دزد بغداد - The Thief Of Baghdad

سال تولید : ۱۹۴۰
کشور تولیدکننده : انگلستان
محصول : الکساندر کوردا
کارگردان : لودویگ، برگر، مایکل پوئل، تیم ولان، زولتان کوردا، ویلیام کامرون منزیس و الکساندر کوردا.
فیلمنامه‌نویس : لاجوس بیرو و مایلز مالسن.
فیلمبردار : ژرژ پریال و آزموند بورادیل.
آهنگساز(موسیقی متن) : میکلوش روشا.
هنرپیشگان : کنراد فایت، سابو، جون دوپرز، جان جاستین، رکس اینگرام، مری موریس و مالسن.
نوع فیلم : رنگی، ۱۰۶ دقیقه.


"آبو" (سابو) نوجوانی شرور اما خوش‌قلب را به جرم دزدی به سیاه‌چال بغداد می‌اندازند. کمی بعد "شاهزاده احمد" (جاستین)، حاکم مخلوع آن سامان نیز به او می‌پیوندد. "احمد" به توطئه وزیر مورد اعتمادش، "جعفر" (فایت)، که در واقع جادوگری شیطان صفت است، از کار برکنار شده است. این زوج ناهمگون کمی بعد می‌گریزند و به بصره ممی‌روند. در آن‌جا "احمد" مسحور شاهزاده خانم شهر (دوپرز) می‌شود. آن دو درمی‌یابند که "جعفر" سرگرم طرح نقشه‌ایس برای ربودن شاهزاده خانم است، پس می‌کوشند تا توطئه را خنثی کنند، اما "جعفر" آن دو را به صورت گدائی گور و یک سگ درمی‌آورد. وقتی شاهزاده خانم می‌پذیرد با "جعفر" ازدواج کند، او طلسمش را باطل می‌سازد و با کشتی همراه شاهزاده خانم به بغداد می‌رود. همه چیز از دست رفته به‌نظر می‌آید تا این‌که "آبو" پس از ماجراهائی، از طریق برخورد با "جن" چراغ جادو (اینگرام) و دست یافتن به قالیچه سحرآمیز، راهی برای نجات شاهزاده‌خانم و بازگرداندن حکومت به "احمد" می‌یابد...
٭ا از با شگوه‌ترین فیلم‌های فانتزی تاریخ سینما و نخستین نمونه‌های استفاده خلاقانه از رنگ‌های درخشان تکنی‌کالر که تأثیری شگرف بر کارگردانان جوان دهه ۱۹۷۰ (مثل فرانسیس فورد کوپولا و جرج لوکاس) گذاشت. جلوه‌های ویژه فیلم حتی امروز هم دیدنی می‌نمایند و بسیاری از فانتزی‌های "لوکاس / اسپیلبرگ"ی پرهزینه هالیوود یکی دو دهه اخیر در قیاس با آن بی‌روح و فاقد سرزندگی به‌نظر می‌آیند. دزد بغداد سرآغازی درخشان برمجموعه فیلم‌های شرقی هالیوود در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ بود که البته (با استثناهائی) کمتر به این میزان از موفقیت دست یافتند. به‌رغم کار شش کارگردان روی فیلم، حاصل به شکل شگفت‌آوری یک دست به نظر می‌آید (که البته حاصل حضور الکساندر کوردای تهیه کننده به‌عنوان مؤلف اصلی فیلم است). طراحی صحنه وینسنت کوردا که در آن هوشمندانه از استفاده از هر گونه عنصر "واقع‌نمایانه" پرهیز شده و نیز موسیقی حماسی / فانتزی روشا سهم عمده‌ای در خلق فضا حاکم بر فیلم دارند. نقش جادوگر شیطان صفت از مجموعه نقش‌های "خبیث"ی است که فایت بازیگر نقش "سزار" در اتاق کار دکتر کالیگاری (روبرت وینه، ۱۹۲۰) طی سال‌های گریز از آلمان نازی، با سیمای سرد و نافذش به آن‌ها جان بخشید. اینگرام، بازیگر آفریقائی ـ آمریکائی نیز در نقش جن چراغ جادو حضوری کوتاه اما فراموش نشدنی دارد. این بازسازی دزد بغداد (رائول والش، ۱۹۲۴)، به نوبه خود دوبار در سال‌های ۱۹۶۱ (آرتور لوبین) و ۱۹۷۸ (کلایودانر) بازسازی شد.