برگی از تاریخ (۴ تیر) (۱)

امروز چهارم تیرماه ۱۳۸۶ هجری شمسی ، برابراست با ۱۰ جمادی الثانی۱۴۲۸ قمری و ۲۵ ژوئن ۲۰۰۷ میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:
● استرابو و اتمام تالیف بزرگش تحت عنوان "جغرافیا"
۲۰۱۲ سال پیش در چنین روزی در سال ۵ پیش از میلاد ، استرابو دانشمند یونانی ، كار نوشتن تالیف بزرگ و معروف خود را در ۱۷ کتاب تحت عنوان "جغرافیا" به پایان رسانید.
استرابو جغرافیا را یك علم خواند و آن را به جغرافیای انسانی، طبیعی و اقتصادی تقسیم كرد. با این كه پیش از او هم تلاشهایی برای تدوین جغرافیا به عمل آمده بود، روال بر این است كه «استرابو» را پدر دانش «جغرافیا» بخوانند و اصلاحاتی را كه به كار برده به همان گونه به كاربرند.
استرابو که در سال ۶۴ پیش از میلاد متولد و در سال ۲۴ میلادی فوت شد پس از تحصیلات مقدماتی در زادگاه خود و نیز آتن به رم رفت و بعد از انجام مطالعاتی در آنجا به مدت پنج سال هم در اسکندریه مصر به بررسی اوضاع جهان پرداخت.
استرابو برای نوشتن کتاب جغرافی خود از ارمنستان تا اتیوپی و همه مناطق اطراف دریای سیاه و مدیترانه را زیر پا گذارد، اسناد را خواند و با مسافران، نظامیان و بازرگانان مصاحبه کرد.تالیف او اطلاعات جامعی را درباره مردم و سرزمین هایی که در آن زمان برای رومیان و یونانیان شناخته شده بود به دست می دهد.
استرابو با توجه به اطلاعات تازه ای که به دست آورده بود در سال ۱۸ میلادی در تالیف خود یک تجدید نظر کامل به عمل آورد. او همچنین مطالب مفیدی درباره نیروهای تولیدی فلات ایران و سازمان اجتماعی و فرهنگ و تمدن مردمانی که در نواحی مختلف ایران ساکن بوده‌اند نوشته است . ازجمله مطالبی که در مورد فرهنگ مردم ایران زمین نوشته این بوده است که کثیف کردن آب و زمین (آلودگی محیط زیست) در ایران مجازات دارد.
● انتشار خبر قتل ابومسلم خراسانی در خراسان
۱۲۵۲ سال پیش در چنین روزی در سال ۷۵۵ میلادی ، خبر قتل ابومسلم خراسانی از بغداد به توس (خراسان) رسید وخشم مردم آن شهر را برانگیخت .
ابومسلم در كودكی نزد عیسی بن معقل در اصفهان زندگی می كرد، دراین زمان چند تن از مبلغین ابراهیم بن محمد، امام بنی عباس ، نزد عیسی رفتند و چون استعداد و هوش ابو مسلم را مشاهده كردند او را پیش ابراهیم امام در مكه بردند و ابو مسلم در نزد امام به خدمت پرداخت تا سر انجام در سال ۱۲۸ هجری هنگامی كه جوانی نوزده ساله بود از جانب ابراهیم امام مامور خراسان گشت تا در آنجا كه در آن زمان از مراكز مهم تشیع بود به تبلیغ شیعه عباس بپردازد.
عباسیان که خود را منتسب به نوادگان عباس عموی پیامبر (ص) می دانستند، برای از هم پاشیدن حکومت بنی امیه و دستیابی به حکومت مسلمین، به بهانه طرفداری از اهل بیت (ع)، با پشتیبانی مردم و استفاده از جو شدید ضد حکومتی قیام کردند.
مسوولیت دعوت از مردم خراسان به «ابن یسار» ملقب به «ابومسلم» سپرده شد. ابومسلم که سپاه خویش را سیاه پوش کرده و نام سیاه جامگان را برآن نهاده بود، با رشادت های بسیار ابتدا در خراسان و سپس در عراق به پیروزی رسید.
در واقع تلاش و همت او بود که خلافت عباسی روی کار آمد. با این حال، پس از مدتی «منصور» دومین خلیفه عباسی که از موقعیت «ابومسلم» در هراس افتاده بود، با ترفندی او را به سوی مدائن کشانده و او را به قتل رساند.
ابومسلم به هنگام مرگ،۳۳ یا ۳۷ و به روایتی ۳۸ سال داشت . آورده‌اند كه منصور پس از قتل ابومسلم ، خطبه‌ای خواند و در آن ، ابومسلم را به خیانت متهم كرد و گفت او به همان گناهی كشته شد كه گروهی را بدان گناه كشت .با آنكه از ابومسلم همواره به عنوان مردی نظامی یاد شده،اما مطابق روایاتی،از علم و ادب هم بی‌بهره‌ نبوده است.
گفته شده که وی در فارسی و عربی فصیح و زبان‌آور بود و بسیار شعر روایت می‌كرد . همچنین برخی از آثار عمرانی نیز به ابومسلم نسبت داده شده است ..
ابومسلم را از آن روی كه خلق را به بیعت با خاندان پیامبر می‌خواند و خلافت به عباسیان داد،امین آل محمد ،امیر آل محمد ،صاحب الدعوهٔ ،و صاحب الدولهٔ العباسیهٔ خوانده‌اند . او را مردی خوش‌سیما وگندم‌گون و كوتاه قامت وصف كرده‌اند كه آهسته سخن می‌گفت و اندك می‌خندید و در فتوحات بزرگ یا حوادث ناخوشایند، اظهار سرور یا دلتنگی نمی‌كرد .
از قتل ابومسلم چندان نگذشته بود كه قیا‌مهایی به خونخواهی او پدید آمد كه منصور مدتها به مقابله با آنها مشغول بود . قیامهای سنباد ، گروه راوندیه ، اسحاق ترك و مقنع ، فرقه رزامیه و ... از این جمله بودند .
● برکناری پاپ گریگوری
۹۲۷ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۰۸۰ میلادی ، كاردینالها با برگزار كردن نشستی در رم، پاپ گریگوری را از این سمت بركنار كردند و روحانی مسیحی دیگری را برجایش نشاندند كه پاپ كلمنت سوم خوانده شد.
عمل كاردینالها دمكراتیك و با توجه به آراء اكثریت صورت گرفته بود و جای اعتراض باقی نمی گذارد. این نخستین بار بود كه یك پاپ از این مقام بركنار می شد.
● ورود نخستین بردگان آزاد شده آمریکایی به موطن اصلی خود
۱۸۵ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۸۲۲ میلادی ، پس از سالها استثمار آمریكا بر مردم آفریقا، نخستین گروه از بردگان آزاد شده آمریكایی وارد موطن اصلی خود، آفریقا شدند . این عده در سرزمینی كه امروزه لیبریا خوانده می شود مسكن گزیدند .
سیاهپوستان آمریكا از اوایل قرن نوزدهم میلادی نهضتی را آغاز كردند كه هدفشان از برپایی آن تأسیس یك كشور برای سیاهپوستان بود . به همین جهت گروهی از سیاهان آمریكا به غرب آفریقا كوچ كردند، و كشور لیبریا را بوجود آوردند . این كشور ابتدا مانند یكی از ایالات كشور آمریكا اداره می شد . اما درسال ۱۸۴۷ میلادی در این سرزمین نظام جمهوری برقرارشد و نخستین رئیس جمهور آن نیز برده ای از اهالی ویرجینیا به نام رابِرتس بود .
● زادروز والتر هرمان نرنست
۱۴۳ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۸۶۴ میلادی والتر هرمان نرنست شیمیدان و فیزیکدان آلمانی به دنیا آمد . نرنست از شیمیدانان آلمانی بود که به تثبیت رشته نوین شیمی فیزیکی یاری رساند. یکی از مهم‌ترین کارهای او در شیمی ارائهٔ فرمول مهم الکتروشیمی اش می‌باشد . او سهم بسزایی در توسعه الکتروشیمی دارد . وی مخترع افروزه نرنست است که به عنوان منبع تابش در زیر قرمز به کار می رود . نرنست ، به خاطر شرکت متعدد خود در پیشرفت ترمودینامیک شیمیایی ، جایزه نوبل در شیمی را در سال ۱۹۲۰ دریافت کرد . او در ۱۸ نوامبر سال ۱۹۴۱ درگذشت .
● محاصره و قتل ژنرال کاستر
۱۳۱ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۸۷۶ میلادی ، واحد هفتم سوار آمریكا به فرماندهی ژنرال جورج كاستر، كه در جنگ های داخلی این كشور از خود دلاوری نشان داده بود ، در كنار رودخانه «لیتل بیگهورن» در داكوتای جنوبی توسط بومیان این کشور ، محاصره و نابود شد.

طبق برخی نوشته ها از این واحد، تنها یك سرباز زنده ماند. فرمانده این ستون و افراد آن همگی كشته شدند. در این جنگ «سیتینگ بول» فرماندهی بومیان را برعهده داشت. این بزرگترین پیروزی سرخپوستان بر مهاجران اروپایی در آمریكای شمالی در قرن ۱۹ ذکر شده است.
ژنرال كاستر برای راندن سرخپوستان قبیله «سو» به رزرویش ها (اراضی محصور) ماموریت رفتن به داكوتا را یافته بود. «داكوتا» به زبان سرخپوستان به مفهوم «اتحاد» است. بومیان آمریکا (اصطلاحا سرخپوستان) هزاران سال پیش از مهاجران اروپایی ساکن قاره آمریکا شده اند. نخستین دسته اروپاییان در سال ۱۴۹۲ پای به قاره غربی گذاشتند و انگلیسی ها در سال ۱۶۰۷.

منبع : تبیان