
شما هم ماشین هایی را دیده اید که در ایام یخبندان هیچ گاه عمداً شسته نمی شوند یا حتی برف روی سقفشان تکانده نمی شود. در روزهای جشن همین ماشین ها با پرچم ایران یا برف پاک کن های روشن تقویم را به تصویر می کشند و حالا هم ماشین ها با تقویم روزگار محرم و صفر را به رخ می کشند. این سبک جدید عزاداران جوانی است که هم می خواهند دیده شوند و هم عزادار باشند...

مسعود میر
سال ۱۳۷۴- هیات آذربایجانی های مقیم مشهد

منبع : روزنامه اعتماد