۱۲ آبان ـ ۳ نوامبر ـ انتقاد غیرمنتظره یک مقام ارشد چین از «دکترین بوش» در آستانه انتخابات سال ۲۰۰۴ آمریکا و واکنش شدید این دولت

«كویان كویچن» معاون سابق نخست وزیری چین ، وزیر امور خارجه اسبق این کشور ، عضور دفتر سیاسی حزب كمونیست و عضو شورای مدیریت ماكائو ۳۱ اكتبر ۲۰۰۴ در مقاله ای غیر منتظره به زبان انگلیسی از جورج بوش رئیس جمهوری آمریكا انتقاد كرده بود كه می خواهد برجهان حكومت كند.كویان نوشته بود: فلسفه « دكترین بوش » جز زور و زورگویی نمی تواند به چیز دیگری تعبیر شود. او می خواهد اراده اش را بر دنیا تحمیل كند، حتی با بكار بردن نیروی مسلح. چین با بكار بردن لفظ ابر قدرت بودن و خواستار مزایای آن شدن مخالف است و چنین روحیه و سیاستی را رد میكند. كویان با ذكر مثال عراق نوشته بود؛ اگر یك دولت بخواهد بیش از ظرفیت واقعی خود از عنوان قدرت و یا ابرقدرت استفاده روانی كند، با مشكلاتی نظیر وضعیت آمریكا در عراق رو به رو می شود. حمله به عراق لازم نبود . موضوع حمله پیشگیرانه پیش از آن كه به یك جنگ سرد دیگر منتهی نشده باید از قاموس «امنیت ملی» آمریكا خارج شود. کویان در این مقاله صریحا سیاست دولت جورج بوش را « تلاش برای حكومت برجهان » خوانده بود .
مقاله كویان كه قبلا یك دهه وزیر امور خارجه چین بود در آستانه سالگرد آغاز نخستین جنگ تریاك، در روزنامه انگلیسی زبان «چینا دیلی» در پكن انتشار یافت. نخستین جنگ تریاك در سال ۱۸۳۹ میان انگلستان و چین آغاز شده بود. انگلیسی ها مدتها بود كه تریاك محصول هند را كه زیر نظر خودشان تولید می شد به چین صادر می كردند و چینیان بامصرف این تریاك معتاد می شدند. چینیان ساكن بنادر محل تخلیه كشتی های انگلیسی كه متوجه خطر خانمان برانداز اعتیاد به تریاك و توطئه انگلیسی ها شده بودند بپاخاستند و صندوقهای تریاك را به دریا ریختند كه بهانه جنگ قرار گرفت . این جنگ كه دو سال طول كشید به پیروزی انگلیسی ها به دلیل داشتن اسلحه برتر انجامید و سبب شد که امتیازات ارضی و نفوذی متعدد در چین به دست آورند.
كویان ۷۶ ساله در مقاله طولانی اش نوشته بود كه در اجرای « دكترین بوش » ، آمریكا كشور عراق را اشغال نظامی كرد و با این عمل اتحاد دولتها برضد تروریسم عملا فروپاشید و به سایر همكاری های بین المللی آسیب رسید. این دكترین كه بر پایه حملات نظامی پیشگیرانه است همچنین درگیری های مذهبی و نژادی را شدت و گسترش داده است. این عضو برجسته حزب كمونیست چین در این مقاله معنی دار كه در آستانه انجام انتخابات ریاست جمهوری آمریكا( دوم نوامبر ۲۰۰۴) كه پرزیدنت جورج بوش یكی از دو نامزد اصلی آن است انتشار یافته از حضور نظامی آمریكا در آسیای میانه و نیز آسیای جنوبی ( افغانستان و پاكستان ) ابراز عدم رضایت شدید كرده است.
وی در مقاله اش از جورج بوش به عنوان یك Arrogant ( قلدر ـ خودخواه ) نام برده كه می كوشد اراده آمریكا را به سایر ملل دیكته كند. كویان از مقاله خود نتیجه گرفته است كه ادامه این طرز فكر به آغاز یك جنگ سرد دیگر خواهد انجامید.
دولت آمریكا روز بعد نسبت به مفاد مقاله «كویان » واكنش فوری و شدید نشان داد و اعلام داشت كه انتظار نداشت در آستانه انتخابات آمریكا، یكی از معاریف چین در یك روزنامه دولتی این كشور شخص رئیس جمهور آمریكا و سیاست های وی را این چنین مورد انتقاد قرار دهد زیرا كه سیاست چین از دیر زمان بر این پایه بود كه در آستانه انتخابات آمریكا ، انتخاباتی بسیار حساس ، مداخله نكند و یك نامزد انتخاباتی را این چنین نكوبد. این اقدام مغایر روش سنتی چین بود و دولت آمریكا درباره آن تحقیق خواهد كرد كه چرا؟. دولت چین باید ما را در این زمینه روشن سازد .
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریكا نیز گفت كه درباره مطالب « كویان » با دولت چین تماس خواهیم گرفت تا روشن شویم كه مقصود از نوشتن این مقاله چه بوده است. كیان یك چهره برجسته در چین است و نمی توان مقاله او را نظر شخصی تلقی كرد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز