تخلفات زیست محیطی متعدد است

آقای آرامنش، مدیرکل اداره حفاظت و محیط زیست استان سیستان و بلوچستان از تنوع گونه های حیات وحش و گیاهی استان سیستان و بلوچستان در گفت وگو با ماهنامه یاد کرده است. این تنوع نیاز دارد تا به حفاظت از این منطقه توجه ویژه ای شود. آرامنش تخلفات زیست محیطی ازقبیل شكار و صید غیرمجاز و برداشتهای غیراصولی را متعدد ذکر کرد.
چه گونه های جانوری و گیاهی در منطقه سیستان و بلوچستان موجود است؟
آرامنش: با توجه به طبیعت متنوع و گوناگون استان و كوهستانها و دشتها و محیطهای آبی گونه های جانوری و گیاهی بسیار زیادی در استان وجود دارد كه با توجه به تعداد این گونه ها می توان به گونه های گیاهی ارزشمندی ازقبیل لكیر، چش، كهور، زیتون وحشی، انبه، انجیر، افدرا، درمنه، تاغ و گونه های جانوری ارزشمندی ازقبیل تمساح پوزه كوتاه ایرانی، خرس، پلنگ، جبی، هوبره، دراج، فلامینگو و پلیكان اشاره کرد.
خشكسالی چندسال گذشته در منطقه چه صدماتی به این گونه ها وارد ساخته است؟
آرامنش: مسلما وجود خشكسالی شدید باعث ایجاد شرایط بحرانی برای گونه های گیاهی و حیات وحش استان شده است كه نمونه بارز آن تحلیل پوشش گیاهی در منطقه سیستان است. همچنین ازبین رفتن نخلستانهای منطقه بلوچستان نیز از دیگر مثالهای تاثیر سوء خشكسالی بر پوشش گیاهی بوده است. گونه های جانوری در مناطق استان با كمبود شدید آب و مواد غذایی مواجه شدند كه البته با انجام اقداماتی مرتبط با خشكسالی مثل نصب تلمبه بادی و احداث آبشخور برای تامین آب وحوش و نیز توزیع دان و علوفه برای تامین غذای حیات وحش این نیاز در طول دوره خشكسالی مرتفع شده است.
هم اكنون مهم ترین مسئله برای حفاظت از این گونه ها چه مواردی است؟
آرامنش: مهم ترین مسئله برای انجام هر هدف، شناخت هدف، مسیر دستیابی به هدف و حفظ دستاوردهای آن است. لذا برای این مهم اتخاذ یك برنامه مدیریتی در قالب مناسب، اساسی ترین رویكرد بوده است به همین دلیل بهترین راه حفاظت از گونه های مختلف جانوری و گیاهی، شناخت اكولوژیك و نیز وضعیت فعلی آنها و پیش بینی وضعیت پایدار آنها خواهد بود كه این امر در چارچوب تعیین طرح مدیریت برای هریك از آنها و زیستگاههای مربوط، مورد بحث است.
سازمان حفاظت از محیط زیست چه برنامه هایی برای صیانت از منابع طبیعی و جانوری در دستور كار دارد؟
آرامنش: با توجه به بحثهای قبلی، طرحهای مدیریت مناطق، از مهم ترین برنامه هایی است كه در جهت برآوردن نیازهای مقطعی و بلندمدت مفید واقع می شود. نمونه آن انجام طرحهای مدیریت مناطق حفاظت شده هامون و باهوکلات است كه مراحل نهایی را می گذراند و برای اجرا آماده می شود. همچنین طرح احیای زیستگاه خرس سیاه در استان نیز توسط مجریان طرح در حال انجام است. از دیگر برنامه های مرتبط، انجام طرح مطالعاتی احیای زیستگاه تمساح پوزه كوتاه ایرانی بوده كه همه اینها از طریق سازمان متبوع در حال پیگیری است.همچنین در راستای حفاظت از منابع ارزشمند استان، طرحهای دیگری نیز جهت معرفی برای تهیه طرح مدیریت مدنظر قرار دارد كه پس از تهیه شرح خدمات مربوط و تصویب نهایی در دستور كار قرار خواهند گرفت. جهت انجام این امر از همکاری دانشگاهها و اعضای هیئت علمی نیز بهره مند می شویم. همچنین معرفی مناطق زیست محیطی جدید ازقبیل مناطق جنگلی حفاظت شده و آثار طبیعی فصلی نیز از دیگر برنامه های حفاظتی و حمایتی محیط زیست استان است.
آیا سرشماری حیات وحش و جانوری این استان به طور دقیق و مرتب انجام می شود؟
آرامنش: طبق برنامه های تهیه شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست، مشاهدات ماهانه پستانداران استان انجام می گیرد كه پس از ارسال آنها از واحدهای تابعه و جمع بندی توسط كارشناسان استان این آمار به سازمان متبوعه ارائه می شود. همچنین برنامه های سرشماری سالیانه پستانداران و سرنمادی زمستانه و نیمه زمستانه پرندگان نیز از دیگر برنامه هااست. طبق آخرین اطلاعات سرشماری تعداد گونه های حیات وحش استان شامل دهها گونه از پستانداران شامل كل و بز، قوچ و میش، جبی، پلنگ، گربه وحشی، كفتار، شغال، خرس سیاه، شش و نیز انواع خزندگان و دوزیستان ازقبیل آگاماها، مارها، انواع لاك پشتها و هزاران قطعه از انواع پرندگان مهاجر و بومی شامل درنا، فلامینگو، پلیكان، دراج، هوبره و... است كه پرندگان مهاجر به صورت مقطعی در طول سال در زیستگاههای متناسب زندگی می كنند.
تخلفات زیست محیطی و جانوری در این منطقه چه وضعیتی دارد؟
آرامنش: با توجه به محدودیتهای مالی كه بومیان استان مخصوصا در نواحی دورافتاده با آن مواجه هستند، تعداد تخلفات زیست محیطی ازقبیل شكار و صید غیرمجاز و برداشتهای غیراصولی متعدد است. متخلفین براساس قانون به مراجع قضایی معرفی می شوند كه بر همین اساس در سال گذشته درحدود ۴۰ میلیون ریال ضرر و زیان از متخلفین اخذ شده است.
برای پیشبرد اهداف زیست محیطی آن سازمان آیا جایگاهی برای حضور بخش خصوصی در همراهی با محیط بانان می توان درنظر گرفت؟
آرامش: به طور كلی یكی از عوامل پیشرفت هر جامعه، واگذاری كار مردم به مردم است. بنابراین با توجه به اینكه شناخت ارزشهای منابع زیستی باید به یك فرهنگ عمومی تبدیل گردد، ایجاد شناخت و آگاهی در سطح بخشهای خصوصی و واگذاری برخی مسئولیتها به این مجموعه ها امری ضروری به نظر می رسد كه همواره در قالب پیشنهادهای قابل توجه از طریق این اداره كل مطرح می شود و با توجه به ایجاد آگاهی در جامعه، مطمئنا در آینده قابل اجرا خواهد بود.

منبع : ماهنامه سفر