۱۴ آذر ـ ۵ دسامبر ـ جفرسونین دمکراسی و سوسیالیسم جفرسونی

توماس جفرسون اندیشمند و دولتمرد آمریكایی پنجم دسامبر سال ۱۸۰۴ میلادی برای دومین بار یه ریاست جمهوری ایالات متحده انتخاب شد. به این مناسبت نگاهی كوتاه به فرضیه او درباره دمكراسی ، موسوم به « جفرسونین دمكراسی » یا مردمسالاری جفرسونی و بعضی از عقاید دیگر او می افكنیم .
توماس جفرسون كه اعلامیه استقلال به قلم اوست و هشت سال بر فدراسیون آمریكا ریاست كرده است فرضیه دمكراسی خود را با توجه به جمهوری افلاتون ، لیبرالیسم لاك ، مسئولیت اجتماعی رای دهندگان در قبال انتخاب خود (فرضیه اسپینوزا ) ، اندیشه های روشنگران قرون ۱۶ ، ۱۷ و۱۸ اروپا و اخلاق مسیحیت تنظیم و بیان داشته است .
او حقوق سیاسی ــ اجتماعی برابر مردم ، لیبراسم ، و مشاركت كامل دردمكراسی را سه عامل اصلی مردمسالاری اعلام داشته است .
جفرسون كه از شاهدان عینی انقلاب فرانسه بود در مورد منتخبان ( نماینگان برای هرسطح ) تاكید بر شرایط فرد داشته از جمله تحصیلات و تجربیات ، شناخت او از مدیریت ها و جامعه ، شناخت منافع عمومی وعلاقمندی كامل به حفظ و تامین آنها ، ترس از اشتباه و خطا كردن در امور عمومی ، وبالاخره عزم جزم به خدمت داشتن .
جفرسون بشر را طبیعتا مشتاق به آزاد بودن ، استقلال فعالیت داشتن ، و دارای شان و حیثتی برابر بودن می داند كه دشواری های یك جامعه با نقض این عوامل بروز می كند . جفرسون تاكید دارد كه انسان حق زندگانی عادی كردن ؛ آزاد بودن ؛ پیشرفت داشتن و تملك دارد كه نمی شود سه حق اول و دوم وسوم اورا نقض كرد كه عصیانهای فردی و اجتماعی نتیجه آن است . در مورد حق چهارم ( مالكیت ) ، جفرسون آن را تا حد نیاز ضروری و متعادل؛ مجاز به محدودن شدن مشروط می داند و از این لحاظ است كه مفسران عقاید جفرسون اورا متمایل به نوعی سوسیالیسم ملایم می پندارند و به این نظام « سوسیالیسم جفرسونی » عنوان داده اند ، زیرا كه وی دولتها را مسئول تامین رفاه عمومی مردم می دانسته كه در این قسمت افكار او با كاپیتالیسم خالص متفاوت است . كاپیتالیسم تامین رفاه یك فرد را كه قادر به فعالیت است برعهده خود او گذارده است ، نه دولت . وی همچنین آموزش وپرورش مساوی و رایگان و نیز برخورداری مردم از امنیت كامل را حق اساسی آنان می دانسته كه از نظر او امنیت قضایی و اقتصادی افراد از این قبیل است.
جفرسون همانند ارسطو تاكید بر اخلاق سیاسی داشت. وی كه موسس دانشگاه دولتی ویرجینیا است گفته است كه رشد و تكامل هر جامعه نسبت مستقیم با برخورداری مردم آن جامعه از اموزش و پرورش دارد و هر قدر كه سطح آگاهی های مردم بالا برود قانون شكنی و تعدی كمتر می شود . جفرسون نشریات ( رسانه ها ) ، كتابها و سخرانیهای عمومی را بمانند مدارس از ستونهای اصلی آموزش و پرورش مردم دانسته است .
وی می گوید كشوری را می توان مستقل حقیقی خواند كه از لحاظ اقتصادی خود كفا باشد . نقل كرده اند كه جفرسون گفته است : یك دولت (شهر ، ایالت و یا كشور ) كه نتواند مالیات واقعی وضع و آن را جمع آوری كند از مردم خود واهمه دارد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز