دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا


آثار مذهبی‌ میکل‌ آنژ


آثار مذهبی‌ میکل‌ آنژ
● مجسمه‌ مریم‌ مقدس‌
پیتا (مجسمه‌مریم‌ مقدس) مجسمه‌یی‌ از سنگ‌ مرمر است‌ كه‌ در كلیسای‌ سنت‌ پیتر رم‌ قرار دارد و یكی‌ از نخستین‌ آثار میكل‌آنژ در این‌ باب‌ به‌ شمار می‌آید. این‌ مجسمه‌ بنا به‌ سفارش‌ یك‌ كاردینال‌ فرانسوی‌ به‌ نام‌ ژان‌ بیل‌ هرس‌ و به‌ عنوان‌ بنای‌ یادبود برای‌ قرارگرفتن‌ در آرامگاه‌ وی‌ ساخته‌ شد اما در قرن‌ هجدهم‌ به‌ مكان‌ كنونی‌اش‌ انتقال‌ یافت‌.
این‌ اثر معروف‌، مسیح‌ را در آغوش‌ مادرش‌ مریم‌ بعد از به‌ صلیب‌ كشیده‌ شدن‌ نشان‌ می‌دهد. میكل‌آنژ این‌ مجسمه‌ را از روی‌ نمونه‌های‌ مشابه‌ در شمال‌ اروپا الگوبرداری‌ كرده‌، شبیه‌سازی‌ نموده‌ و سپس‌ به‌ طرز استادانه‌یی‌ به‌ سبك‌ خودش‌ ساخته‌ است‌. این‌ مجسمه‌ آمیزه‌یی‌ از زیبایی‌، هماهنگی‌ و توازن‌ است‌.
ساختار پیتا هرمی‌ شكل‌ است‌، بطوری‌ كه‌ سر مجسمه‌ در راس‌ هرم‌ قرار دارد و هرچه‌ به‌ سمت‌ پایین‌ پیش‌ می‌رود، پهن‌تر می‌شود. اما ابعاد مجسمه‌ با ابعاد واقعی‌ متناسب‌ نیست‌ زیرا نمایش‌ یك‌ مرد بالغ‌ كه‌ به‌ صورت‌ تمام‌ قد در آغوش‌ یك‌ زن‌ دراز كشیده‌، كاری‌ بس‌ دشوار بوده‌ است‌. اگر مسیح‌ در ابعاد واقعی‌ یك‌ انسان‌ و حضرت‌ مریم‌ نیز ایستاده‌ ترسیم‌ می‌شد، طول‌ این‌ مجسمه‌ به‌ ۵ متر می‌رسید. بنابراین‌ اندازه‌ كنونی‌ آن‌ به‌ عمد و از روی‌ آگاهی‌ در نظر گرفته‌ شده‌ بود ولی‌ همان‌طور كه‌ پیش‌تر عنوان‌ كردیم‌، این‌ مجسمه‌ از مكان‌ اصلی‌اش‌ به‌ مكانی‌ دیگر منتقل‌ شده‌ و ما به‌ درستی‌ نمی‌دانیم‌ پیش‌ از آن‌ در چه‌ وضعیتی‌ قرار داشته‌ است‌. اگر از ابتدا قرار بوده‌ مجسمه‌ در یك‌ مكان‌ مرتفع‌ واقع‌ شود، میكل‌آنژ به‌ قصد و با آگاهی‌ آن‌ را به‌ این‌ شكل‌ ساخته‌ تا خطای‌ دید انسانی‌ را كاهش‌ دهد. به‌ هرحال‌ قسمت‌ اعظم‌ اندازه‌ مریم‌ مقدس‌ به‌ وسیله‌ لباسش‌ پوشیده‌ شده‌ و به‌ همین‌ جهت‌ است‌ كه‌ ابعاد آن‌ كاملا طبیعی‌ به‌ نظر می‌رسد. اما نشانه‌های‌ به‌ صلیب‌ كشیده‌ شدن‌ مسیح‌ به‌ چند جای‌ میخ‌ و جراحتی‌ در پهلوی‌ مسیح‌ محدود شده‌ و آؤار میخ‌ها در پاها نیز سطحی‌ ترسیم‌ شده‌اند.
نخستین‌ مكانی‌ كه‌ پیتا در آنجا قرار داشت‌، كلیسای‌ سنتا پترونیلا در نزدیكی‌ جناح‌ چپ‌ كلیسای‌ سنت‌ پیتر بود كه‌ كاردینال‌ فرانسوی‌ به‌ عنوان‌ آرامگاه‌ برای‌ خود در نظر گرفته‌ بود. این‌ كلیسا بعدها در جریان‌ بازسازی‌ سنت‌ پیتر ویران‌ شد.
براساس‌ آنچه‌ جورج‌ واساری‌ زندگینامه‌ نویس‌ میكل‌آنژ نوشته‌، كمی‌ بعد از قرار گرفتن‌ پیتا در كلیسای‌ سنت‌ پیتر، میكل‌آنژ از زبان‌ یكی‌ از بازدیدكنندگان‌ می‌شنود كه‌ این‌ مجسمه‌ توسط‌ یك‌ مجسمه‌ساز درجه‌ ۲ ساخته‌ شده‌ است‌. این‌ حرف‌ او را وا می‌دارد تا آن‌ شب‌ در كلیسا پنهان‌ شود و بر روی‌ مجسمه‌، نوشته‌یی‌ با این‌ مضمون‌ حك‌ كنند: «این‌ مجسمه‌ را میكل‌آنژ بوناروتی‌ ساخته‌ است‌». این‌ تنها اثری‌ بود كه‌ میكل‌آنژ آن‌ را به‌ امضای‌ خود رساند. هرچند بعدها از این‌ كار پشیمان‌ شد و سوگند خورد دیگر هرگز هیچكدام‌ از آثارش‌ را امضا نكند. در سالهای‌ بعد كه‌ پیتا دستخوش‌ آسیب‌ شد، شخصی‌ به‌ نام‌ جوزپه‌ لیریونی‌، ۴ انگشت‌ دست‌ چپ‌ مریم‌ مقدس‌ را در سال‌ ۱۷۳۶ ترمیم‌ كرد. اما این‌ باعث‌ ایجاد اختلاف‌ در میان‌ كارشناسان‌ شد. زیرا عده‌یی‌ از آنها معتقد بودند ممكن‌ است‌ مرمت‌گر مجسمه‌ در جریان‌ ترمیم‌ آن‌ بیش‌ از اندازه‌ آزادی‌ عمل‌ نشان‌ داده‌ و آن‌ را به‌ سبك‌ خودش‌ بازسازی‌ كرده‌ باشد. با این‌ حال‌ اساسی‌ترین‌ آسیبی‌ كه‌ به‌ پیتا رسید، در ۲۱ مه‌ سال‌ ۱۹۷۲ رخ‌ داد و آن‌ زمانی‌ بود كه‌ یك‌ زمین‌شناس‌ روانی‌ به‌ كلیسا رفت‌ و در حالی‌ كه‌ فریاد می‌زد: «من‌ عیسی‌ مسیح‌ هستم‌». با چكش‌ به‌ تندیس‌ مریم‌ مقدس‌ حمله‌ور شد.
پس‌ از این‌ اتفاق‌، مجسمه‌ بار دیگر به‌ دقت‌ ترمیم‌ شد و سپس‌ در جایگاهش‌ در سنت‌ پیتر یعنی‌ در سمت‌ راست‌ در ورودی‌، بین‌ در مقدس‌ و محراب‌ سنت‌ سباستین‌ قرار گرفت‌. این‌ مجسمه‌ امروزه‌ توسط‌ یك‌ صفحه‌ شیشه‌یی‌ نشكن‌ محافظت‌ می‌شود.
● مسیح‌ مصلوب‌
مسیح‌ مصلوب‌، مجسمه‌یی‌ رنگی‌ و از جنس‌ چوب‌ است‌ كه‌ ساخت‌ آن‌ در سال‌ ۱۴۹۲ میلادی‌ توسط‌ میكل‌آنژ هنرمند چیره‌دست‌ عصر رنسانس‌، به‌ پایان‌ رسید.
عده‌یی‌ از تاریخ‌نویسان‌ هنر، این‌ اثر را كه‌ در صندوق‌خانه‌ كلیسای‌ سنت‌ اسپیریتو پیدا شده‌، تنها یك‌ صلیب‌ چوبی‌ معرفی‌ كرده‌اند، اما شیوه‌ طراحی‌ سروپاها آمیزه‌یی‌ از هنر و هارمونی‌ را به‌ نمایش‌ می‌گذارد. سیمای‌ لطیف‌ مسیح‌ و ساختار پیچیده‌ كالبدش‌ در میان‌ تمام‌ آثاری‌ كه‌ میكل‌آنژ در جوانی‌ خلق‌ كرده‌، منحصر به‌ فرد و بی‌همتا است‌ اما با این‌ وجود برخی‌ از منتقدان‌ در نسبت‌ دادن‌ این‌ اثر به‌ میكل‌آنژ تردید دارند. آنها معتقدند كه‌ بررسی‌ موها و نداشتن‌ آناتومی‌ دقیق‌ مجسمه‌ حاكی‌ است‌ كه‌ این‌ اثر از آثار میكل‌آنژ الهام‌ گرفته‌ شده‌ اما توسط‌ یك‌ مجسمه‌ ساز ناشناس‌ پس‌ از مرگ‌ میكل‌آنژ ساخته‌ شده‌ است‌.
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید