دوشنبه, ۳۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 May, 2024
مجله ویستا


پنجره‌ مشکی‌


پنجره‌ مشکی‌
كارشناسان‌ معتقدند منشا بیماری‌ ایدز یك‌ یا چند ویروس‌ مرتبط‌ به‌ هم‌ است‌ كه‌ از طریق‌ خون‌ یا فرآورده‌های‌ آن‌ و آمیزش‌ منتقل‌ می‌شود.
عده‌یی‌ از كارشناسان‌ و پزشكان‌ متخصص بر این‌ باورند كه‌ شیوع‌ بیماری‌ ایدز در جهان‌ از طریق‌ همجنس‌ بازان‌ مرد صورت‌ گرفته‌ است‌ و معتقدند: همجنس‌ بازی‌ یكی‌ از عوامل‌ اصلی‌ انتقال‌ این‌ بیماری‌ در دهه‌ ۷۰ و نیمه‌ اول‌ دهه‌ ۸۰ بود، اما به‌ مرور زمان‌ این‌ الگو از همجنس‌ بازان‌ به‌ روابط‌ جنسی‌ با غیر همجنسی‌ كشیده‌ شد بطوری‌كه‌ در حال‌ حاضر بیش‌ از نیمی‌ از مبتلایان‌ به‌ این‌ بیماری‌ را زنان‌ تشكیل‌ می‌دهند. گسترش‌ سریع‌ ایدز در جوامع‌ ابتدایی‌ شناسایی‌ این‌ بیماری‌ بی‌تردید نتیجه‌ فرصت‌هایی‌ بود كه‌ به‌ همجنس‌گرایان‌ داده‌ شد. در آخرین‌ آماری‌ كه‌ از سوی‌ سازمان‌ ملل‌ ارایه‌ شده‌ است‌ حدود دوسوم‌ جمعیت‌ مبتلایان‌ از طریق‌ روابط‌ جنسی‌ مبتلا شده‌اند. همین‌ دلیل‌ باعث‌ شده‌ كه‌ افراد در برقراری‌ روابط‌ جنسی‌ در جوامع‌ پیشرفته‌ محتاط‌تر عمل‌ كرده‌ و از وسایل‌ پیشگیرنده‌ استفاده‌ كنند.
در ایران‌ اولین‌ موارد ابتلا به‌ ایدز در بیماران‌ هموفیلی‌ و از طریق‌ تزریق‌ خون‌ آلوده‌ در سال‌ ۶۶ و ۶۷ بود، اما در حال‌ حاضر شایع‌ترین‌ راه‌ انتقال‌ از طریق‌ سرنگ‌ آلوده‌ در بین‌ معتادان‌ تزریقی‌ است‌. طی‌ پنج‌ سال‌ گذشته‌، آمار معتادان‌ مبتلا در زندان‌ ها بسیار بالا بود، اما با اقداماتی‌ كه‌ سازمان‌ زندان‌ها با همكاری‌ وزارت‌ بهداشت‌ انجام‌ داد، باعث‌ كنترل‌ بیماری‌ در میان‌ زندانیان‌ شد.
دكتر افشار، مدیركل‌ بهداشت‌ و درمان‌ سازمان‌ زندان‌های‌ كشور در این‌ باره‌ می‌ گوید: میزان‌ تراكم‌ معتادان‌ تزریقی‌ در داخل‌ زندان‌ نسبت‌ به‌ خارج‌ از زندان‌ بیشتر است‌، اما با توجه‌ به‌ اقدامات‌ صورت‌ گرفته‌ در بخش‌های‌ پیشگیری‌ و درمان‌ مانند پخش‌ سرنگ‌ در میان‌ معتادان‌ تزریقی‌ و درمان‌های‌ جایگزین‌ متادون‌، میزان‌ ابتلای‌ ایدز میان‌ معتادان‌ تزریقی‌ داخل‌ زندان‌ نسبت‌ به‌ خارج‌ از زندان‌ پایین‌تر است‌.
وی‌ می‌افزاید: میزان‌ شیوع‌ ابتلا به‌ HIV و ایدز در بین‌ معتادان‌ تزریقی‌ زندانیانی‌ كه‌ سابقه‌ رفتارهای‌ پرخطر دارند، حدود ۳درصد است‌ كه‌ این‌ رقم‌ از آمار شیوع‌ ایدز در بین‌ معتادان‌ تزریقی‌ خیابانی‌ بسیار پایین‌تر است‌.دكتر افشار با اشاره‌ به‌ تحت‌ كنترل‌ بودن‌ HIV در داخل‌ زندان‌ها می‌ افزاید: راه‌اندازی‌ كلینیك‌های‌ مثلثی‌، سم‌زدایی‌ و خدمات‌ مشاوره‌یی‌ و درمان‌ درمانی‌ كه‌ در زندان‌ها به‌ زندانیان‌ ارایه‌ می‌شود.
این‌ در حالی‌ است‌ كه‌ ما شاهد شیوع‌ روزافزون‌ ایدز در كشور هستیم‌. با توجه‌ به‌ اینكه‌ رشد شیوع‌ ایدز در بین‌ معتادان‌ تزریقی‌ حدود ۷درصد است‌ و طی‌ چند سال‌ گذشته‌ الگوی‌ انتقال‌ از معتادان‌ تزریقی‌ به‌ سمت‌ روابط‌ جنسی‌ تغییر كرده‌ است‌ و نكته‌ حایز اهمیت‌تر این‌ است‌ كه‌ سن‌ بیماری‌ نیز كاهش‌ پیدا كرده‌ است‌ این‌ موضوع‌ زنگ‌ خطری‌ است‌ برای‌ جوانان‌ تا احتیاط‌ بیشتری‌ داشته‌ باشند. ممكن‌ است‌ روزانه‌ از كنار چندین‌ فرد مبتلا به‌ HIVبگذریم‌ یا با او به‌ رستوران‌ برویم‌ و حتی‌ او دوست‌ صمیمی‌ ما باشد، اما خود متوجه‌ بیماری‌ او نباشیم‌. علت‌ این‌ موضوع‌ نهفته‌ بودن‌ علایم‌ بیماری‌ ایدز است‌. از سوی‌ دیگر بیماری‌ ایدز در یك‌ دوره‌ كه‌ دوره‌ پنجره‌ نامیده‌ می‌ شود، اگر آزمایش‌ خون‌ هم‌ داده‌ شود، خود را بروز نمی‌دهد و این‌ نهفته‌ بودن‌ بیماری‌ می‌تواند خطرات‌ بسیاری‌ برای‌ جامعه‌ داشته‌ باشد. پس‌ بهترین‌ راه‌ برای‌ جلوگیری‌ از ابتلا به‌ ایدز پیشگیری‌ است‌.
اگر به‌ گزارش‌های‌ ارایه‌ شده‌ از كلینیك‌های‌ مشاوره‌ رفتارهای‌ پرخطر نظری‌ بیفكنیم‌ درمی‌یابیم‌ اكثر مبتلایان‌ به‌ ایدز از بیماری‌ خود مطلع‌ نبوده‌اند و ناخواسته‌ باعث‌ شیوع‌ و انتقال‌ آن‌ به‌ دیگران‌ شده‌اند. جامعه‌ ما یك‌ جامعه‌ جوان‌ است‌ كه‌ ریسك‌ روابط‌ جنسی‌ در آن‌ بالا است‌. تغییر الگوی‌ انتقال‌ به‌ روابط‌ جنسی‌ و بی‌اطلاعی‌ از ابتلا به‌ ایدز هشداری‌ جدی‌ برای‌ كسانی‌ است‌ كه‌ بی‌پروا و بدون‌ استفاده‌ از وسایل‌ پیشگیرنده‌ رفتارهای‌ پرخطر دارند تا به‌ خود آیند و از ابتلا به‌ یك‌ بیماری‌ كه‌ هنوز درمان‌ آن‌ كشف‌ نشده‌ مرگ‌ را به‌ جان‌ خود نخرند.
جدا كردن‌ مبتلایان‌ چاره‌ساز نیست‌
عده‌یی‌ از افراد جامعه‌ و حتی‌ مسوولان‌ معتقدند كه‌ باید افراد مبتلا به‌ ایدز را از جامعه‌ جدا كرده‌ و در یك‌ مكان‌ بخصوص‌ قرنطینه‌ كرد، اما اگر ما این‌ كار را انجام‌ دهیم‌ در حقیقت‌ آزادی‌ یك‌ فرد را سلب‌ كرده‌ایم‌ و سلب‌ آزادی‌ هم‌ مغایر با قانون‌ اساسی‌ است‌. به‌جای‌ اینكه‌ یك‌ فرد مبتلا را از خود برانیم‌ بهتر است‌ فرهنگ‌ انتقال‌ و پیشگیری‌ از ابتلا را در جامعه‌ نهادینه‌ كنیم‌. محدودسازی‌ و بگیر و ببند مبتلایان‌ جز اینكه‌ افراد مبتلا را از بیان‌ داشتن‌ بیماری‌ باز دارد سود دیگری‌ ندارد و این‌ مراجعه‌ نكردن‌ به‌ مراكز درمانی‌ عواقب‌ جبران‌ ناپذیری‌ را به‌ جامعه‌ وارد می‌كند و آن‌ شیوع‌ پنهان‌ بیماری‌ در جامعه‌ و آغاز یك‌ حركت‌ خزنده‌ به‌ سوی‌ اپیدمی‌ جامعه‌ به‌ ایدز است‌.
با برنامه‌هایی‌ كه‌ در چند سال‌ گذشته‌ از سوی‌ وزارت‌ بهداشت‌ صورت‌ پذیرفته‌ ، این‌ اطمینان‌ به‌ مبتلایان‌ داده‌ شده‌ است‌ كه‌ در صورت‌ مراجعه‌ به‌ مراكز درمانی‌ فقط‌ مداوا و روان‌درمانی‌ بر روی‌ آنها انجام‌ می‌شود و هیچ‌ حبسی‌ در میان‌ نیست‌. بدین‌ ترتیب‌ از شیوع‌ بیماری‌ می‌توان‌ جلوگیری‌ كرد.
در مصاحبه‌یی‌ كه‌ با مسوولان‌ بخش‌ كنترل‌ ایدز وزارت‌ بهداشت‌ انجام‌ شد آنها از كمبود نیرو و بودجه‌ دستگیری‌ و درمان‌ ایدز گلایه‌های‌ بسیاری‌ داشتند. مسوولان‌ باید به‌ این‌ نكته‌ التفات‌ داشته‌ باشند كه‌ بیماری‌ ایدز، به‌آرامی‌ در جامعه‌ ریشه‌ دوانده‌ است‌. اگر به‌ فكر نباشند زمانی‌ چشم‌ باز می‌كنند كه‌ ایدز در ایران‌ به‌ مانند كشورهای‌ آفریقایی‌ اپیدمی‌ شده‌ است‌. اگر امروز با آموزش‌ درست‌ و بموقع‌ كه‌ از سنین‌ پایین‌ شروع‌ می‌شود به‌ جنگ‌ با این‌ بیماری‌ نرویم‌ فردا دیر است‌. چه‌ بسا همین‌ امروز هم‌ دیر باشد.
اگر بخشی‌ از بودجه‌ را به‌ ایمن‌سازی‌ جوانان‌ از نظر اعتقادی‌ اختصاص‌ دهید، همچنین‌ بودجه‌ ایدز را جدا از دیگر بیماری‌ها و به‌ اندازه‌ نیاز جامعه‌ در نظر بگیرید، می‌توان‌ امیدوار بود كه‌ با آموزش‌ در زمینه‌ پیشگیری‌، جامعه‌ را از یك‌ بحران‌ نجات‌ داد. از سوی‌ دیگر صحبت‌ در مورد وسایل‌ پیشگیرنده‌ كه‌ تا ۹۰درصد از ابتلا به‌ ایدز جلوگیری‌ می‌كند در رسانه‌های‌ جمعی‌ می‌تواند از وقوع‌ یك‌ فاجعه‌ در ایران‌ جلوگیری‌ كند.

سحر معینی‌
منبع : روزنامه اعتماد