۹ اوت سال ۴۸۰ پیش ازمیلاد ـ سالروز پیروزی ارتش ایران و تصرف تنگه ترموپیل در سال ۴۸۰ پیش از میلاد

نهم اوت سال ۴۸۰ پیش ازمیلاد (مطابق ۱۸ مرداد) واحدهای کوهستانی ارتش ایران - تنها ابر قدرت بر روی کره زمین در آن زمان - در جریان لشکرکشی خشایارشا به یونان و اروپای جنوبی، پس از یک رشته جنگ شدید در ارتفاعات مشرف بر تنگه ترموپیل (Thermopylae) واقع در شمال یونان، سربازان اسپارت و «تسپی ان» ها از جمله «لئونیداس» شاه اسپارت را نابود و راه را برای عبور واحدهای پیاده و سوار امپراتوری باز و بی خطر کردند تا به سوی آتن به پیشروی خود ادامه دهند.
خشایارشا که در صحنه نبرد بود پس از این که واحدهای کوهستانی ارتش ایران از جمله هزار مرد از منطقه پکتیا (این ایالت خاوری ایران آن زمان، هنوز به همین نام است و در مشرق افغانستان قرار دارد) اسپارتی ها را درمحاصره گرفتند؛ به لئونیداس پیشنهاد کرد که راه را برای فرار او و باقیمانده سربازانش باز می گذارد تا فرار کنند، ولی قانون اسپارت عقب نشینی و تسلیم سرباز را منع کرده بود. بنابراین، اسپارتی ها به جنگ ادامه دادند و همه آنان جان دادند تا به قانون میهن خود وفادار مانده باشند.
نوشته اند که خشایارشا [پسر و جانشین داریوش بزرگ ، نوه کوروش بنیادگذار کشور ایران و شوهر « استر » که در همدان مدفون است ] از سربازانش خواسته بود که یکی از اسپارتی ها را زنده دستگیر کنند تا برود و خبر این شکست را به آتنی ها بدهد.
یونانیان در نبردگاه ترموپیل یک مکان یادبود برای لئونیداس ایجاد کرده اند که مجسمه او و آخرین اظهاراتش در آنجا قرار داده شده است و محلی است برای بازدید گردشگران.
ارتش ایران پس از عبور از تنگه ترموپیل شهر آتن را تصرف کرد. مقاومت لئونیداس در ترموپیل و تاخیر پیشروی ارتش ایران ، به فرماندهی کل یونانیان این فرصت را داده بود که آتن را از سکنه اش تخلیه کند و آنان را به جزایر امن منتقل سازد.
خشاریارشا در جریان همین لشکر کشی، در سرزمین یونان یک آبراه نسبتا طولانی ساخت تا کشتی ها مجبور نشوند شبه جزیره را که دریایی توفانی آن را در برگرفته است دور بزنند. بقایای این آبراه اخیرا کشف، و نشان می دهد که ایرانیان ۲ هزار و ۴۸۴ سال پیش در علم مهندسی تا چه حد پیشرفت داشتند.
پاره ای از مورخان قرن ۲۰ با محاسبات تازه تقویمی، پایان جنگ ترمومیل را دهم اوت سال ۴۸۰ پیش از میلاد ذکر کرده و نوشته اند که این نبرد سه روز طول کشیده بود که قبلا نوشته شده بود : دو روز
«هرودوت» درکتاب ۹ جلدی خود زیر عنوان «جنگ پارسی ها» جزئیات جنگهای ایرانیان از آغاز کار تا پایان لشکرکشی خشایارشا به یونان را شرح داده است.
دانش تاریخنگاری (هیستریوگرافی) در جهان با همین نوشته های هرودوت (جنگ پارسی ها) آغاز شده است. با وجود این، ارقامی که هرودوت از نیروهای ایران و کشتی های جنگی خشایارشا در حمله به یونان به دست داده به نظر اغراق می آید. اسناد دیگر، این ارقام را به مراتب کمتر از آنچه را که هرودوت نوشته، نشان می دهد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز