سیاست شکنجه

«واتر بوردینگ» كه تاریخچه آن به بازجویی در اسپانیا برمی گردد، شیوه ای از شكنجه است كه در آن سر فرد را به میزی بسته و داخل بینی او آب ریخته می شود، طوری كه به شخص احساس خفگی دست می دهد و باعث می شود او خیلی سریع اقرار كند. به گزارش «نیویورك تایمز» سازمان سیا با اتخاذ همین شیوه از خالد شیخ محمد، یكی از طراحان حادثه یازده سپتامبر، اقرار گرفته است. او سرانجام به چیزی اقرار كرد كه «بوش» آن را «اطلاعاتی در مورد نقشه های تروریستی كه نمی توانستند در هیچ كجای دیگری به دست آورند»، توصیف كرد. نه «بوش» و نه هیچ كدام از اعضای دولت اش هرگز حاضر نشده اند گزارش های استفاده از روش «واتربوردینگ» را كه در سازمان سیا برای اقرار گرفتن از متهمان رایج است، تأیید كنند. البته خود «بوش» یك بار در یكی از كنفرانس های خبری كاخ سفید با شور و هیجان از تكنیك هایی كه به گفته وی گاهی اوقات «حیاتی» بودند و زمانی جزو برنامه های سری بازجویی سازمان سیا به شمار می رفتند دفاع كرد.
سؤال این است كه آیا روش های شكنجه مانند «واتربوردینگ» شكنجه به حساب می آید و آیا آمریكایی ها مجاز به استفاده از چنین روش هایی در گرفتن اقرار هستند؟ بعضی از سناتورهای جمهوری خواه مثل «جان مك كین»، «جان وارنر» و «لیندسی گراهام» معتقدند باید تحت قوانینی جدید از اقدام به چنین اعمالی جلوگیری شود. دولت بوش در مقابل پیشنهادهایی را ارائه داده و تأكید كرده است باید در قوانین «كنوانسیون ژنو» كه خاص اسرای جنگی است، تجدیدنظر شود و برخی از آنها كه ممكن است روش های خشنی باشند، توسط سازمان سیا اجرا گردد. اما حتی «كالین پاول» وزیر خارجه سابق دولت «بوش» هم آشكارا این سؤال را طرح كرده كه آیا اتخاذ این شیوه از سوی دولت باعث ایجاد تردید نسبت به ضعف های اخلاقی ادعای جنگ با تروریسم از سوی آمریكا نمی شود؟ شاید همین تردیدها باعث شده است تا براساس اعلام سنای آمریكا در پایان مذاكرات محرمانه كاخ سفید با سنا «واتربوردینگ» از لیست اقدامات مجازی كه جهت گرفتن اقرار در هنگام بازجویی ها استفاده می شود، حذف گردد.
اما آن طور كه از گفته های منابع وابسته به كنگره برمی آید، دولت «بوش» مایل است هفت روش بازجویی خاص سازمان سیا را حفظ كند تا از آنها برای گرفتن اقرار از تروریست های درجه یك استفاده كند. یك مقام ارشد دولت آمریكا نیز كه متذكر می شود نمی تواند درباره درست یا نادرست بودن روش های شكنجه سازمان سیا حرفی بزند، می گوید: «تكنیك هایی كه زمانی غیرقابل قبول بودند، در آینده مورد استفاده قرار خواهند گرفت». وی همچنین به این نكته اشاره كرده است كه ارتش آمریكا اهمیتی به ممنوعیت «واتربوردینگ» نمی دهد. دو منبع دیگر كه یكی از آنها قانونگذار و دیگری یك مقام ارشد مبارزه با تروریسم است، در مصاحبه ای با نیوزویك گفته اند تعداد بازداشت شدگانی كه تحت شدیدترین شكنجه ها برای گرفتن اقرار قرار گرفته اند، كمتر از ۵ نفر است. «خالد شیخ محمد» یكی از این افراد بود كه هویت اش به وسیله مقامات رسمی سابق شناسایی شد.
مناقشات درون حزبی جمهوری خواهان بر یك ماده كنوانسیون ژنو تمركز شده است. «بوش» در حال حاضر با نظر دادگاه عالی ایالات متحده مخالف است چرا كه این دادگاه ژوئن گذشته اعلام كرد همه مظنونین تروریستی، حتی كسانی كه كاملاً محرمانه در بازداشتگاه های سیا به سر می برند، باید تحت حمایت بند ۳ كنوانسیون ژنو كه «بی حرمتی به اشخاص» و «رفتارهای بی رحمانه» را قدغن می كند قرار گیرند.
اما بوش می گوید تحت چنین قوانین مبهمی كاركنان سازمان سیا نمی توانند تشخیص دهند تكنیك هایی كه در پیش گرفته اند، قانونی است یا غیرقانونی؛ و همین مسأله باعث می شود آنها به راحتی به اتهام ارتكاب جنایات جنگی تحت پیگرد قرار بگیرند. به همین دلیل جورج بوش پیشنهاد داده است كه در قانون كنوانسیون ژنو تغییراتی داده شود تا دست سازمان سیا برای مجازات متهمان باز باشد. «مك كین» و دیگر سناتورهای جمهوری خواه نیز به این مسأله اشاره كرده اند كه مایل هستند اصلاحاتی در قوانین آمریكا به ویژه در قوانین مربوط به جنایات جنگی اعمال شود به طوری كه بعضی از تكنیك های سازمان سیا در اعتراف گیری مجوز كسب كنند. همچنین آنها علاقه مندند ترتیبی اتخاذ شود كه بتوان بر مبنای آن به طور قانونی امكان نگهداری بسیاری از زندانیان «گوانتانامو» در مدت زمانی نامحدود فراهم شود. به نظر می رسد این سناتورها كه قصد دارند وانمود كنند به دنبال حمایت از اكثریت مخالفین این طرح هستند، در اصل می خواهند محدودیت های كنوانسیون ژنو را طوری تعریف كنند كه به نفع سربازان آمریكا در خارج از مرزهای این كشور تمام شود.
در مجموع نه دولت «بوش» و نه منابع وابسته به كنگره به طور مشخص از وجود مناقشه بر سر دیگر روش های سازمان سیا به جز «واتربوردینگ» حرفی به میان نیاورده اند. پیش از این «نیوزویك» گزارشی در مورد روش های مختلف سازمان سیا منتشر كرده بود كه از جمله آنها می توان به سیلی زدن اشاره كرد. «اسكات هارتون» از مشاورین سنا می گوید، منابع اطلاعاتی كاخ سفید به او گفته اند كه سازمان سیا از متدهایی مثل سرد كردن ناگهانی بدن، مجبور كردن فرد به ساعت ها ایستادن، محرومیت از خواب، برهنه كردن فرد، سیلی زدن، ضربه زدن به شكم و شكنجه با نور و صداهای شدید، استفاده می كنند. «تام مالینوسكی»، از فعالان حقوق بشر در واشنگتن می گوید منابع وابسته به كاخ سفید در حال كار كردن بر روی پروژه ای هستند كه انجام برخی شكنجه ها توسط سازمان سیا را قانونی اعلام كند.
در حالی كه برخی از فعالان حقوق بشر فقط دو متد اول یعنی سرد كردن ناگهانی بدن و مجبور كردن فرد به ایستادن در ساعت های طولانی، را شكنجه می دانند، مالینوسكی می گوید دلایلی وجود دارد كه نشان می دهد چرا باید بدرفتاری های فیزیكی در هر شكل كه باشد در ارتش آمریكا منع شود. او بارزترین دلیل را این گونه شرح می دهد: «نقض قوانین حقوق بشر هر قدر هم كه ناچیز باشد موجب می شود تا تمامی حد و مرزها برای ارتكاب رفتارهای خشونت آمیز بعدی از بین برود».

منبع : روزنامه ایران