هر دقیقه وقت شما چقدر می ارزد

هزینه های حمل و نقل درون شهری در شهرهای بزرگ یكی از مخارج گریزناپذیر شهروندان است. فاصله های زیاد محل سكونت تا محل كار، باعث می شود شهروندان روزانه وقت و هزینه زیادی را صرف رسیدن به مكان های موردنظر بكنند. بسته به اینكه هر شخصی چه وسیله ای را برای رسیدن به مقصد انتخاب كند، هر یك از این دو فاكتور وقت و هزینه، كاهش یا افزایش می یابد.با احتساب درآمد روزانه هر فرد و تقسیم آن بر ساعات شبانه روز، می توان محاسبه كرد ساعاتی كه بدون انجام هیچ گونه فعالیت مثبتی فقط در راه ها سپری می شود، چقدر ارزش دارد.این نكته را هم نباید از یاد برد كه یك فرد برای اینكه راندمان كاری مناسبی داشته باشد، متناسب با ساعات كاری خود باید به استراحت و تفریح نیز بپردازد.دانستن اینكه كدام وسیله را باید برای رفت و آمد خود انتخاب كرد، تا حداكثر صرفه جویی در وقت و هزینه انجام شود، با چند محاسبه ساده ریاضی امكانپذیر است.
مثال زیر می تواند شما را برای این محاسبه راهنمایی كند.
شخصی را در نظر بگیرید كه به طور ماهیانه ۲۰۰هزار تومان درآمد دارد. اگر این درآمد بر ۳۰ روز ماه تقسیم شود، عدد ۶ هزار و ۶۰۰ تومان به دست می آید. این مبلغ، درآمد روزانه این فرد است. با تقسیم این رقم بر ۲۴، به درآمد شخصی در هر ساعت می رسیم كه برابر ۲۷۰ تومان است و با تقسیم آن بر ۶۰ به عدد ۴ می رسیم. ۴ تومان در هر دقیقه درآمد شخصی است كه ماهیانه ۲۰۰ هزار تومان دریافت می كند. البته در این محاسبه، رقم درآمد، تنها بر ساعات كاری تقسیم نشده، بلكه بر تمام ۲۴ ساعت شبانه روز تقسیم شده است، چون این عقیده وجود دارد كه بهره وری كامل از وقت و بازدهی مطلوب كاری، نیازمند این است كه شخص در كنار كار به تفریح، استراحت و انجام امور شخصی هم بپردازد.حالا با تصور اینكه این شخص بخواهد هر روز مسیری از منطقه تهرانپارس كه محل سكونتش است تا محل كارش در بزرگراه آفریقا را طی كند، از چه وسایلی می تواند استفاده كند و برای هر كدام روزانه و ماهانه چقدر وقت و هزینه صرف یا به عبارت دیگر تلف می كند؟طی این مسیر با ارزان ترین وسیله نقلیه، یعنی اتوبوس به دو طریق ممكن است. در یكی از این دو مسیر با سوار شدن به دو اتوبوس به مقصد می رسد و در مسیر دوم با سه اتوبوس، یعنی صرف هزینه ای برابر ۴۰ یا ۶۰ تومان، این رقم هزینه ای اندك و مناسب است. اما نكته اصلی این است كه بدانیم در این مسیرها چقدر از وقت شخص تلف می شود. یادمان باشد كه هر دقیقه او ۴ تومان ارزش دارد.طی مسیر تهرانپارس تا بزرگراه آفریقا با دو یا سه اتوبوس مستلزم صرف وقتی برابر یك تا یك ساعت و نیم است. این زمان یعنی هدر رفتن ۲۴۰ تا ۳۶۰ تومان پول. با محاسبه مسیر برگشت و اضافه كردن نرخ بلیت اتوبوس، این نتیجه به دست می آید كه شخص باید ۵۶۰ تا ۸۴۰ تومان روزانه هزینه رفت و آمد كند.حالا فرض می كنیم قرار است این مسیر با مینی بوس طی شود، این امر امكانپذیر نیست، چون این مسیر خط مینی بوس ندارد و شاید فقط بتوان نیمی از این مسیر را با مینی بوس طی كرد و برای باقیمانده مسیر باید وسایل نقلیه دیگری را در نظر گرفت. كرایه مینی بوس ها به طور معمول ۱۰۰تومان است و هر چند كه این مبلغ، بیشتر از نرخ بلیت اتوبوس هاست، اما مثلا یكی از مزایای مینی بوس سواری، این است كه ممكن است زمان انتظار شما برای رسیدن مینی بوس كمتر از اتوبوس باشد، البته این قاعده كلی نیست و ممكن است قضیه برعكس شود. البته مینی بوس سواری بیشتر برای زمانی خوب است كه شخص در ابتدای مسیر مینی بوس بتواند سوار این وسیله نقلیه شود تا احتمالا جایی هم برای نشستن پیدا كند.حالا با فرض اینكه شخص نصف مسیر را با مینی بوس طی كند و نصف دیگر را با اتوبوس، باید بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ تومان هزینه صرف كند، اما بازهم بین ۴۵ دقیقه تا یك ساعت و نیم از وقت شما در راه طی می شود، با جمع رقم كرایه ماشین با ارزش وقت هدر رفته كه بین ۱۸۰ تا ۳۶۰ تومان است، با این مسیر و وسایل انتخاب شده، شخص بین ۳۰۰ تا ۵۲۰ تومان در هر روز صرف رسیدن به محل كار می كند كه با محاسبه مسیر برگشت، این عدد در ۲ ضرب شده و رقمی بین ۶۰۰ تا ۱۰۴۰ تومان حاصل می شود.اگر شخص تصمیم بگیرد با استفاده از مترو به محل كارش برسد، در این میان چند مزیت و عیب نمایان می شود.مزیت استفاده از مترو در كاهش زمان انتظار و سرعت رسیدن به مقصد است و اما عیب استفاده از مترو در این است كه این وسیله نقلیه عمومی و كارآمد كه فقط هم در تهران راه اندازی شده است، تمام نقاط شهر را پوشش نمی دهد و برای مسیر ذكر شده خط مناسبی وجود ندارد، یعنی شخص تنها می تواند یك سوم مسیر را با مترو طی كند و باقیمانده را با تاكسی یا اتوبوس.مشكل دیگر این است كه ایستگاه های مترو معمولا در مناطق پرتی واقع شده است. رسیدن به ایستگاه مترو با اتوبوس حدود۴۵دقیقه وقت و ۲۰تومان پول هدر می دهد. طی قسمتی از مسیر با مترو۶۵ تومان پول و حداكثر ۱۰ دقیقه و باز هم یك سوم آخر مسیر با اتوبوس حدود یك ساعت وقت و ۲۰تومان پول. با جایگزین كردن تاكسی به جای اتوبوس، هزینه های پولی افزایش یافته و در وقت صرفه جویی می شود و در نهایت با انتخاب این شیوه برای رسیدن به مقصد، هزینه ای بین ۵۶۰ تا۶۲۵ تومان صرف هر یك از دو مسیر رفت و برگشت می شود؛ یعنی روزانه۱۰۲۰ تا۱۲۵۰تومان.اما برای طی مسیر تهرانپارس تا بزرگراه آفریقا با تاكسی، باید در سه مسیر سوار بر این وسیله نقلیه شد. مسیر اول با صرف۱۰۰تومان كرایه و ۱۰دقیقه وقت، مسیر دوم با ۳۰۰تومان كرایه و ۱۵دقیقه وقت و مسیر سوم با صرف۱۰دقیقه وقت و۲۰۰تومان كرایه تاكسی. با این روش معادل ۷۴۰تومان هزینه صرف رسیدن به مقصد شده است.پس جمع هزینه های رفت و برگشت معادل ۱۴۸۰تومان است.حالا از زاویه دیگری به این موضوع نگاه می كنیم؛ با فرض همان مسیر ذكر شده، رفت و آمد با اتوبوس، ماهانه معادل ۱۷هزارتومان هزینه بر است. از این مبلغ تنها بین ۱۲۰۰ تا۱۸۰۰ تومان هزینه ای است كه شخص بابت تهیه بلیت اتوبوس می پردازد و حدود ۱۵هزار تومان باقیمانده زمانی است كه توسط شخص هدر رفته، زمانی كه هر دقیقه اش برای آن شخص معادل ۴تومان ارزش دارد. به همین منوال شما می توانید هزینه های هدر رفته را در هر یك از فرض های عنوان شده محاسبه كنید؛ به عنوان مثال انتخاب تاكسی به عنوان وسیله حمل ونقل در یك ماه باعث می شود شخص ۴۵هزارتومان از درآمد ماهانه خودیعنی حدود یك چهارم آن را فقط صرف رفت و آمد كند، اما در كنار آن او در وقت خود صرفه جویی كرده است، یعنی تنها معادل ۸۴۰۰ تومان وقت با ارزش خود را هدر كرده است كه در مقایسه با رقم ۲۱۶۰۰ تومان برای اتوبوس، یعنی حدود سه برابر صرفه جویی در زمان. هر یك دقیقه از وقت هر شخص كه در راه ها سپری می شود، لحظات با ارزشی است كه می توان از آنها بهره وری بهینه كرد.این را هم باید در نظر گرفت كه هر شخص بسته به نوع كار خود و میزان درآمدی كه دارد، می تواند ارزش هر دقیقه تلف شده خود را محاسبه كند، یعنی هر چه درآمدها بالاتر می رود ارزش این وقت تلف شده بیشتر است.هزینه های رفت وآمد، همه مخارج یك شخص نیست. مخارج رفت و آمد یكی از بخش های غیرقابل اغماض هزینه هاست كه در كنار سایر هزینه های ماهانه ریز و درشت دیگر قرار می گیرد.با فرض استفاده از وسایل نقلیه ارزان تر، شاید این نتیجه حاصل شود كه صرفه جویی كلانی در بخش هزینه های رفت و آمد صورت می گیرد.اما اگر همه ما به خاطر داشته باشیم كه هر دقیقه از وقت ما كه در این مسیرها سپری می شود لحظات با ارزشی است كه می توانسته صرف مطالعه، استراحت، انجام كارهای شخصی و حتی انجام اموری در جهت ارتقای سطح كیفی كار ما در محیط كارمان شود، آن وقت می توانیم بهترین شیوه را برای رفت و آمدهای روزانه خود انتخاب كنیم.

آرش اقبالی

منبع : روزنامه همشهری