دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا

ساختمان


ساختمان جدید، مانند ساختمان‌های قدیمی مرطوب و نم‌دار نیستند. زیرا با استفاده از مواد عایق، که قیر یکی از آنهاست. از نفوذ رطوبت چه از راه زمین (پی) و چه از راه هوا (پشت بام) جلوگیری می‌شود. عایق‌های رطوبتی تنها عایق‌هائی نیستند که در ساختمان‌ها بکار برده می‌شوند، بلکه امروزه در ساختمان‌ها از عایق‌های صوتی، از انعکاس صداها جلوگیری کرده و سر و صدا را در ساختمان‌ها کم می‌کنند، عایق‌های حرارتی باعث می‌شود که ساختمان‌ها، در تابستان خنک‌تر و در زمستان گرمتر باشند و از نفوذ هوای گرم تابستان و هوای سرد زمستان از بیرون به درون ساختمان جلوگیری می‌کنند.
خانه‌ها و ساختمان‌ها، بسی زیباتر از گذشته شده است. زیرا با به کار بردن رنگ‌هائی که در کارخانه‌های رنگ‌سازی که قسمتی از صنایع شیمیائی است دیواره‌های اتاق‌ها، راهروها و سقف‌ها را به رنگ‌های دلخواه رنگ زد، کاشی‌ها وسایل بهداشتی که بر زیبائی خانه‌ها می‌افزایند به‌کار می‌برند.
● ساختمان‌های بلند و برج‌های و مناره‌ها
اماکن مرتفع پیوسته پ عملاً مورد استفاده انسان بوده زیرا در ارتفاع بهتر و واضح‌تر از اماکن پست می‌بیند و می‌شنود. جاده‌های پیش از تاریخ چیزی جز ردپایی نیست که به سمت ارتفاعات امتداد دارند تا با دید اطراف از خطراتی که متوجه می‌گردد آگاه شود. طبیعی است انسان که متمدن شد با ساختن برج و دیده‌بانی‌های مرتفع محل سکونت خود را نگهبانی کرده است. رومی‌ها برج‌های نگهبانی را از چوب در محدوده امپراطوری خود می‌ساختند. در قرون وسطی برج‌های نگهبانی از سنگ ساخته می‌شد. حتی امروز برج‌های دیده‌بانی فرودگاه‌های مدرن را می‌توان به مثابه اماکن مرتفع مصنوعی بپنداریم که حوزه دید نگهبان را وسیع‌تر گرداند. با وجود این جای مرتفع تنها برای دید بهتر یا شنوائی واضح‌تر نیست بلکه نکاتی است که اشیاء را می‌توان بهتر دید و شنید.
بنابراین از زمان قدیم انسان روی ارتفاعات آتش روشن می‌کرد که به مسافت‌های دور علائمی برساند و انسان متمدن برج‌ها را برای هزاران سال ساخته است. در ممالک اسلامی مؤذن از مناره مرتفعی اذان می‌گوید. در ممالک مسیحی زنگ‌های کلیسا در مرتفع‌ترین قسمت کلیسا به صدا در می‌آیند. حدود پانصد سال پیش که ساعت مکانیکی هنوز از نوادر و گران قیمت بودند، ساعت‌های زنگ زن را در مرتفع‌ترین قسمت برج کلیسا قرار می‌دادند تا در برابر دید و شنوایی همگان باشد. گل دسته و مناره با شکوه و جلال مسجد برج زنگ و ارتفاعات اماکن مقدس همگی الهامی به انسان نسبت به قدرت و نیرویی بزرگتر از نیروی خود اوست. تمام اینها نماهای انگشتانی به سوی آسمان و بهدشت می‌باشند.
مشهورترین آنها در قرن سوم روی جزیره کوچک فاروس بنا گردید که نزدیک اسکندریه است. در بالای بام هر شب آتشی بر می‌افروزند تا راهنمای کشتی باشد. در زمان رو میان مشابه اینها در سرتاسر قسمت‌های زیادی از سواحل مدیترانه بنا کردند.
امروزه سرتاسر سواحل جهان حتی اماکن دورتر برای ردیابی اعماق دریاها و اقیانوس‌ها برج‌های روشنایی مرتفعی بنا کرده‌اند.
لامپ‌های قوی الکتریکی یا نفتی یا عدسی‌های چرخان به‌طور واضح از ۲۰ میل فاصله قابل رؤیت می‌باشند. امروزه با رادیو، رادار و طرح انعکاس صوتی، کشتی‌ها کمتر به این برج‌ها نیاز پیدا می‌کنند ولی عصر رادیو موارد استعمال تازه‌ای برای برج‌های مرتفع پیدا کرده است. امواج رادیو و تلویزیون با طول امواجی معین به آسانی از اشیاء جامد در مسیر خود عبور نمی‌کنند. دیاگرام صفحه رو به رو در پایین آنت‌های فرستند روی تپه‌های مرتفع و ساختمان‌های مرتفع قرار می‌گیرد.
۱) طرح‌های بومی
ساختمان‌های چوبی شمالی ایران یادآوری از معماری گذشته این سرزمین و ساختمان‌ەای باستانی ایران است. ستون‌های نگاه دارنده‌ای که در ساختمان‌های چوبی روستائی برای تهیه ایوان به‌کار می‌رود تقلیدی از تخت جمشید و چهل ستون است بجز ساختمان‌های بومی که با الوار وجود دارند که با استفاده از گرده تنه درختان جنگلی ساخته شده است.
۲) ساکنان
جنگل‌های شمال ایران درختاین را که به قطر ۲۰ سانتی‌متر می‌رسید می‌انداختند و آنگاه تنه‌ها را بر روی هم گذارده دیواری از تنه درخت پدید می‌آوردند و در گوشه‌های ساختمان کلبه با قطع و گود کردن قسمتی از چوب، تنه‌های پهناور، درازای کلبه را به یکدیگر اتصال می‌دادند. معمولاً این ساختمان را بدون بکار بردن میخ یا طناب می‌ساختند و لای برخی از آنها را با گل می‌بستند و ساختمانی محکم می‌ساختند.
۳) ساختمان‌های زگالی
اسکلت‌بندی ساختمان‌های زگالی از چوب است و معمولاً دیوارهای آنرا از چوب‌های بلند و باریک درخت‌ەای انجیلی می‌سازند و بعد میان آنها که حدود ۵ سانتی‌متر فاصله دارد با گل اندود کرده و روزنه‌های آنرا مسدود می‌کنند و سقف‌های ساختمان‌های زگالی را که گاه ممکن است به صورت شیروانی چهار نبش یا سنتوری باشد با کلش و علف‌هایی به نام گالی می‌پوشانند ـ سقف خانه‌های زگالی معمولاً دارای شیب تندی است. در این خانه‌ها دو پنجره یا روزن یکی برای خروج دود و دیگری برای جریان هوا تعبیه می‌کنند.
۴) گالی پوش خانه
را روی لایه‌های سقف (بام‌دار) را گل اندود کرده و بر روی آنکلش برنج (گالی) قرار می‌دهند و بدنه ساختمان را که از چوب‌های انجیلی یا لیلکی یا توسکا تشکیل شده است گل اندود می‌کنند. خانه‌هائی که سقف آنها با لته تخته یا تخت لت پوشیده می‌شود لته‌پوش خانه و به خانه‌هائی که بام آنها سفال است سفال‌پوش خانه و خانه‌هائی که بام آنها شیروانی آهنی است سیمکا خانه گویند.
منبع : مطالب ارسال شده