سرنوشت فرانسه پس از شیراک

شاید مهم ترین تغییر در سیاست خارجی فرانسه پس از انتخابات ریاست جمهوری، نه به قدرت رسیدن ساركوزی یا رویال، بلكه خروج شیراك از دور قدرت باشد. شیراك كه در ۱۲ سال به عنوان رئیس یك كشور قدرتمند بود، دو مرحله از تاریخ جهان را شخصاً تجربه كرد كه عبارت از جنگ سرد و وابستگی های مستعمرات پیشین وابسته به فرانسه است.
این رهبر ۷۴ ساله فرانسوی خود را به شدت در مسائل جهانی درگیر كرد، با رؤسای جمهور و نخست وزیران مورد علاقه اش در بعدازظهرهای پایان هفته به گفت وگوی تلفنی می پرداخت و به افراد جوانتری مانند بوش و بلر تجربه هایی از تاریخ را یادآوری می كرد.
ساركوزی راست گرا و رویال چپ گرا فاقد روابط شخصی و یا چارچوب عقیدتی برای دخالت در مسائل بین المللی هستند و هیچ فعال سیاسی دیگری نیز در این رتبه قرار نمی گیرد. ژیسكاردستن رئیس جمهور پیشین فرانسه كه از ساركوزی حمایت می كند گفته است: «داوطلبان ریاست جمهوری نسلی جدید و دارای راهبردهای جدید هستند. این هر دو نفر افرادی مطلع هستند، ولی این كه در سیاست خارجی به چه مقدار فعال باشند منوط به گذشت زمان است.»
براساس نتایج پس از نخستین دور رأی گیری انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در ۲۲ آوریل فقط ۹ درصد از ۵ هزار نفر افراد در نظرخواهی ها اظهار داشتند كه سیاست خارجی جز مبانی تصمیم گیری آنها برای رأی دادن به رئیس جمهور آینده است. در عوض ۴۴ درصد از افراد گفتند كه وعده اشتغالزایی نقشی در تصمیم گیری آنها دارد.
هر دو كاندیدا در فعالیت های انتخاباتی خود به تغییرات ملایم در درون فرانسه متعهد شدند. هر دو با آن كه ازنگرانی های فرانسوی ها نسبت به مهاجرت و جهانی سازی آگاهی دارند اما به فرانسه نگفته اند كه نباید از جهان خارج نگرانی به خود راه دهند. این امر بدان معناست كه هر دو نفر در مقابله با مسائل و مخاطرات جهانی همت خود را معطوف به منافع ملی فرانسویان خواهند كرد.
وس مورخ فرانسوی اظهار می دارد: «مهم ترین نكته ای كه باید به خاطر سپرد این است كه پس از ژنرال دوگل اینك بالاترین اتفاق نظر درباره سیاست خارجی در فرانسه وجود دارد كه حتی از حالت مشابه در ایالات متحده نیز جلوتر است و ساركوزی و رویال جزیی از این مسأله هستند.» وی افزود: در مورد مسائل گسترده تری مانند خاورمیانه، آفریقا، چند جانبه گرایی و تسلیحات اتمی درجات بالایی از اتفاق نظر را می یابید. هر دوی آنها مخالف آن هستند كه ایالات متحده حافظ و قیم مسائل فرانسه باشد.
درواقع در مورد بسیاری از مسائل دو كاندیدا اتفاق نظر دارند. هر دوی آنها از تصمیم شیراك دایر بر مخالفت با جنگ آمریكا در عراق حمایت كرده اند، اگرچه ساركوزی به نحو آشكاری از روش خودخواهانه حكومتش در مورد چنین تصمیم گیری انتقاد كرده است هر دو كاندیدا مخالف عملیات نظامی علیه ایران هستند، ولی هر دو معتقد به تحریم های سخت تری علیه ایران و سودان هستند.
هر دو كاندیدا حقوق بشر را به عنوان اولویت برتر مطرح می كنند و درباره موضع آشتی جویانه فرانسه در مقابل روسیه و چین تردید دارند و نگران نقشه های آمریكا در مورد استقرار سپر دفاع موشكی در شرق اروپا هستند.
ساركوزی نسبت به رویال در صحنه جهانی دارای تجارب بیشتری است. وی به عنوان وزیر كشور، سومین مقام برتر در حكومت فرانسه را پس از رئیس جمهور ونخست وزیر به عهده دارد و مسئول مسائل فرامرزی از جمله ترروریسم، مهاجرت، قاچاق و موادمخدر، پولشویی و شبكه های سازمان یافته جنایی بوده است.
رویال با اقدام به سفرهای استراتژیك خارجی برای جبران كمبودهای خود در عرصه دیپلماسی تلاش كرده است. نخست وزیر اسپانیا كه او نیز فردی سوسیالیست است و رومانو پرودی، نخست وزیر ایتالیا، رویال را شایسته مقام ریاست جمهوری دانسته اند.
گروه ساركوزی، خانم رویال را به علت فقدان پشتوانه در سیاست خارجی و نیز اشتباه های مكررش مورد حمله قرار داده است. وزیر دفاع فرانسه كه از ساركوزی حمایت می كند، روز شنبه گذشته در تظاهرات انتخاباتی چنین گفت: «فرانسه به كسی كه عقایدش را مانند دامن هایش زود به زود عوض می كند، نیاز ندارد.»
در صحنه فرانسه تمایلی به بخشیدن اشتباه های ساركوزی وجود دارد. هنگامی كه رویال درباره تعداد زیردریایی های فرانسه دچار اشتباه شد، به عنوان چهره ای ناشی در سیاست خارجی مورد تهاجم قرار گرفت. این درحالی است كه مشابه این اشتباه از سوی ساركوزی عمدتاً نادیده انگاشته شد.
همچنین بی اطلاعی محض ساركوزی در مصاحبه تلویزیونی فوریه درباره آن كه القاعده جنبشی ملغی است خیلی كم مورد توجه قرار گرفت.
ستایشگری آشكار ساركوزی از آمریكایی مسلكی از همینگوی گرفته تا كارآفرینی به سبك هوراشیوالگر به خوبی شناخته شده و وی را در نزد كاخ سفید بوش ممتاز كرده است. یكی از مسئولان بلندپایه كاخ سفید در سپتامبر گذشته پس از دیدار بوش با ساركوزی چنین گفت: «آنچه همه را تحت تأثیر قرار می دهد قدرت شخصیت او است و این كه ساركوزی می تواند رهبری نیرومند شود. راستش را بخواهید او فردی تأثیرگذار بود.»
ساركوزی با جلب تحسین های سناتور اوباما از حزب دموكرات و كاندیدای ریاست جمهوری آمریكا موضع خود را مستحكم تر كرده است. اوباما پس از دیدار با ساركوزی گفت: «گرچه من نباید درباره انتخابات فرانسه پیشگویی كنم، ولی می دانم كه ساركوزی فرصت خوبی برای رهبری فرانسه در آتیه دارد.»
ولی هواداری از آمریكا هرگز در فرانسه عمومیت نداشته و ساركوزی هم نسبت به عقاید عمومی بسیار حساس است. ساركوزی پس از مواجه شدن با انتقادهای بی پایانی در مورد خوش خدمتی نسبت به بوش، در پیام هایش تغییراتی ایجاد كرد و در سخنرانی درباره سیاست خارجی در ماه فوریه اظهار داشت كه هرگز به ایالات متحده كرنش نخواهد كرد.
در مقایسه با ساركوزی، خانم رویال هرگز اقدام به سفر به آمریكا نكرده است. او در سخنرانی اخیر خود اعلام كرد كه هرگز در مقابل بوش سر تعظیم فرود نخواهد آورد كه طعنه مستقیمی به رفتار ساركوزی بود. بعضی از دستیاران رویال بیش از خود وی از ایالات متحده انتقاد می كنند. سخنگوی انتخاباتی رویال در مصاحبه تلفنی چنین گفت: ایالات متحده بیش از آن كه در حل مشكلات بكوشد آنها را وخیم تر می سازد. وی افزود: رویال علاقه مند نیست كه سیاست خارجی فرانسه و حتی اروپا به منافع ایالات متحده گره بخورد.
ساركوزی به طور آشكار هوادار اسرائیل است، او اخیراً در پاریس در سخنانی، اولویت های خود را به عنوان رئیس جمهور فرانسه شكل دادن روابط نزدیك تری با اسرائیل بیان كرد كه این امر تعجب سفرای عرب را برانگیخت. او همچنین در دیدارهای خصوصی گفته است كه سیاست فرانسه علیه حزب الله، به اندازه كافی سخت گیرانه نبوده است و برخلاف شیراك بر ضد این جریان موضع گرفت.
رویال نیز خواستار روابط گرم تر با اسرائیل است ولی به دنبال سفری در دسامبر گذشته به خاورمیانه هنگامی كه یكی از دستیاران حزب الله اسرائیل را به آلمان نازی تشبیه كرد و وی سكوت كرد از سوی برخی همكارانش مورد انتقاد قرار گرفت.
هیچ یك از دو كاندیدا نمی توانند مانند شیراك به راحتی انگلیسی صحبت كنند. شیراك گرچه لغزش های جذابی در انگلیسی دارد ولی می تواند به راحتی یك مصاحبه طولانی تلویزیونی را به زبان انگلیسی به پایان برساند.
مهارت زبان انگلیسی رویال كه در سال ۱۹۷۱ مدتی را در ایرلند گذرانده بسیار ناچیز است. زبان انگلیسی ساركوزی نیز دست كمی از رویال ندارد و در سفر به آمریكا در دیدار با مسئول آتش نشانی نیویورك در سپتامبر گذشته، مهارت انگلیسی اش موجب تفرج خاطر حضار شد.

نویسنده: الین سیولینو
مترجم: بهشته شریف
منبع: اشپیگل

منبع : روزنامه ایران