خواص غذایی کنگر

Cynara scolymus نام علمی كنگر , این گیاه اولین بار در اتیوپی كشف شد و بعد در نقاط مختلف دنیا گسترش پیدا نمود. محل اصلی رویش این سبزی مدیترانه , جزایر قناری و آمریكای جنوبی است . زمان به گل نشستن این گیاه از بهار تا نیمه تابستان است كه به عواملی چون شرایط اقلیمی و گرمای هوا وابسته است . دم برگ داخلی سفید رنگ , راس ساقه و هاگدان قسمت های خوراكی این گیاه را تشكیل می دهد كه در سوپ , خورش و سالاد مورد استفاده قرار می گیرد.
در یونان و مصر باستان , این گیاه به دلیل نقش كمكی در هضم مواد غذایی مورد توجه قرار گرفت و در قرن ۱۶ میلیاردی در اروپا یكی از سبزیجات معروفی بود كه توسط اشراف مصرف می شد.
در طب سنتی اروپا , برگ های كنگر به عنوان ماده افزایش دهنده ادرار (دیورتیك ) و محركه كلیه ها , محرك ترشح صفرا از كبد و انقباض كیسه صفرا مورد استفاده قرار می گرفت . این گیاه غنی از پتاسیم بوده , ولی از لحاظ انرژی محدود است .
● مواد مغذی اصلی موجود در ۱۰۰ گرم كنگر خام عبارتست از :
انرژی ۱۸ كیلوگالری , پتاسیم ۳۶۰ میلی گرم , آهن یك میلی گرم كلسیم ۴۱ میلی گرم , پتنو تنیك اسید ۳ میلی گرم , ویتامین ب ۱ یك میلی گرم , سدیم ۲۷ میلی گرم , بتاكاروتن ۳۹ میكروگرم , فیبر ۴ گرم
● خواص درمانی كنگر در سلامت بدن
سرگل های این گیاه به عنوان سبزی مصرف می شود كه برای دستگاه گوارش مقوی بوده و به هضم مواد غذایی كمك می كند. عصاره برگ و ریشه كنگر برای جلوگیری از رسوب چربی در جدار رگ ها مفید بوده و در درمان یرقان , سوهاضمه , احساس ناراحتی معده , نفخ , بی اشتهایی , تهوع , اسهال خفیف یا یبوست , نارسایی كبد , دفع مزمن آلبومین و كم خونی بعد از جراحی موثر بوده و از كبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می كند.
در بعضی از كشورها به عنوان محرك تمایلات جنسی مصرف می شود. ماده سینارین كه در عصاره برگ كنگر وجود دارد , باعث كاهش كلسترول خون می شود. تحقیقات نشان داده است كه یسنارین باعث كاهش سطح تری گلییرید خون نیز می شود.
سینارین و ماده دیگری كه به عنوان اسید كافئیك شناخته شده است , كبد را در برابر عفونت حفظ می كند و به كبد كمك می كند تا بعد از تخریب قسمتی از آن دوباره خود را از نو بسازد. از آنجایی كه كنگر محتوی كربوهیدرات پیچیده غیرقابل هضم به نام اینولین است . خاصیت مسهلی دارد. از طرفی انیولین موجود در كنگر باعث افزایش باكتری های مفید و كاهش باكتری های مضر در مدفوع می شود. در حقیقت باعث حفظ سلامتی روده شده و احتمالا می تواند خطر سرطان روده باریك را كاهش دهد. آنتی اكسیدان موجود در كنگر , پوست را در برابر سرطان محافظت می كند.
● مقدار مصرف
بزرگسالان برای بهره گیری از اثرات درمانی كنگر می توانند , یك الی چهارگرم برگ خشك یاخام آن را سه بار در روز مصرف كنند.
● كسانی كه نباید كنگر مصرف كنند!
بهتر است زنان باردار , كودكان , بیماران مبتلا به بیماری شدید كبدی یا كلیوی از مصرف برگ كنگر پرهیزكنند.
از آنجایی كه برگ های كنگر محرك انقباض كسیه صفرا است . افرادی كه سنگ كیسه صفرا دارند , نباید آن را مصرف كنند , چرا كه افزایش انقباض كیسه صفرا منجر به انسداد مجاری و حتی پارگی كیسه صفرا می شود.
همچنین اشخاصی كه نسبت به كنگر و یا خواص سینارین حساسیت دارند , باید از مصرف این گیاه پرهیزكنند.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان