پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا
رانده شدگان
در جاهایی كه گدایی گروهی و سازمان یافته وجود دارد از طریق كارآموزی و تعلیم، گدایان خبره اطلاعات خود را به نورسیده‌ها انتقال می‌دهند!بین وضعیت معیشتی و رونق اقتصادی جامعه و تكدی ارتباط مستقیم وجود دارد.به این معنی كه هر قدر جامعه‌یی از رونق اقتصادی بیشتری برخوردار باشد و افراد بتوانند از مجاری قانونی و هنجار حداقل معیشت خود را تامین كنند، پدیده گدایی در آن كمتر است. گرچه نمی توان نتیجه گرفت كه تكدی تنها در كشورهای فقیر یا رو به توسعه وجود دارد اما باید گفت میزان گدایی در این كشورها به مراتب از كشورهای صنعتی و پیشرفته بیشتراست. مثلا درآلمان علی‌رغم اینكه درمعابر عمومی شهروندانی از این كشور را می‌توان دید كه در هیبت پانك، الكلی، بی خانمان یا معتاد دست گدایی به سوی مردم دراز كرده اند، اما بیشترین گداها، رانده شدگان كشورهای جنگ زده بالكان یا كولی‌ها هستند. به این ترتیب شاید بتوان در بیان علل اقتصادی به پایین بودن شدید سطح درآمد ملی، وقوع قحطی و ركود شدید اقتصادی، افزایش بیكاری، افزایش ناگهانی و شدید تورم، نامناسب بودن الگوهای توزیع درآمد و به وجودآمدن شكاف طبقاتی عمیق در جامعه نیز اشاره كرد. آنچه به ایران مربوط می‌شود این است كه در سال‌های اخیر می‌آورند عدم تحقق عدالت اجتماعی وتوزیع نامناسب ؤروت، قشرهایی مستمند در جامعه شكل گرفتند كه هیچ پناه و مامنی ندارند. از سوی دیگر عدم تامین اجتماعی به گونه‌یی است كه وقتی فرد هرگونه رشته معیشتی را قطع شده می‌بیند و از هیچ سو نیز حمایتی نمی‌شود، رو به تكدی برای گذران زندگی آورد. در عین حال پدیده مهاجرت كه خودمعلول نابرابری‌های جغرافیایی در توزیع ؤروت و كار و امكانات است، به رشد تكدی‌گری بیش از پیش كمك می‌كند. مجموعه ناتوانی‌های متفاوتی كه در بخشی از افراد جامعه وجود دارد و آنها را در ایفای نقش تولیدی در جامعه و یا برخورداری از آموزش و حرفه‌آموزی باز می‌دارد، نیز در رشد میزان تكدی گری سهیم اند. مثلا شماری از معلولان، از كار افتادگان، معتادان و یا كودكان بی سرپرست از جمله كسانی‌اند كه در بررسی آماری افرادی كه به گدایی مشغولند، جای وسیعی را اشغال می‌كنند. آنچه در این میان از همه رقت بارتر است وضعیت كودكان است. كودكانی كه هر نظام اجتماعی در قبال آنها تعهدی اخلاقی برای پرورش،حمایت و آموزش و تامین مایحتاج‌شان دارد.از جمله پدیده های رو به گسترش در آسیب های اجتماعی دهه اخیر ایران، گسترش كودكان خیابانی است كه بطور آشكار یا پنهان در حال گدایی‌اند. آنها گاه از سوی پدر و مادر خود به گدایی گماشته می‌شوند و گاه یتیمانی‌اند كه وجود انسانی‌شان توسط باندهایی به ازای سرپناهی و لقمه نانی مصادره می‌شود. آنچه درسال‌های اخیر چشمگیراست، تكدی‌گری پنهان و غیر مستقیم است كه جلوه‌اش در روی آوردن به مشاغل كاذب دیده می‌شود.
مهیندخت مصباح
