جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

افی بریست - Effi Briest


افی بریست - Effi Briest
سال تولید : ۱۹۷۴
کشور تولیدکننده : آلمان‌غربی
محصول : تانگو
کارگردان : راینر ورنر فاس‌بیندر، برمبنای رمانی نوشته تئودور فونتانه
فیلمنامه‌نویس : راینر ورنر فاس‌بیندر، برمبنای رمانی نوشته تئودور فونتانه
فیلمبردار : یورگن یورگس و دیتریش لومان
آهنگساز(موسیقی متن) : کامیل سن سان
هنرپیشگان : هانا شیگولا، ولفگانگ شنک، اولی لومل، لیلو پمپیت، اورسولا استارتس، هربرت استاینمتس و هارک بوم.
نوع فیلم : سیاه‌وسفید، ۱۴۰ دقیقه.


«افی بریستِ» (شیگولا) هفده ساله دختر یک بازرگان برلینی است که با یک «بارون» (شنک) ازدواج می‌کند، خیلی زود نیز حاله می‌شود و بعدتر زنی دهاتی به‌نام «رُزیتا» (استارتس) را برای نگه‌داری از دخترش، «آنی» استخدام می‌کند. «بارون» پُرمشغله اغلب خانه نیست و «افی» با «سرگرد کرامپاس» (لومل)، یکی از هم قطاران سابق شوهرش در جنگ دوست می‌شود. «کرامپاس» به او می‌گوید که «بارون» با درست کردن داستان‌های ارواح قصد ترساندن او را دارد. خانواده به برلین می‌رود و «بارون» مقامی بالا در دولت به دست می‌آورد. «کرامپاس» ظاهراً فراموش شده ولی روزی «رُزویتا» نامه‌هائی عاشقانه از او خطاب به «فی» کشف می‌کند که «بارون» را متقاعد می‌سازد رابطه‌ای میان همسرش با «کرامپاس» وجود دارد. او در دوئلی «کرامپاس» را می‌کشد و «افی» را از خانه بیرون می‌اندازد. اما والدینش او را در خانه خود جای می‌دهند. «افی» سلامتی‌اش را از دست می‌دهد و در می‌یابد دخترش نیز کاملاً از پدر الگو گرفته است. پس از بهبودی موقتی طی تابستان، «افی» می‌میرد.
* حلقه‌ای از زنجیره تلاش‌های طولانی فاس‌بیندر (از فروشنده میوه و سبزی در 1971 تا ورونیکا فاس در 1982) برای هدفی پُر مخاطره: نزدیک شدن به سنت ملودرام سینمائی - و به‌ویژه نمونه آثار داگلاس سیرک - در پی استحاله آن. به این ترتیب که چنان دیدگاه معصومانه و ناخود آگاهی را اتخاذ کند که تماشاگرش به حیرت افتد. در اینجا و اقتباس از رمان پُر آوازه فونتانه، در زمینه تقسیم اطلاعات و محتوای ادبی میان گفت‌وگوها، صدای راوی و میان‌نویس‌ها دست به تجربه جذابی می‌زند. در نتیجه داستان زندگی کوتاه و نه چندان پُرهیجان «افی بریست»، زنی که در چارچوب محدودیت‌های فرهنگی قرن نوزدهم عمرش را سپری می‌کند، با فاصله‌ای سنجیده و برشت‌وار نظاره می‌شود. سبک «صرفه‌جویانه» فاس‌بیندر تماشاگر را عادت می‌دهد تا توقع زیاده‌روی‌های رُمانتیک و شرح و بسط‌های بی‌فایده را نداشته باشد و آلام و تنهائی‌ها را حین رد و بدل سریع نگاه‌ها، درنگ‌های کوتاه در فاصله گذرای میان اپیزودهائی که به گونه‌ای یکسان پایان می‌گیرند (با فیدهائی که نور تمام پرده را می‌آکند)، استنباط کند. «افی بریست» زندانی خاموشی است که از این قفس به آن یکی رانده می‌شود و با این حال چهره آرام و ظاهراً رضایتمند شیگولا تغییر ناپذیر جلوه می‌کند. تاکنون سه نسخه سینمائی از این داستان فونتانه تهیه شده است.