وتویی برای حفظ منافع

چین هفته گذشته بار دیگر تمایل خود را به حـفـظ مـنـافـع دیپلماتیک و تجاری‌اش در زمینه دسترسی به منابع آفریقا نشان داد. جمهوری خلق چـیـن بـه هـمـراه روسـیـه قـطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که تحریم‌های شدیدی علیه رابرت موگابه رئیس جمهور و برخی از اعضای رژیم نامشروع زیــمبـابـوه بـه سـبـب تـقـلب در انتخابات ریاست جمهوری اعمال می‌کرد را وتو کردند.
چین در گذشته هم حق وتوی خود در شورای امنیت سازمان ملل را برای حفاظت از سودان در برابر تحریم بر سر مسئله دارفور در ازای دسترسی به منابع نفتی سودان فروخته بود. چین اکنون بزرگترین مشتری سودان به شمار می‌آید. پکن همچنین در ازای دسترسی به ذخایر گاز طبیعی عظیم ایران از برنامه هسته‌ای این کشور در سازمان ملل، حمایت‌های دیپلماتیک به عمل آورده است.
اما منافع چین در زیمبابوه منابع نفتی نیست. این کشور آفریقایی دومین صادر کننده پلا‌تینیوم در جهان به شمار میآید که در صنایع خودروسازی چین، مهـــــم تلقــــی می‌شود. چیـــــن همچنین بزرگترین تولید کننده فولا‌د جهان است و زیمبابوه بیش از نیمی از ذخایر کروم که در ساخت استیل (ضد زنگ) به کار می‌رود را در کنترل خود دارد. چین در بخش کشاورزی مدت طولا‌نی است که به مزارع تنباکوی زیمبابوه چشم دوخته است. چین به عنوان بزرگترین تولید کننده سیگار در جهان تقریباً ۲ تریلیون نخ سیگار در سال (که سالا‌نه منجر به مرگ یک میلیون چینی می‌شود) تولید می‌کند. چین طی دهه گذشته با حمایت‌های دیپلماتیک از موگابه در سازمان ملل و ارائه وام‌های بزرگ به رژیم زیمبابوه، قادر بوده است تا بر تولیدات تنباکوی زیمبابوه کنترل داشته باشد. زیمبابوه درگذشته تـنـبـاکـوی خـود را در مـزایده‌های بین‌المللی به بالا‌ترین قیمت به فروش می‌رساند. امروزه این محصول زیمبابوه مستقیماً در اختیار ۳۰۰ میلیون سیگاری چینی قرار می گیرد و پرداخت هزینه آن با وام های ارائه شده به این کشور از سوی چین انجام می شود . حتی اگر بخش کشاورزی زیمبابوه هم تحت حکومت موگابه سقوط کند، شرکت های چینی بر زمین هایی که دولت زیمبابوه زمانی آن رااز دسـت کشاورزان سفید پوست خارج ساخت، کنترل خواهند داشت. استراتژی چین در قبال زیمبابوه حاکی از نوعی امپریالیسم چینی است که حتی ولا‌دیمیر لنین و مائو ژدونگ را هم در قبر به لرزه در می آورد . این استراتژی است که بر وابستگی چین بر مدل اقتصادی این کشورکه بر تولیدات استوار است، تاکید دارد . این کشور در حال حاضر نیمی از سیمان جهان، یک سوم از فولا‌د،یک چهارم از مس و یک پنجم از آلومینیوم جهان را مصرف می کند .
امروزه بیش از یک هزار شرکت چینی - خصوصی و یا دولتی - در بیش از ۵۰ کشور آفریقایی با تقریباً ۳ میلیون پرسنل حضور دارند . شرکت های ساختمانی خصوصی و دولتی چین که از دولت وام های کم بهره دریافت می کنند توانسته اند در خاک آفریقا ریشه کنند و در عین حال این مسئله به حل مشکلا‌ت بیکاری در چین هم کمک کرده است . اما این مسئله که چین استراتژی امپریالیستی خود را با جایگاه خود به عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل که از حق وتو برخوردار است هموار می کند ، بعدی از سیاست خارجی غیر اخلا‌قی این کشور است . اما رهبران چین همچون هوجین تائو رئیس جمهور این کشور، تنها بر تجارت تاکید دارند نه مسائل سیاسی .

منبع : روزنامه آفتاب یزد