نگاه فرهنگی«مردگان» به جامعه ای کاملا بسته

مارتین اسكورسیزی با ساخت فیلم جنایی و درام «مردگان» نام یكی از موفق ترین پروژه های فیلمسازی را در كارنامه كارگردانی خود ثبت نموده و بر اعتبار حرفه ای خویش افزوده است. داستان این فیلم كه اساساً در بوستون می گذرد، در مورد عملكرد متفاوت دو پلیس ایرلندی در جنایتی سازمان دهی شده است.
در این فیلم «لئوناردو دی كاپریو» (بیلی كاستیگان)، «مت دیمون» (كلین سالیوان)، «جك نیكلسون» (فرانك كاستلو) و «مارك والبرگ» (دیجنام) حضور دارند. شایان ذكر است كه «مردگان» نخستین همكاری اسكورسیزی با نیكلسون محسوب می شود.
مارتین اسكورسیزی به دلیل كارگردانی فیلم «مردگان» مصاحبه ای انجام داده كه در ذیل می آید:
● وجود فیلم های گانگستری ایتالیایی در دوره كارگردانی شما، چشمگیر است. چه انگیزه ای موجب شد تا داستان جنایتكاران ایرلندی ـ آمریكایی را در «مردگان» به تصویر بكشید؟
▪ من همواره به فرهنگ ایرلندی علاقه و وابستگی داشته ام. از این رو منطقه ای در نیویورك كه شبیه یكی از شهرهای ایرلند بود، نظرم را جلب كرد (باید توجه داشت كه اگرچه جریان فیلم در بوستون می گذرد، اما بخشی از صحنه ها در نیویورك فیلمبرداری شده است) از طرف دیگر ریشه های این مساله را باید در فیلم «دارودسته های نیویوركی» جست وجو كرد؛ داستانی در مورد اینكه چگونه فرهنگ ایرلند بر آمریكا به ویژه نیویورك تاثیر گذاشت.
من علاقه ای وافر به سینما دارم و به همین جهت فیلمسازانی را كه آثاری متفاوت ارائه می كنند، مورد توجه قرار می دهم. تعدادی از بزرگترین فیلمسازانی كه خارج از هالیوود، كارگردانی می كنند، ایرلندی هستند، مانند جان فورد زمانی كه ما در مورد یكی از فیلم های جان فورد صحبت می كنیم در واقع سبك یك خانواده سینمایی را مورد بحث قرار می دهیم. از میان آثار وی می توان به فیلم «دره من چقدر سبز بود؟» اشاره كرد. فیلمی كه انتقال دهنده احساس صمیمیت و نمایانگر سبك ایرلندی و ایتالیایی بود. ادبیات و شعر ایرلندی برای من از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. همچنین مقایسه مفهوم ایرلندی اصول مذهبی كاتولیك با مفهوم ایتالیایی آن به نظر من جذاب است. این موارد دلایل شخصی من هستند. گذشته از آنها فیلمنامه ای كه توسط ویلیام مونیهان به نگارش درآمده بود، انگیزه مرا برای خلق این اثر ایرلندی ـ آمریكایی دوچندان كرد.
● به نظر شما فیلم «مردگان» و نسخه هنگ كنگی آن «اعمال شیطان صفت» تا چه حد به یكدیگر شباهت دارند؟
▪ در حقیقت این دو فیلم از لحاظ ساختار داستانی مشابه هستند اما آنچه این دو را از یكدیگر تفكیك می كند، سبك آنهاست. من به جاذبه های سینمای هنگ كنگ پی برده ام اما آنها نیز مانند سایر كارگردانها شاخصه های حرفه ای خود را دارند، همان طور كه من نیز در مقام یك كارگردان مهارت های شغلی خود را به كار می برم. در واقع عملكرد من در فیلم «مردگان» به تصویر كشیدن تفكر، اصول زندگی و نگاه فرهنگی به دنیا و جامعه ای كاملاً بسته بود كه در فیلمنامه مونیهان وجود داشت. به طور كلی داستانی در اختیار من بود و من با خلاقیت خود آن را به نمایش گذاشتم و فیلم «مردگان» با یك كارگردانی متفاوت و نو نتیجه فعالیتم بود.
● چگونه این فیلمنامه را جلوی دوربین بردید؟ در مورد همكاری تان با سایر عوامل كمی توضیح دهید.
▪ فیلمبرداری «مردگان» فرآیندی بسیار طولانی بود. از زمان ساخت این فیلم به صحبت درباره ارتباطم با نویسنده و بازیگران و شاخصه های كاری مان علاقه مند بودم. بی شك ما در فرآیندی مشاركتی قرار داشته و اساس كارمان فیلمنامه مونیهان بود. اما بازیگری كه در سبكی متفاوت عمل می كرد، جك نیكلسون بود كه روندی ویژه را در بازیگری خود به وجود آورد. نحوه نقش آفرینی وی به گونه ای بود كه ما مجبور به گسترش كاراكتر (فرانك كاستلو) شده و مونیهان بخش كوچكی از فیلمنامه را كه مربوط به این نقش بود، تغییر داد.
● آیا در بخش پایانی داستان فیلم، كار شما دقیقاً مطابق فیلمنامه بود یا تغییراتی در آن ایجاد كردید؟
▪ عمده آن، چیزی بود كه مونیهان نوشته بود، اما تغییراتی كوچك در آن به وجود آوردم. با توجه به جنبه سرگرم كنندگی فیلم، در بخش انتهایی داستان نشانه هایی از ژانر جنایی قدیمی مشاهده می شود، اما با بررسی جامع تر فیلم، به عناصری از جهان امروزی و آمریكای معاصر پی خواهیم برد.

گفت وگو با مارتین اسكورسیزی

منبع : روزنامه ابرار